Węgiel kamienny w polityce energetycznej Polski

• Autorzy: Kaliski M. , Sikora A.P. , Szurlej A.

Warianty tytułu

EN

Hard coal in Poland’s energy policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest analiza kluczowej roli węgla kamiennego w polityce energetycznej Polski, w szeroko rozumianym krajowym sektorze energii. W artykule przywołano rządowe dokumenty programowe istotne z punktu widzenia roli węgla w krajowej polityce energetycznej. Porównano zapotrzebowanie na to paliwo określone w obowiązującej polityce energetycznej z 2009 r. z danymi rzeczywistymi. Następnie w celu określenia wyjątkowej roli tego surowca energetycznego porównano m.in. jaki udział przypada na węgiel kamienny w strukturze pozyskania nośników energii w Polsce oraz przeanalizowano zasoby węgla i jego rolę w produkcji energii elektrycznej w ciągu ostatnich lat. Widoczne jest stopniowe zmniejszenie wykorzystania tego paliwa, przy wzroście zużycia węgla brunatnego. Dla porównania przeanalizowano jak przedstawia się zainteresowanie tym paliwem ze strony sektora energetycznego w takich państwach jak Wielka Brytania i Niemcy. W przeciwieństwie do krajowych tendencji, tam rośnie wykorzystanie węgla kamiennego.W dalszej części artykułu podkreślono, że gospodarka węglem kamiennym ma istotny wpływ na poziom bezpieczeństwa energetycznego Polski. Następnie przybliżono znaczenie węgla kamiennego w krajowym sektorze wytwarzania energii elektrycznej w perspektywie do 2050 r., opierając się na prognozach eksperckich przygotowanych w ciągu ostatniego roku (zespołu IGSMiE PAN-AGH w Krakowie i Instytutu Studiów Energetycznych Sp. z o.o. w Warszawie – ISE oraz Krajowej Agencji Poszanowania Energii – KAPE i Warszawskiego Instytutu Studiów Ekonomicznych – WISE).

EN

The objective of this paper is to analyse the role of hard coal in Polish energy policy. Hard coal plays a key role in the energy sector in Poland. The paper refers to government documents relevant to the role of hard coal in the national energy policy. Demand for this fuel projected in the energy policy of 2009 was compared with current data. The analysis shows the unique role of this energy source, with comparisons made, for example, of the share hard coal represents in Poland’s energy carriers. Coal resources and their role in electricity generation over the past years were analysed as well. One can observe a gradual decrease in the use of hard coal, together with an increase in the consumption of brown coal or lignite. For comparison purposes, the paper analyses the interest in this fuel shown by energy sectors in countries such as the UK and Germany. Unlike the tendencies in Poland, the use of hard coal is growing in these countries. Further, the paper underlines that the management of hard coal has significant effects on Poland’s energy security. Finally, the role of hard coal in domestic electricity generation until 2050 is described on the basis of expert forecasts prepared during the past year (IGSMiE PAN-AGH-ISE, the Mineral &Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences – University of Science and Technology – the Energy Studies Institute, and WISE-KAPE).

Słowa kluczowe

PL

węgiel kamienny; bezpieczeństwo energetyczne; polityka energetyczna; energia elektryczna

EN

hard coal; energy security; energy policy; electricity

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 17, z. 3
• Strony: 7--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kaliski M.

autor

Sikora A.P.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.

autor

Szurlej A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.

