Identyfikacja transportowego i przestrzennego komponentu dostępności komunikacyjnej w wybranych nadmorskich ośrodkach miejskich

• Autorzy: Goliszek S.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.18.007.9349

Warianty tytułu

EN

The transport and spatial component for communication in seaside of selected urban centers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest identyfikacja transportowego i przestrzennego komponentu dostępności transportowej, co może powodować spadek lub wzrost ruchu w mieście. Komponent transportowy jest jednym z czterech elementów w badaniach dostępności komunikacyjnej miejsca. Dzięki komponentowi transportowemu możliwe są przemieszczenia osób i towarów od źródła do celu. W artykule porównano sieci transportu drogowego i publicznego w miastach, które przedzielone są na dwie części rzeką. Miasta nadmorskie wybrane do analizy obejmują: Göteborg, Rostock, Szczecin i Rygę. W każdym z tych miast istnieje możliwość przejazdu z lewobrzeża na prawobrzeże, zarówno transportem indywidualnym (samochodem), jak i publicznym (autobusem i tramwajem lub trolejbusem). Analiza będzie opierała się o sieć drogową z OpenStreetMaps oraz sieć transportu publicznego. Dodatkowym elementem pomocnym przy analizie jest komponent przestrzenny (land use). Komponent przestrzenny jest przedstawiony w postaci siatki 1 km² (GRID²), w której są zapisane dane z liczbą ludności dla 2006 i 2011 r. Użycie danych GRID pozwala porównać gęstość zaludnienia w różnych latach, w każdym z wybranych miast. Taka analiza pozwala zidentyfikować obszary zamieszkałe, gdzie jest mniej możliwości przejazdu transportem indywidualnym i publicznym. Relacje miedzy lokalizacją źródeł (ludnością) a siecią transportu publicznego są ważnym zagadnieniem z punktu widzenia sprawiedliwości w dostępie do usług.

EN

The article presents the distribution of the transport and spatial components. The transport component is one of the four elements in the research of transport accessibility of the place. Thanks to the transport component, it is possible to move people and goods from source to destination. The article compares road and public transport networks in cities that are divided into two parts by a river. Selected cities for analysis are: Göteborg, Rostock, Szczecin and Riga. In each of these cities it is possible to travel from the left bank to the right bank, both by individual transport (car) and public transport (bus and tram or trolleybus). The analysis will be based on the road network with OpenStreetMaps and the public transport network. An additional element helpful in the analysis is the spatial component (land use), which is in the form of a 1km². (GRID) with data on the population for 2006 and 2011. The use of GRID data allows you to compare the population density in different years in each city. Thanks to that, it is possible to identify problem areas and places where there may be worse access. Relations between the location of sources (population) and the public transport network are an important issue from the point of view of justice in access to services.

Słowa kluczowe

PL

komponent dostępności transportowej; transport prywatny; transport publiczny

EN

component of transport accessibility; private transport; public transport

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 21(2)
• Strony: 7--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Goliszek S.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Twarda 51/55, 00-818 Warszawa

