Airborne laser scanning in Poland - between science and practice

Kurczyński, Zdzisław

doi:10.2478/apcrs-2019-0008

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Airborne laser scanning in Poland - between science and practice

Autorzy

Kurczyński Zdzisław

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.2478/apcrs-2019-0008

Warianty tytułu

Lotnicze skanowanie laserowe w Polsce – między nauką a praktyką

Języki publikacji

EN PL

Abstrakty

The article is a retrospective analysis of the development of airborne laser scanning technology in the country in the past twenty years, i.e. from the beginnings of this technique use in Poland to the present day. The emphasis in the text is placed on development trends and scientific and application problems in the field of technology undertaken by national research centres. The review is based on numerous publications in this field, which have been released over two decades mainly in the "Archive of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing". Therefore, the article is a presentation of the progress in the area of airborne laser scanning through an attempt to systematize and review national publications in this scope. It also presents the development of the national production potential and the level of the country's coverage with data and products derived from airborne laser scanning.

Artykuł stanowi retrospektywne spojrzenie na rozwój techniki lotniczego skanowania laserowego w kraju w minionych dwudziestu latach, tj. od początków tej techniki w Polsce do współczesności. Akcent w tekście położono na trendy rozwoju oraz problemy naukowe i aplikacyjne z zakresu techniki podejmowane przez krajowe ośrodki badawcze. Podstawą przeglądu są liczne publikacje z tego zakresu, które ukazały się na przestrzeni dwóch dekad głównie w „Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji”. Artykuł jest więc prezentacją postępu w obszarze lotniczego skanowania laserowego poprzez próbę usystematyzowania i przegląd krajowych publikacji z tego zakresu. Zaprezentowano w nim również rozwój krajowego potencjału produkcyjnego oraz stan pokrycia kraju danymi i produktami pochodnymi lotniczego skanowania laserowego.

Słowa kluczowe

LiDAR ALS development trends scientific research application publication review production potential

LiDAR ALS trendy rozwojowe badania naukowe zastosowanie przegląd publikacji potencjał produkcyjny

Wydawca

Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich

Czasopismo

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

Rocznik

2019

Tom

vol. 31

Strony

105--133

Opis fizyczny

Bibliogr. 65 poz.

Twórcy

autor

Kurczyński Zdzisław

kurczyński@wp.pl

Warsaw University of Technology, Faculty of Geodesy and Cartography, Department of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Science, Warsaw, Poland

