Klimat w okresie wegetacyjnym w Puszczy Zielonka oraz w Wielkopolskim Parku Narodowym w latach 1848-2016

• Autorzy: Miler A. T.

Identyfikatory

DOI

10.14597/INFRAECO.2018.2.1.024

Warianty tytułu

EN

Climate of vegetation season in Zielonka Forest and in Wielkopolski National Park in period 1848-2016

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Puszcza Zielonka i Wielkopolski Park Narodowy stanowią duże kompleksy leśne w sąsiedztwie aglomeracji poznańskiej. Przyjęto jako referencyjne dane meteorologiczne dla Puszczy Zielonka i dla Wielkopolskiego Parku Narodowego dane ze stacji meteorologicznej w IMGW-PIB Poznaniu-Ławicy. Klimat w Puszczy Zielonka i Wielkopolskim Parku Narodowym wykazuje stosunkowo dużą stacjonarność. Temperatura powietrza (T) dla tych obszarów leśnych, w latach 1848-2016, wykazuje w okresach wegetacyjnych, dodatni trend 0,004 0 C/rok (Sen’s slope) na poziomie istotności α = 0,05. Natomiast opady atmosferyczne (P) oraz wskaźnik hydrotermiczny Sielianinova (HTC) nie wykazują istotnych statystycznie zmian. Analiza Fouriera okresowości temperatury powietrza (T) wskazuje na dominujące cykle: 84,5-; 56,3-; 15,4-; 3,5 - i 3,3-letnie. Analogiczne analizy wskazują na okresowości opadu atmosferycznego (P): 7,0-; 4,0-; 3,6-; 3,3 - i 2,8-letnie. Bardzo podobne, okresowości dominujące uzyskano dla wskaźnika hydrotermicznego Sielianinova (HTC) tj.: 7,0-; 3,9-; 3,3-; 2,8 - i 2,1 - letnie. Można wskazać, iż w Poznaniu, a zatem również w Puszczy Zielonka i w Wielkopolskim Parku Narodowym, w okresach wegetacyjnych, w latach 1848-2016 (nieomal 170 lat) temperatura powietrza (T) wzrosła o około 0,7 0 C, natomiast opad atmosferyczny (P) pozostał na niezmienionym poziomie. Wskaźnik hydrotermiczny Sielianinova (HTC), będący kompleksową oceną warunków opadowych i termicznych, również pozostał na niezmienionym poziomie.

EN

The Puszcza Zielonka and the Wielkopolski National Park are a big forest complex near the Poznan city. Is taken as the reference meteorological data for the Puszcza Zielonka and the Wielkopolski National Park based on data from the Poznan gauge station. The climate in the Puszcza Zielonka and in the Wielkopolski National Park shows relatively high stationarity. Air temperature (T) for these forest areas, from 1848-2016, shows in vegetation seasons, the positive trend of 0.004 0 C/year (Sen’s slope) on the significance level α = 0.05. While precipitation (P) and Sielianinov’s hydrothermal coefficient (HTC) do not exhibit statistically significant changes. Fourier analysis of periodicity of air temperature indicates the dominant cycles: 84.5-; 56.3-; 15.4-; 3.5 - and 3.3-years. An analogous analysis indicate the periodicity of precipitation: 7.0-; 4.0-; 3.6-; 3.3 - and 2.8-years. Very similar, periodicity dominant was obtained for Sielianinov’s hydrothermal coefficient ie.: 7.0-; 3.9-; 3.3-; 2.8 - and 2.1- year. You can indicate that in Poznan, and therefore also in the Puszcza Zielonka and in the Wielkopolski National Park, in vegetation seasons, between 1848-2016 (almost 170 years) air temperature has increased by about 0.7 0 C, while precipitation remained on unchanged level. Sielianinov’s hydrothermal coefficient, which is a comprehensive assessment of the conditions falls and thermal, also remained on unchanged level.

Słowa kluczowe

PL

Puszcza Zielonka; Wielkopolski Park Narodowy; wskaźnik hydrotermiczny Sielianinova

EN

Zielonka Forest; Wielkopolski National Park; Sielianinov’s hydrothermal coefficient

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: nr II/1
• Strony: 361--375
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Miler A. T.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Inżynierii Leśnej, ul. Wojska Polskiego 71C 60-625 Poznań, Tel. [phone]