Bibliografia

• [1] Alam A., Diab E., El-Geneidy A. M., Hatzopoulou M., 2014, A simulation of transit bus emissions along an urban corridor: Evaluating changes under various service improvement strategies, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 31, s. 189-198.
• [2] Andersson D., Nässén J., 2016, The Gothenburg congestion charge scheme: A pre-post analysis of commuting behaviour and travel satisfaction, Journal of Transport Geography, 52, s. 82-89.
• [3] Beirao G., Sarsfield Cabral J. A., 2007, Understanding attitudes towards public transport and private car: A qualitative study, Transport Policy, 14(6), s. 478-489.
• [4] Benenson I., Martens K., Rofé Y., Kwartler A., 2010, Public transport versus private car GIS-based estimation of accessibility applied to the Tel Aviv metropolitan area, The Annals of Regional Science, 47(3), s. 499-515.
• [5] Blumenberg E. A., Ong P., 2001, Cars, buses, and jobs: welfare participants and employment access in Los Angeles, Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 1756, s. 22-31.
• [6] Boisjoly G., El-Geneidy A., 2016, Daily fluctuations in transit and job availability: A comparative assessment of time-sensitive accessibility measures, Journal of Transport Geography, 52, s. 73-81.
• [7] Börjesson M., Eliasson J., Hamilton C., 2016, Why experience changes attitudes to congestion pricing: The case of Gothenburg, Transportation Research Part A: Policy and Practice, 85, s. 1-16.
• [8] Börjesson M., Kristoffersson I., 2015, The Gothenburg congestion charge. Effects, design and politics, Transportation Research Part A: Policy and Practice, 75, s. 134-146.
• [9] Buehler R., 2011, Determinants of transport mode choice: a comparison of Germany and the USA, Journal of Transport Geography, 19(4), s. 644-657.
• [10] Cao J., 2013, The association between light rail transit and satisfactions with travel and life: Evidence from Twin Cities, Transportation, 40(5), s. 921-933.
• [11] Chojnicki Z., 1966, Zastosowanie modeli grawitacji i potencjału w badaniach przestrzenno-ekonomicznych, Studia KPZK PAN, 14, Warszawa.
• [12] Drop P., Gajewski P., Mackiewicz M., 2013, Zastosowanie danych openstreetmap oraz wolnego oprogramowania do badań dostępności komunikacyjnej w skali lokalnej, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 13/2013, s. 157-167.
• [13] Gadziński J., Radzimski A., 2015, The first rapid tram line in Poland: How has it affected travel behaviours, housing choices and satisfaction, and apartment prices? Journal of Transport Geography, 54, s. 451-463.
• [14] Garrison W. L., 1960, Connectivity of the Interstate Highway System, Papers of the Regional Science Association, 6, s. 121-137.
• [15] Geurs K. T., Ritsema van Eck J., 2001, Accessibility Measures: Review and Applications, Evaluation of Accessibility Impacts of Land-Use Transportation Scenarios, and Related Social and Economic Impact, Vol, 787, National Institute of Public Health and the Environment, Bilthoven.
• [16] Geurs K. T., Ritsema van Eck, J. R., 2003, Accessibility evaluation of land-use scenarios: the impact of job competition land-use and infrastructure developments for the Netherlands, Environment and Planning, Utrecht University.
• [17] Geurs K. T., van Wee B., 2004, Accessibility evaluation of land-use and transport strategies: review and research directions, Journal of Transport Geography, 12(2), s. 127-140.
• [18] Geurs K.T., Boon W., Van Wee B., 2009, Social impacts of transport: literature review and the state of practice of transport appraisal in the Netherlands and the United Kingdom, Transport Reviews, 29(1), s. 69-90.
• [19] Goliszek S., 2017, Space-time variation of accessibility to jobs by public transport – a case study of Szczecin, EUROPA XXI, 33, s. 49-66.
• [20] Goliszek S., Połom M., 2016a, Porównanie dostępności komunikacyjnej transportem zbiorowym w ośrodkach wojewódzkich Polski Wschodniej na koniec perspektywy UE 2007-2013, Transport Miejski i Regionalny, 3, s. 16-27.
• [21] Goliszek S., Połom M., 2016b, The use of general transit feed specification (GTFS) application to identify deviations in the operation of public transport at morning rush hour on the example of Szczecin, EUROPA XXI, 31, s. 51-60.
