Badania figury Ziemi w XXI wieku

• Autorzy: Zieliński J. B.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania figury Ziemi, czyli inaczej mówiąc wyznaczenie modelu jej pola grawitacyjnego, nabrały wielkiego przyśpieszenia w ostatnich latach XX i na początku XXI wieku. Wprowadzenie nowych rozwiązań technicznych w postaci pomiaru ruchu orbitalnego za pomocą GPS, akcelerometrów i gradiometrów satelitarnych oraz techniki obserwacji satelity z satelity (Satellite to Satellite Tracking, SST) umożliwiło przeprowadzenie jakościowo nowych misji kosmicznych, dedykowanych do badań pola grawitacyjnego. Kolejno pojawiły się na orbitach satelity CHAMP, GRACE, zaś w 2006 r. wystartuje misja GOCE. Systematyczny wzrost dokładności pozwala monitorować zmiany czasowe pola, związane z cyklem rocznym, przemieszczaniem się mas wody itp. Wyśrubowana dokładność pomiaru sprawia, że badania te są wrażliwe na różnego rodzaju wpływy, które muszą być usunięte w procesie analizy danych. Dlatego istotna jest możliwość kalibracji pomiaru i walidacji wyników. Problem ten był rozważany przez autora pracy.

Słowa kluczowe

PL

Ziemia; pole grawitacyjne

• Wydawca: Instytut Geodezji i Kartografii
• Czasopismo: Prace Instytutu Geodezji i Kartografii
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 50, z. 107
• Strony: 65--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Zieliński J. B.

• Zakład Geodezji Planetarnej

Bibliografia

• Beutler G., 2003, Earth Gravity Field from Space - from Sensors to Earth Sciences: Closing Remarks. Space Science Reviews 108 (1/2): pp. 433-442.
• Bouman J., Koop R., 2003, Geodetic Methods for Calibration of GRACE and GOCE. Space Science Reviews. 108(1/2): pp. 293-303.
• Buchar R., 1958, The Motion of the Orbital Node of Sputnik 2 (1957f) and the Oblateness of the Earth. Studia Geophysica et Geodetica, 2.
• Drinkwater M.R., Floberghagen R., Haagmans R., Muzi D., Popescu A., 2003, GOCE: ESA's First Earth Explorer Core Mission. Space Science Reviews 108 (1/2): 419-432.
• Fowler W., Bettadpur S., Tapley B., 2000, Mission Planning for the twin GRACE Satellites. American Aeronautical Society (AAS) Conference January 2000.
• Grunwaldt L., Meehan T., 2003, CHAMP Orbit and Instrument Status. First CHAMP Mission Results for Gravity, Magnetic and Atmospheric Studies. C. Reigber, H. Luhr, P. Schwintzer (eds.), Sprin¬ger, pp. 3-10.
• Izsak I.G., 1961, A determination of the ellipticity of the Earth's equator. The Astronomical Journal 66, No 5.
• Kryński J., 1978a, Zastosowanie obserwacji paty niskich satelitów do wyznaczenia lokalnego przebiegu geoidy. Geodezja i Kartografia, 27, nr 1.
• Kryński J., 1978b, Possibilities of Low-Low Satellite-to-Satellite Tracking for Local Geoid Improvement. Mitteilungengen der Geodaetischen Institute der TU Graz, Folge 31.
• Kryński J., 1979, Observation Equations for Satellite-to-Satellite Tracking. Artificial Satellites, 14, No 2-3, pp. 7-18.
• Kryński J., Schwarz K.P., 1977, Analysis of Satellite Gradiometry Data for Local Geoid Determination. Mitt. Der Geodeatischen Institut der Technischcn Universitaet Graz, Nr.26.
• Łatka J., 1978, The Use of Satellite Gradiometry for Determination of Gravity Anomaly. Beitraege zur Astronomischen Geodaesie und Geodynamik. Inst. Fuer Physikalische Geodaesie der Technischcn Hochschule Darmstadt.
• O'Keefe J.A., Eckels A., Squires R.K., 1959, The Gravitational field of the Earth. The Astronomical Journal, 64, No 1272.
• Reigber Ch., Schwintzer P., Stubenvoll R., Schmidt R., Flechtner F., Meyer U., Konig R., Neumayer H., Forste Ch., Barthelmes F., Zhu S.Y., Balmino G., Biancale R., Lemoine J.-M., Meixner FI., Raimondo J.C., 2004, A High Resolution Global Gravity Field Model Combining CHAMP and GRACE Satellite Mission and Surface Gravity Data: EIGEN-CG01C. Journal of Geodesy in August 2004.
• Rummel R., Mueller J., Oberndorfcr H., Sneew N., 2000, Satellite Gravity Gradiometry with GOCE. International Association of Geodesy Symposia, Vol. 120, Springer, pp. 66-72.
• Rummel R., 1986, Satellite Gradiometry. Mathematical and Numerical Techniques in Physical Geodesy. Lecture Notes in Earth Sciences, Vol. 7, Springer, pp. 318-363.
• Rummel R., 2003, How to Climb the Gravity Wall. Space Science Reviews, 108 (1/2): pp. 1-16.
• Rutkowska M., Zieliński J.B., 2002, Preliminary results of orbit estimations for GRACE-A and GRACE-B. Proceedings 13 International Workshop on laser Ranging October 7-11.2002, Washington.
• Swenson S., Wahr J., 2003, Monitoring Changes in Continental Water Storage with GRACE. Space Science Review, 108, 1, pp. 345-356.
• Wolf, M., 1969, Direct measurements of the Earth's Gravitational Potential Using a Satellite Pair. Journal of Geophys. Res., 74, pp. 5295-5300.
• Zieliński J.B., 1977, Badanie pola grawitacyjnego Ziemi metodą dyferencjalnych pomiarów doplerowskich. Geodezja i Kartografia, T. 26, nr 4.
• Zieliński J.B., 1974, Vertical Sounding of the Earth's Gravity Field. Deutsche Gcodaetische Konimission, Reihe A, No 81.