Bibliografia

1. Adamczyk, J., & Będkowski, K. (2007). Odwzorowanie wybranych obiektów krajobrazu w danych lotniczego skanowania laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 1-9.
2. Bakuła, K. (2011). Reduction of DTM obtained from lidar data for flood modeling. Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing, 22, 2011, 51-61.
3. Bakuła, K. (2012). Porównanie wpływu wybranych metod redukcji NMT w tworzeniu map zagrożenia powodziowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 19–28.
4. Bakuła, K. (2014). Efektywne wykorzystanie danych lidar w dwuwymiarowym modelowaniu hydraulicznym. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 26, 23-37.
5. Bakuła, K., (2015). Multispectral airborne laser scanning - a new trend in the development of LiDAR technology. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 27, 25-44.
6. Bakuła, K., Ostrowski, W., Zapłata, R., Kurczyński, Z., Kraszewski, B., & Stereńczak K. (2016). Zalecenia w zakresie pozyskiwania, przetwarzania, analizy i zastosowania danych LIDAR w celu rozpoznania zasobów dziedzictwa archeologicznego w ramach programu AZP, https://www.nid.pl/pl/Dla_specjalistow/Badania_i_dokumentacja/zabytki-archeologiczne/instrukcje-wytyczne-zalecenia/2017_instrukcja_LIDAR_NID.PDF
7. Będkowski, J., Bratuś, R., Prochaska, M., & Rzonca, A. (2015). Use of parallel computing in mass processing of laser data. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 27, 45-59.
8. Borkowski, A. (2003). Modelowanie powierzchni terenu zawierającej linie nieciągłości na podstawie danych skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 13b, 307-314.
9. Borkowski, A. (2007). Modelowanie linii krawędziowych powierzchni na podstawie danych skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 73-82.
10. Borkowski, A., & Józków, G. (2007). Ocena poprawności filtracji danych lotniczego skaningu laserowego metoda aktywnych powierzchni. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 83-92.
11. Borkowski, A., & Józków, G. (2008). Aproksymacja powierzchni terenu na podstawie danych lotniczego skaningu laserowego z wykorzystaniem modelu aktywnych powierzchni. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 21-30.
12. Borkowski, A., & Jóźków, G. (2006). Wykorzystanie wielomianowych powierzchni ruchomych w procesie filtracji danych pochodzących z lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 16, 63-73.
13. Borkowski, A., & Jóźków, G. (2012). Ocena dokładności modelu 3D zbudowanego na podstawie danych skaningu laserowego – przykład zamku Piastów Śląskich w Brzegu. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 37–47.
14. Borkowski, A., & Sośnica, K. (2009). Zastosowanie dyskretnej transformacji falkowej do filtracji danych lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 20, 35–45.
15. Borkowski, A., & Tymków, P. (2007). Wykorzystanie danych lotniczego skaningu laserowego i zdjęć lotniczych do klasyfikacji pokrycia terenu. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 93-103.
16. Borowiec, N. (2009). Generowanie trójwymiarowego modelu budynku na podstawie danych lidarowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 20, 47–56.
17. Borowiec, N. (2010) Budowa modelu budynku na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków oraz z lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 21, 43–52.
18. Borowiec, N. (2013). Transformata Hough’a jako narzędzie wspomagające wykrywanie dachów budynków. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 25, 45 – 54.
19. Bratuś, R., Musialik, P., Pióro, P., Prochaska, M., & Rzonca, A. (2017). Zastosowanie obliczeń równoległych do klasyfikacji punktów overlap. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 29, 11-24.
20. Brodowska, P. (2012). Porównanie działania algorytmów aktywnego modelu TIN i predykcji liniowej do segmentacji punktów terenowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 24, 63-71.
21. Cisło-Lesicka, U., Borowiec, N., Marmol, U., & Pyka, K. (2014). Analiza przydatności lotniczego skaningu laserowego do opracowania modelu budynków 3D zgodnego ze specyfikacją INSPIRE. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 26, 39-52.
22. Dominik, W. (2014). Porównanie właściwości chmury punktów wygenerowanej metodą dopasowania obrazów zdjęć lotniczych z danymi z lotniczego skanowania laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 26, 53-66.
23. Dudzińska-Nowak, J. (2007). Przydatność skanowania laserowego do badan strefy brzegowej południowego Bałtyku. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 179-187.
24. Fryśkowska, A., Kędzierski, M. (2010). Wybrane aspekty integracji danych naziemnego i lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 21, 97–107.
25. Gołuch, P., Borkowski, A., & Józków, G. (2007). Ocena dokładności danych lotniczego skaningu laserowego systemu ScaLARS. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 251-260.
26. Habib, A., Kwak, E., & Al-Durgham, M. (2011). Model-based automatic 3D building model generation by integrating LiDAR and aerial images. Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing, 22, 187-200.
27. Hejmanowska, B., Borowiec, N., & Badurska, M. (2008). Przetwarzanie lotniczych danych lidarowych dla potrzeb generowania NMT I NMPT. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 151-162.
28. Jarząbek-Rychard, M., & Borkowski, A. (2011). Building outline reconstruction from ALS data set with a priori information. Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing, 22, 227-236.
29. Jarząbek-Rychard, M. (2012). Automatyczna budowa wektorowych modeli 3D budynków na podstawie danych lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 24, 99 – 109.
30. Jarząbek-Rychard M., & Borkowski, A. (2010). Porównanie algorytmów RANSAC oraz rosnących płaszczyzn w procesie segmentacji danych lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 21, 119–129.
31. Jędrychowski, I. (2007). Lotnicze skanowanie laserowe Krakowa. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17a, 339-345.
32. Kolecki, J., Prochaska, M., Piątek, P., Baranowski, J., & Kurczyński, Z. (2017). A mapping platform for gyrocopters - the influence of the stabilization on data geometry. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 29, 63-73.
33. Kolecki, J., Prochaska, M., Piątek, P., Baranowski, J., & Kurczyński, Z. (2015). Stabilizacja systemu pomiarowego dla wiatrakowca w aspekcie jakości danych LiDAR. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 27, 71-82.
34. Korzeniowska, K., & Łącka, M. (2011). Generating DEM from LiDAR data – comparison of available software tools. Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing, 22, 271-284.