• [22] Gutierrez J., 2001, Location, economic potential and daily accessibility impact of the high speed line Madrid–Barcelona–French border, Journal of Transport Geography, 9, s. 229-242.
• [23] Gutiérrez J., Urbano P., 1996, Accessibility in the European Union: the Impact of the Trans-European Road Network, Journal of Transport Geography, 4, 1, s. 15-25.
• [24] Hansen W. G., 1959, How Accessibility Shapes Land-use, Journal of the American Institute of Planners, 25, s. 73-76.
• [25] Huff J. O., Hanson S., 1986, Repetition and Variability in Urban Travel, Geographical Analysis, 18, s. 97-114.
• [26] Hysing E., 2015, Citizen participation or representative government - Building legitimacy for the Gothenburg congestion tax, Transport Policy, 39, s. 1-8.
• [27] Ingram D. R., 1971, The Concept of Accessibility: a Search for an Operational Form, Regional Studies, 5, s. 101-107.
• [28] Isard W., 1954, Location Theory and Trade Theory: Short-Run Analysis, Quarterly Journal of Economics, 68(1), s. 305-322.
• [29] Keeble D., Owens P. L., Thompson C., 1982, Regional Accessibility and Economic Potential in the European Community, Regional Studies, 16, s. 419-432.
• [30] Kołoś A., Taczanowski J., 2016, The feasibility of introducing light rail systems in medium-sized towns in Central Europe, Journal of Transport Geography, 54, s. 400-413.
• [31] Komornicki T., Rosik P., Śleszyński P., Solon J., Wiśniewski R., Stępniak M., Czapiewski K., Goliszek S., 2013, Impact of the construction of motorways and expressways on socio-economic and territorial development of Poland, Ministry of Infrastructure and Development, Warszawa.
• [32] Kotavaara O., Antikainen H., Rusanen J., 2013, Accessibility patterns: Finland case study, EUROPA XXI, 24, s. 111-127.
• [33] Niedzielski M., 2006, A Spatially Disaggregated Approach to Commuting Efficiency, Urban Studies, 43(13), s. 2485-2502.
• [34] Pine G. H., 1979, Measuring Accessibility: A Review and Proposal, Environment and Planning, A, 11, s. 299-312.
• [35] Podoski J., 1977, Transport w miastach, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• [36] Połom M., Goliszek S., 2017, Transport in Poland during the period of accession to the European Union, Journal of Geography, Politics and Society, 7, 3, s. 41-49.
• [37] Salonen M., Toivonen T., 2013, Modelling travel time in urban networks: comparable measures for private car and public transport, Journal of Transport Geography, 31, s. 143-153.
• [38] Sierpiński G., 2012, Zachowania komunikacyjne osób podróżujących a wybór środka transportu w mieście, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, 84, s. 93-106.
• [39] Spiekermann K., Neubauer J., 2002, European Accessibility and Peripherality: Concepts, Models and Indicators, Nordregio Working Paper, Stockholm.
• [40] Stępniak M., Goliszek S., 2017, Spatio-temporal variation of accessibility by public transport - the equity perspective [w:] I. Ivan, A. Singleton, J. Horák, T. Inspektor (red.), The rise of big spatial data, Lecture Notes in Geoinformation and Cartography, Springer International Publishing, Cham, s. 241-261.
• [41] Stępniak M., Rosik P., 2013, Accessibility of services of general interest at regional scale, EUROPA XXI, 23, s. 131-147.
• [42] Stępniak M., Rosik P., Komornicki T., 2013, Accessibility patterns: Poland case study, EUROPA XXI, 24, s. 77-93.
• [43] Vickerman R. W., 1974, A demand model for leisure travel, Environment and Planning A, 6, s. 65-77.
• Źrodła internetowe:
• [44] http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_grids.
• [45] http://www.europeandataportal.eu/data/en/group/0e5-0af45-f235-4437-9a59-2446683dfbfc?tags=nahverkehr&organization=govdata&page=2.
• [46] http://www.gtfs-data-exchange.com/agency/rgas-satiksme.
• [47] http://www.vasttrafik.se/#!/en/travel-information/10/.
• [48] http://zditm.szczecin.pl/rozklady/GTFS/latest/.
• [49] https://en.wikipedia.org/wiki/R%C4%ABgas_Satiksme.
• [50] https://en.wikipedia.org/wiki/Trams_in_Rostock.
• [51] https://pl.wikipedia.org/wiki/Tramwaje_w_Szczecinie.
• [52] https://www.sparvagssallskapet.se/atlas/system.php?id=17&ling=en.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).