Bibliografia

• Anders, P., Kasprzak, K., Raszka, B. (1999). Wielkopolski Park Narodowy. Poznań: Wyd. WBP.
• Bałazy, S. (1994). Wartości przyrodnicze oraz problemy ochrony rezerwatowej lasów Wielkopolskiego Parku Narodowego. Morena, 2(54): 99-104.
• Banasik, K., Hejduk, L., Hejduk, A., Kaznowska, E., Banasik, J., Byczkowski, A. (2013). Wieloletnia zmienność odpływu z małej zlewni rzecznej w regionie Puszczy Kozienickiej. Sylwan, 157(8): 578-586.
• Boryczka, J., Stopa-Boryczka, M. (2004). Cykliczne wahania temperatury i opadów w Polsce w XIX-XXI w. Acta Agrophysica, 3(1): 21-33.
• Boryczka, J., Stopa-Boryczka, M. (2007). Ochłodzenia i ocieplenia klimatu Europy w XVIII wieku i ich przyczyny. Acta Agrophysica, 9(3): 555-570.
• Bràdzil, R., Samaj, F., Valovic, S. (1985). Variation of spatial annual precipitation sums in Central Europe in the period 1881-1980. Journal of Climate, 5: 617-631.
• Chiew, F., McMahon, T. (1993). Detection of trend or change in annual flow of Australian rivers. International Journal of Climatology, 13: 643-53.
• Gilbert, R. (1987). Statistical methods for environmental pollution monitoring. John Wiley & Sons, New York, 320.
• Hirsch, R., Slack J. (1984). Non-parametric trend test for seasonal data with serial dependence. Water Resources Research, 20 (6): 727-732.
• http://www.wielkopolskipn.pl/ (dostęp 16.12.2017).
• Jones, P., Mann, M. (2004). Climate over past millennia. Reviews of Geophysics 42, doi: 10.1029/203RG000143.
• Kasprzak, K. (1996). Park Krajobrazowy „Puszcza Zielonka”. Kronika Wielkopolski, 3(82).
• Khambhammettu, P. (2005). Annual Groundwater Monitoring Report, Appendix MannKendall Analysis for the Fort Ord Site. Rep., California, 1-7.
• Kożuchowski, K., Żmudzka, E. (2001). Ocieplenie w Polsce: Skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny, 1-2: 81-90.
• Kuchar, L., Iwański, S., Diakowska, E., Gąsiorek, E. (2017). Ocena suszy meteorologicznej w 2015 roku (HTC) w kontekście zmian klimatycznych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, PAN, Oddz. Kraków, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, I(2): 257-273, doi: http://dx.medra.org/10.14597/infraeco.2017.1.2.019.
• Luterbacher, J., Dietrich, D., Xoplaki, E., Grosjean, M., Wanner, H. (2004). European seasonal and annual temperature variability, trends and extremes since 1500. Science, 303: 1499-1503.
• Miler, A.T., Krysztofiak, A. (2003). Stosunki wodne na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. W: Kształtowanie i ochrona środowiska leśnego, Red. A.T. Miler, Poznań: Wyd. AR, 171-178.
• Miler, A., Krysztofiak, A. (2006). Potencjalne zdolności retencyjne Wielkopolskiego Parku Narodowego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, PAN, Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, 3(1): 45-55.
• Nicolay, S., Mabille, G., Fettweis, X., Erpicum, M. (2009). 30 and 43 months period cycles found in air temperature time series using the Morlet wavelet method. Climate Dynamics, 33: 1117-1129.
• Nowak, G. (1999). Struktura użytkowania gruntów w Wielkopolskim Parku Narodowym. Morena, 6: 39-44.
• Nowak, G., Kara, M., Bernat, Z., Cykowiak, Z. (2000). Wybrane zagadnienia z planu ochrony ekosystemów leśnych Wielkopolskiego Parku Narodowego. Morena, 7: 85-129.
• Okoński, B., Miler, A.T. (2012). Wieloletnia zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w Puszczy Zielonka. Sylwan, 156(6): 473-480.
• Ozga-Zieliński, B. (1987). Badania statystycznej niejednorodności ciągów pomiarowych. Gospodarka Wodna, 2: 226-228.
• Paluš, M., Novotná, D. (2006). Quasibiennal oscillations extracted from monthly NAO index and temperature records are phasesynchronized. Nonlinear Processes in Geophysics, 13: 287-296.
• Paul, P., David, B.S. (2006). Analysis of the Hystorical precipitation sums of Sulina Station by Means of Power Spectra in Relation to Sibiu Station and NAO and SOI indexes. Geographia Technica, 2: 99-104.
• Pauling, A., Steiner, D., Luterbacher, J., Casty, C., Wanner, H. (2005). Five hundred years of gridded high-resolution precipitation reconstructions over Europe and the connection to large-scale circulation. Climate Dynamics, 26(4): 387-405.
• Rozporządzenie Wojewody Poznańskiego nr 10/04 z dnia 26 stycznia 2004r. zmieniające rozporządzenie Wojewody Poznańskiego w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 14, poz. 415.
• Sielianinov, G.T. (1966). Agroclimatic Map of the World. Gidrometizdat, Leningrad.
• Skowera, B., Puła, J. (2004). Skrajne warunki pluwiotermiczne w okresie wiosennym na obszarze Polski w latach 1971-2000. Acta Agrophysica, 3(1): 171-177.
• Trampler, T., Kliczkowska, A., Dmyterko, E., Sierpińska, A. (1990). Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych. Warszawa: PWRiL.
• Woś, A. (1994). Klimat Niziny Wielkopolskiej. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Yue, S., Pilon, P., Cavadias, G. (2002). Power of the Mann-Kendall and Spearman’s rho tests for detecting monotonic trends in hydrological series. Journal of Hydrology, 259(1-4): 254-271.
• Zawora, T. (2005). Temperatura powietrza w Polsce w latach 1991-2000 na tle okresu normalnego 1961-1990. Acta Agrophysica, 6(1): 281-287.
• Żmudzka, E. (1995). Tendencje i cykle zmian temperatury powietrza w Polsce w latach 1951-1990. Przegląd Geofizyczny, 40 (2): 129-139.
• Żmudzka, E. (2009). Współczesne zmiany klimatu Polski. Acta Agrophysica, 13 (2): 555-568.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).