35. Kurczyński, Z. (1999). Lotniczy skaner laserowy – nowa technologia pozyskiwania danych o rzeźbie terenu. Geodeta nr 2 (45).
36. Kurczyński, Z. (2012). Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego a dyrektywa powodziowa. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 209–217.
37. Kurczyński, Z. (2019). Lotnicze skanery jednofotonowe i skanery Geigera kontra skanery wielofotonowe (Rewolucja nadchodzi). Geodeta nr 9 (292) i nr 10 (293).
38. Kurczyński, Z., & Bakuła, K. (2013). Generowanie referencyjnego numerycznego modelu terenu o zasięgu krajowym w oparciu o lotnicze skanowanie laserowe w projekcie ISOK. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, wydanie specjalne: Monografia „Geodezyjne Technologie Pomiarowe”, 59-68.
39. Kurczyński, Z., & Bakuła, K. (2016). SAFEDAM - zaawansowane technologie wspomagające przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z powodziami. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 28, 39-52.
40. Marjasiewicz, M., & Malej, T. (2014). Półautomatyczne modelowanie brył budynków na podstawie danych z lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 26, 87-96.
41. Marmol, U. (2009a). Wykrywanie pojedynczych drzew na podstawie zintegrowanych danych lidarowych i fotogrametrycznych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 19, 279-286.
42. Marmol, U. (2009b). Integracja danych lidarowych i fotogrametrycznych w procesie automatycznego wykrywania obiektów. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 20, 275–284.
43. Marmol, U. (2012). Use of Gabor filters for texture classification of airborne images and LiDAR data. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 457–466.
44. Marmol, U., & Będkowski, K. (2008). Dokładność określenia wysokości drzew na podstawie numerycznego modelu koron drzew opracowanego z wykorzystaniem danych lotniczego skanowania laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 377-385.
45. Ostrowski, W., Górski, K., Pilarska, M., Salach, A., & Bakuła, K. (2017). Comparison of the laser scanning solutions for the unmanned aerial vehicles. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 29, 101-123.
46. Piechocka, N., Marmol, U., & Jachimski, J. (2004). Stereometryczna weryfikacja NMT uzyskanego ze skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 14.
47. Pilarska, M. (2016). Radiometric calibration of airborne laser scanning data. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 28, 79-90.
48. Pilarska, M., Ostrowski, W., & Bakuła, K. (2017). Analiza dokładności modelowania 3D budynków w oparciu o dane z lotniczego skanowania laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 29, 155-175.
49. Pyka, K., Rzepka, A., & Słota, M. (2012). Porównanie fotogrametrii i lotniczego skaningu laserowego jako źródeł danych do opracowania NMT dla celów projektowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 24, 311-321.
50. Tukaj, R. (2004). Dokładność opracowań z wykorzystaniem pomiaru metodą skaningu laserowego — LiDAR. Standard ASPRS. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 15, 41-47.
51. Twardowski, M., & Marmol U. (2012). Wizualizacja i przetwarzanie chmury punktów lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 457-466.
52. Urbański, M., & Bakuła, K. (2018). Analiza ubytku drzewostanów z wykorzystaniem lotniczych danych fotogrametrycznych dla warszawskiej dzielnicy Wilanów. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 30, 11-25.
53. Warchoł, A. (2013). Analiza dokładności przestrzennej danych z lotniczego, naziemnego i mobilnego skaningu laserowego jako wstęp do ich integracji. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 25, 255-260.
54. Warchoł, A., & Hejmanowska B. (2011). Example of the assessment of data integration accuracy on the base of airborne and terrestrial laser scanning. Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing, 22, 411-421.
55. Wężyk, P. (2008). Modelowanie chmury punktów ze skaningu laserowego w obszarze koron drzew. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 685-695.
56. Wężyk, P., Hawryło, P., & Szostak M. (2016). Determination of the number of trees in the Bory Tucholskie National Park using crown delineation of the canopy height models derived from aerial photos matching and airborne laser scanning data. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 28, 137-156.
57. Wężyk, P., Hawryło, P., Zięba-Kulawik, K., Szostak, M., Kuzera, J., Turowska, A., Bura, M., Wietrzyk, P., Kołodziejczyk, J., Fałowska, P., & Węgrzyn, M. H. (2018). Wykorzystanie chmur punktów lidar w ochronie czynnej borów chrobotkowych w Parku Narodowym "Bory Tucholskie". Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 30, 27-41.
58. Wężyk, P., & Solecki, K. (2008). Określanie wysokości drzewostanów nadleśnictwa Chojna w oparciu o lotniczy skaning laserowy (ALS). Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 663-672.
59. Wężyk, P., Szostak, M., & Tompalski, P. (2009). Porównanie dokładności metody „foto” z automatyczną analizą danych lotniczego skaningu laserowego dla celów kontroli dopłat bezpośrednich. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 20, 445–456.
60. Wężyk, P., Szostak, M., & Tompalski, P. (2010). Aktualizacja baz danych SILP oraz leśnej mapy numerycznej w oparciu o dane z lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 21, 437–446.
61. Wężyk, P., & Wawrzeczko, E. (2009). Zastosowanie lotniczego skaningu laserowego w określaniu zwarcia koron drzew na plantach krakowskich. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 20, 457–467.
62. Zabrzeska-Gąsiorek, B., & Borowiec, N. (2007). Określenie zakresu wykorzystania danych pochodzących z lotniczego skaningu laserowego w procesie generowania „prawdziwej” ortofotomapy. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17b, 831-840.
63. Zapłata, R., Bakuła, K., Stereńczak, K., Kurczyński, Z., Kraszewski, B., & Ostrowski, W. (2018). Zalecenia odnośnie do pozyskiwania, przetwarzania, analizy i wykorzystania danych LiDAR w celu rozpoznania zasobów dziedzictwa archeologicznego w ramach programu AZP – między teorią a praktyką. Kurier Konserwatorski, 15, 95-103.
64. Zarzecka, M., & Będkowski, K. (2012). Analiza przestrzennej zmienności wybranych cech budowy pionowej drzewostanu na podstawie danych lotniczego skanowania laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 501–508.
65. Zawieska, D., Ostrowski, W., & Antoszewski M. (2013). Wykorzystanie danych lotniczego skaningu laserowego w metodyce badawczej zespołów fortyfikacji nowszej w Polsce. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 25, 303-314.

Uwagi

Toż w języku polskim na s. 122-133

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-0dda3a5d-c3d5-4e32-a029-79c3ae557ff5