Bibliografia

• [1] BGR, 2013. Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe: Energy Study – Reserves, Resources and Availability of Energy Resources. Hannover, Germany.
• [2] BUKOWSKI, M. i ŚNIEGOCKI, A. 2014. Miks energetyczny – jakie scenariusze dla Polski? Przegląd Gazowniczy nr 1, marzec, s. 16–20.
• [3] DECC, 2014. Department of Energy & Climate Change 2014 – Energy trends section 5: electricity – Fuel Used in electricity generation and electricity supplied. 26 June; www.gov.uk.
• [4] Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung (DIW), 2014. AG Energiebilanzen – Bruttostromerzeugung in Deutschland von 1990 bis 2013 nach Energieträgern. 7 Februar.
• [5] DUDA i in. 2014 – DUDA, M., GABRYŚ, H.L., KALISKI, M., MALKO, J. i KAMRAT, W. 2014. Doświadczenia i wyzwania rynku energii. Rynek Energii, z. tematyczny nr 1, s. 5–42.
• [6] GABRYŚ, H.L. 2014. Elektroenergetyka w Polsce 2014. Z wyników roku 2013 i nie tylko – osądy bardzo autorskie. Energetyka, czerwiec, s. 321–323.
• [7] GAWLIK, L. (red.), 2013. Węgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku – analizy scenariuszowe. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Wyd. Instytutu GSMiE PAN, Katowice, 299 s.
• [8] GRUDZIŃSKI, Z. 2013. Konkurencyjność paliw w wytwarzaniu energii elektrycznej. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 16, z. 4, s. 87–105.
• [9] GRUDZIńSKI, Z., 2012.Metody oceny konkurencyjności krajowego węgla kamiennego do produkcji energii elektrycznej. Studia Rozprawy Monografie Nr 180, Wyd. Instytutu GSMiE PAN, Kraków, 271 s.
• [10] GRUDZIŃSKI, Z. i SZURLEJ, A. 2011. Węgiel, ropa, gaz ziemny – analiza cen w latach 2006–2011. Przegląd Górniczy 67 (7–8), s. 306–313.
• [11] GUS 2013. Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2011, 2012. Warszawa, listopad.
• [12] JANUSZ, P. 2010. Zasoby gazu ziemnego w Polsce jako czynnik poprawiający bezpieczeństwo energetyczne, na tle wybranych pañstw UE. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 13, z. 1, s. 23–41.
• [13] JANUSZ, P. 2013. Aktualna sytuacja na rynku gazu ziemnego – perspektywy rozwoju. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 16, z. 2, s. 33–52.
• [14] MG, 2009. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 10 listopada 2009 r. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• [15] MG, 2014. Wnioski z analiz prognostycznych na potrzeby Polityki energetycznej Polski do 2050 roku, sierpień. Warszawa.
• [16] KALISKI i in. 2012 – KALISKI, M., SZURLEJ, A. i GRUDZIŃSKI, Z. 2012. Węgiel i gaz ziemny w produkcji energii elektrycznej Polski i UE. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 15, z. 4, s. 201–213.
• [17] KAMIŃSKI, J. 2011. Market power in a coal-based power generation sector: The case of Poland. Energy Vol. 36, Issue 11, s. 6634–6644.
• [18] KAMIŃSKI, J. i KUDEŁKO,M. 2010. The prospects for hard coal as a fuel for the Polish power sector. Energy Policy 38, 12, p. 7939–7950.
• [19] MOKRZYCKI i in. 2008 – MOKRZYCKI, E., NEY, R. i SIEMEK, J. 2008. Światowe zasoby surowców energetycznych. Wnioski dla Polski. Rynek Energii nr 6, s. 2–13.
• [20] OLKUSKI, T. 2013. Zależność Polski w zakresie importu węgla kamiennego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Managament t. 23, z. 2, s. 115–130.
• [21] OLKUSKI, T. 2014. Udział gazu w strukturze produkcji energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii w latach 2000–2012, Rynek Energii, nr 3, s. 14–19.
• [22] PIG 2013. Pañstwowy Instytut Geologiczny: Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce według stanu na 31 XII 2012 r. Warszawa.
• [23] PSE 2014.Miesięczne raporty z funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i Rynku Bilansującego (czerwiec 2014).
• [24] Raporty Roczne PSE z lat 2007–2013.
• [25] SUWAŁA i in. 2013 – SUWAŁA, W., JANUSZ, P. i SZURLEJ, A. 2013. Terminal LNG w OEwinoujoeciu a bezpieczeństwo energetyczne regionu i Polski. Bezpieczeństwo energetyczne Polski w obszarze gazu ziemnego (rozdział), red. nauk. Jarosław J. Piątek, Renata Podgórzańska, Toruń,Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 105–119.
• [26] SZURLEJ, A. 2013. The state policy for natural gas sector. Arch. Min. Sci. Vol. 58 (2013), No 3, p. 925–940.
• [27] SZURLEJ, A. i JANUSZ, P. 2013. Natural gas economy in the United States and European markets. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 29, 4, p. 77–94.
• [28] SZURLEJ i in. 2014 – SZURLEJ, A., KAMIŃSKI, J. i SUWAŁA, W. 2014. Liberalizacja rynku gazu ziemnego w Polsce – wybrane zagadnienia. Rynek Energii nr 2, s. 47–53.
• [29] URE – Urząd Regulacji Energetyki, 2014. Sprawozdanie z działalności Prezesa Urzêdu Regulacji Energetyki w 2013 r. Warszawa, kwiecień.