Numeryczne modelowanie zjawiska dyspersji fizycznej – model rzeczywistej struktury

• Autorzy: Gołąbek A. , Szott W.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2017.02.01

Warianty tytułu

EN

Numerical modeling of physical dispersion in porous rock – model of real structure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy praktycznego rozwiązania problemu związanego z modelowaniem zjawiska dyspersji fizycznej. Jest to kontynuacja poprzednich publikacji autorów, w których obliczenia zostały wykonane na bardzo uproszczonych modelach symulacyjnych. W ramach pracy dostosowano proponowane wcześniej modyfikacje symulatora BOAST do modeli rzeczywistych struktur posiadających złożoną geometrię oraz niejednorodne rozkłady parametrów złożowych. Zmiany te dotyczyły implementacji hybrydowej metody minimalizacji dyspersji numerycznej oraz rozszerzenia standardowych równań nasyceń o dodatkowy człon dyspersji fizycznej. Praca zawiera krótki opis proponowanej metody sterowania wielkością strefy mieszania się gazów wraz z wynikami jej zastosowania. Ponieważ poprawne modelowanie zjawiska dyspersji fizycznej ma szczególne znaczenie przy symulowaniu wytwarzania bufora PMG oraz późniejszej jego pracy, do przetestowania proponowanej metody użyto modelu krajowego złoża gazu ziemnego, które dzięki specyficznej geometrii oraz dobrym własnościom kolektorskim jest naturalnym kandydatem do konwersji na podziemny magazyn gazu. W ramach pracy skonstruowano kilka modeli geometrycznych wybranej struktury, różniących się od siebie rozdzielczością siatki bloków, na których wykonano szereg symulacji. Wszystkie symulacje dotyczyły procesu wytwarzania poduszki buforowej PMG, podczas którego zachodzi zjawisko mieszania się gazu zatłaczanego z gazem rodzimym znajdującym się w strukturze. Przedstawione w pracy, w postaci rysunków i wykresów, wyniki wykonanych symulacji wykazały efektywność stosowanej metody ograniczenia dyspersji numerycznej (zarówno dla obliczeń mobilności z ważeniem wielopunktowym w kierunku napływu, jak i podwójnej siatki dyskretyzacji) oraz efekty zastosowania różnych wielkości parametrów dyspersji fizycznej.

EN

The paper addresses the problem of physical dispersion modeling using a standard reservoir simulator. The paper builds upon the previous works of the authors, where simplified models were used to cope with the problem. Simulator modifications presented there are now applied to a model of real geological structures with complex geometry and inhomogenous distributions of basic reservoir parameters. The modifications include a hybrid method of numerical dispersion reduction and the extension of standard flow equations with physical dispersion terms. The method is briefly described and results of its application are discussed. The proposed approach, is tested on a realistic model of a process to converge a selected domestic gas reservoir with favorable structure and preferred storage parameters, into a practical UGS facility. In particular the first phase of this conversion, i.e. building the gas cushion is modeled where gas-gas mixing phenomena governed by dispersion effects is of significant importance. Several models with different mesh sizes of the structure were constructed and used to simulate the process. The simulation results present the effects of the mixing process between injected and original gases, taking place in realistic porous media and under typical operation conditions. They confirm the practical value of the presented method to successfully reduce unwanted numerical dispersion and efficiently introduce controllable physical dispersion.

Słowa kluczowe

PL

dyspersja numeryczna; dyspersja fizyczna; mieszanie się gazów; symulator złożowy

EN

numerical dispersion; physical dispersion; gas mixing; reservoir simulator

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 73, nr 2
• Strony: 75--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., wz.

Twórcy

autor

Gołąbek A.

• Zakład Symulacji Złóż Węglowodorów i Podziemnych Magazynów Gazu. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Szott W.

• Zakład Symulacji Złóż Węglowodorów i Podziemnych Magazynów Gazu. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

Bibliografia

• [1] Audigane P., Blunt M.J.: Dual mesh method in upscaling. SPE 79681, 2003.
• [2] Bijeljic B., Blunt M.J.: A Physically-Based Description of Dispersion in Porous Media. SPE-102869-MS, 2006.
• [3] Fanchi J.R., Harpole K.J., Bujnowski S.W.: BOAST: A three-dimensional, three-phase black oil applied simulation tool (Version 1.1) Volume 1: Technical Description and FORTRAN Code. Bartlesville Energy Technology Center 1982.
• [4] Gołąbek A., Miłek K., Szott W.: Symulacyjne modelowanie procesu konwersji złoża na P MG i regularnej jego pracy, z udziałem CO2 jako gazu buforowego. Nafta-Gaz 2011, nr 3, s. 153-162.
• [5] Gołąbek A., Szott W.: Modyfikacje symulatora złożowego dla potrzeb modelowania zjawisk mieszania się gazów. Nafta-Gaz2015, nr3,s. 177-184.
• [6] Gołąbek A., Szott W.: Numeryczne modelowanie zjawiska dyspersji fizycznej – modyfikacja pełnowymiarowego symulatora złożowego. Nafta-Gaz 2016, nr 7, s. 528-533, 10.18668/NG.2016.07.05.
• [7] Peaceman D.W.: Fundamentals of numerical reservoir simulation. Elsevier Scientific Publishing Company 1977.
• [8] Reid R.C., Prausnitz J.M., Polling B.E.: The Properties of Gases and Liquids. New York, USA, McGraw-Hill 1987.
• [9] Szott W.: Zastosowanie symulacji komputerowych do modelowania pracy podziemnych magazynów gazu w Polsce. Nafta-Gaz 2010, nr 5, s. 339-344.
• [10] Szott W., Gołąbek A.: Symulacyjne modelowanie procesów mieszania się gazów w warunkach złożowych. Nafta-Gaz 2014, nr 3, s. 151-161.
• [11] Tood M.R., O'Dell P.M., Hirsaki G.J.: Methods for Increased Accuracy in Numerical Reservoir Simulators. SPE 3516,1972.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).