Identyfikatory
Warianty tytułu
The town-planning and building directives operative in the Congress Kingdom of Poland (1815-1915) as reflected in the regulation plans of the Praga quarter in Warsaw
Języki publikacji
Abstrakty
Planowanie działalności urbanistycznej w latach 1815-1915 związane było z akcją sporządzania planów regulacyjnych miast zorganizowaną przez władze państwowe. Na przestrzeni stu lat działalność ta miała różny zakres i charakter, polegając głównie na porządkowaniu miast, przebudowie sieci ulicznej, poszerzaniu i prostowaniu przebiegu ulic, przekształcaniu głównych rynków w place publiczne, tworzeniu placów targowych na peryferiach. Do większych akcji urbanistycznych związanych z wykonywaniem planów regulacyjnych w skali całego miasta należało zakładanie nowych dzielnic np. dla rzemieślników lub dla ludności żydowskiej oraz przebudowa układu komunikacyjnego wynikająca z konieczności wprowadzania do miast komunikacji drogowej, tranzytowej, co miało miejsce w latach 40. XIX w. oraz kolejowej – od połowy wieku. Ważnym tematem planów regulacyjnych było również ścisłe określanie granic miasta, wyznaczanych okopami. Sposób sporządzania planów regulacyjnych, wpływ przepisów budowlanych i administracyjnych oraz wzorce i inspiracje planistyczne na zmieniające się na przestrzeni wieku zasady ich tworzenia można prześledzić na przykładzie planów regulacyjnych dotyczących rozwoju struktury urbanistycznej warszawskiej Pragi.
The planning of urban development in the Kingdom of Poland in the years 1815-1915 was connected with the authorities’ scheme of preparing regulation plans for towns. Within the hundred years in question the scope and character of the actions undertaken differed; they mainly consisted in adjusting street networks, widening and straightening streets, turning markets into public squares and moving market places to the peripheries. More extensive holistic town-planning enterprises concerned establishing special new quarters, e.g. for artisans or for Jews, or restructuring communications routes in connection with the development of transit roads in the 1840s and of railway lines since the 1850s. An important objective of regulation plans was also to delimit strictly the borders of towns, which were marked with embankments. Methods of preparing regulation plans, their conditioning by building and administrative directives, and the influence of changing urban-planning models and inspirations on the rules behind them can be traced using the example of the plans that determined the structure of the Praga quarter in Warsaw.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
67--92
Opis fizyczny
Bibliogr. 22 poz., fot., rys.
Twórcy
autor
- Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Bibliografia
- H. Bartoszewicz, Rozwój przestrzenny Warszawy w latach 1800-1914 w świetle źródeł kartograficznych, Mazowieckie Studia Humanistyczne, 2003.
- J. Berger, Praga warszawska wczasach Księstwa Warszawskiego, [w:] O roku ów... Epoka napoleońska w polskiej historiografii, literaturze, sztuce i tradycji. Warszawa 2003.
- Z. Bieniecki, Pierwsze metro w Warszawie, Stolica, 1951, R. VI, nr 4.
- K. Dumała, Przemiany przestrzenne miast i rozwój osiedli przemysłowych w Królestwie Polskim w latach 1831-1869, Wrocław 1974.
- Dziennik Praw Królestwa Polskiego. Postanowienie Namiestnika Królewskiego, 1816 r., nr 1, T. 1.
- W. Kalinowski, S. Trawkowski, Uwagi o urbanistyce i architekturze miejskiej Królestwa Kongresowego w pierwszej połowie XIX wieku. Prace IUA, R. 1, Warszawa 1956.
- T. Kotaszewicz, Międzywojenny okres planistyczny, [w:] Atlas historyczny Warszawy, Warszawa 2004.
- T. Krogulec, Kartograficzny obraz Pragi, [w:] Warszawskiej Pragi dzieje dawne i nowsze, praca zbiorowa. Warszawa 2006.
- Nowa Praga pod Warszawą, Tygodnik Ilustrowany, 1867, T. XV, nr 381.
- I. Pannenkowa, Na most warszawski. Skarpa Warszawska, 1946, nr 4.
- Rozporządzenie Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Spraw Wewnętrznych i Duchownych. Część 1. Gospodarstwo miejskie. Tom II. O obronie własności i praw miastom służących, o uporządkowaniu miast i realności miejskich, o robotach i ulepszeniach w miastach, i o funduszu budowlanym miast. 1866.
- O. Sosnowski, Powstanie, układ i cechy charakterystyczne sieci ulicznej na obszarze Wielkiej Warszawy, Warszawa 1930, tabl. XIX.
- T. Szafer, Ze studiów nad planowaniem miast w Polsce XVIII i pocz. XIX w.. Studia z historii budowy miast, R. V, z. 1/14, Warszawa 1955.
- A. Szczypiorski, Plan regulacyjny Pragi i zjazd Pancera, Rocznik Warszawski, 1964, t. V.
- E. Szwankowski, Kubickiego plan regulacji Pragi, Biuletyn Historii Sztuki, 1948, nr 2.
- E. Szwankowski, Praga w latach 1814-I880, [w:] Dzieje Pragi, Warszawa 1970.
- E. Szwankowski, Warszawa, rozwój urbanistyczny i architektoniczny, Warszawa 1952.
- W. Trojanowski, Kamionek i Praga. Z przeszłości historycznej prawego brzegu Wisły w Warszawie, Warszawa 1920.
- W. Trzebiński, Aleksander I a działalność urbanistyczna rządu Królestwa Polskiego w latach 1815-1821, Kwartalnik AiU, 1991, t. XXXIV, z. 1-2.
- P. Wątroba. Jakuba Kubickiego projekty urbanistyczne dla Warszawy i Pragi, Rocznik Warszawski. 1998, t. XXVIII.
- T. Wyderko, Urbanizacja i zagospodarowanie prawobrzeżnej Warszawy w okresie od XVI w. do początku XIX w., [w:] Dzieje Pragi, Warszawa 1970.
- T. Wyderkowa, Zniszczenia Pragi na przełomie XVIII i XIX w., Rocznik Warszawski, 1974, t. XII.
Uwagi
PL
Artykuł powstał na podstawie pracy doktorskiej, promotor prof. dr hab. inż. arch. Danuta Kłosek-Kozłowska, obronionej we wrześniu 2013 r.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-0d1c1f1d-0e91-47d9-8d02-74dc5a266687
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.