„Riese” – geoturystyczna perła Gór Sowich

• Autorzy: Grudzińska K. , Kasza D.

Warianty tytułu

EN

„Riese” – geotourist jewel of the Sowie Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono krótką historię powstania i rozwoju podziemnych obiektów militarnych na terenie Gór Sowich. Zwrócono szczególną uwagę na fakt, że obiekty wchodzące w skład kompleksu „Riese” („Olbrzym”) stanowią źródło informacji o minionych zdarzeniach nie tylko w kontekście historii najnowszej, ale również umożliwiają badaczom spojrzenie w minione epoki geologiczne. Obiekty te są atrakcją turystyczną, ale również umożliwiają badaczom prowadzenie podziemnych kartowań geologicznych w celu dokładnego zapoznania się z budową górotworu. Dzięki temu, oprócz podziemnych tras dydaktycznych, możliwe staje się stworzenie szeregu tras geoturystycznych ukazujących piękno przyrody i umożliwiających obserwację struktur geologicznych niewidocznych na powierzchni ziemi.

EN

This article shows the short story of the birth and development of underground military facilities in the Sowie Mountains area. Particular attention has been paid to the historical matter of “Riese” (“Giant”) facilities. In addition to the underground teaching paths they are an important source of information for the modern history and the past geological ages. This tourist attraction allows researchers to draw underground geological maps and aids the precise recognition of rock formations that surround the “Riese” facilities. This makes it possible to establish many geotouristical routes revealing the beauty of the surrounding nature and observe the geological structures impossible to see from the surface.

Słowa kluczowe

PL

podziemne obiekty militarne; podziemne trasy dydaktyczne; trasy geoturystyczne; Góry Sowie

EN

Riese; geotourism; geological mapping; geology of the Sudetes; Sowie Mts.

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowo-Edukacyjne Terra Minera
• Czasopismo: Hereditas Minariorum
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 1
• Strony: 113--123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., mapy

Twórcy

autor

Grudzińska K.

• Politechnika Wrocławska; Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii; ul. Na Grobli 15, 50–421 Wrocław.

autor

Kasza D.

Bibliografia

• 1. DOWLING R., NEWSOME D. (eds.), 2006. Geotourism. Elsevier/Heineman. Oxford.
• 2. DUDZIAK M., 1996. Tajemnica Gór Sowich – przewodnik. Wydawnictwo JMK. Konin.
• 3. GROCHOLSKI W., 1962. Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1:25000, Ark. Walim. Wyd. Geol. Warszawa.
• 4. GROCHOLSKI W., 1965. Objaśnienia do szczegółowej mapy Sudetów. Ark. Walim, Wyd. Geol., Warszawa.
• 5. GROCHOLSKI W., 1967. Przewodnik geologiczny po Sudetach. Wyd. Geol. Warszawy. Warszawa.
• 6. GUNIA T., 1981. Mikroflora z paragnejsów Gór Sowich (Sudety). Geol. Sud., XVI, 2: 7–21.
• 7. GUNIA T., 1983. Mikroflora z drobnoziarnistych paragnejsów okolicy Jugowic (Góry Sowie – Sudety), Geol. Sud., XVIII, 1: 7–17.
• 8. GUNIA T., 1985. Pozycja geologiczna bloku sowiogórskiego i jego wpływ na paleogeografię Sudetów Środkowych. Geol. Sud., 20: 83–119.
• 9. HOSE T. A., 1995. Selling the Story of Britain’s Stone. Environmental Interpretation, 10: 16–17.
• 10. HOSE T. A., 2012. 3G’s for Modern Geotourism. Geoheritage, 4: 7–24.
• 11. KASZA D., 2012a. Zdjęcie geologiczne podziemnego obiektu Włodarz jako nowe źródło informacji o geologii i tektonice wybranych rejonów Gór Sowich. [W:] Drzymała J., Ciężkowski W. (red), Interdyscyplinarne zagadnienia w górn. i geol., 3: 107–121. Ofic. Wyd. Polit. Wroc. Wrocław.
• 12. KASZA D., 2012b. Możliwości wykorzystania aplikacji GIS do prac związanych z kartowaniem geologicznym na przykładzie podziemnego obiektu. Pr. Nauk. Inst. Górn. Polit. Wroc. XVIII, Studia i Materiały, 42: 23–35. Wrocław.
• 13. KASZA D., 2014. Tectonic events horizontal component research concept using a modified TM–71 deformeter. [W:] Drzymała J. (red.), Interdyscyplinarne zagadnienia w górn. i geol., 5: 77–81. Ofic. Wyd. Polit. Wroc. Wrocław.
• 14. KASZA D., KACZOROWSKI M., ZDUNEK R., WRONOWSKI R., 2014. The damages of Ksiaz castle architecture in relation to routes of recognized tectonic faults and indications of recent tectonic activity of Swiebodzice Depression orogen – Central Sudetes, SW Poland. Acta Geodynamica et Geomaterialia, 11, 3 (175): 225–234.
• 15. KOSMATY J., 2006. Roboty górnicze prowadzone wGórach Sowich wramach programu „Riese”wokresie II wojny światowej. Pr. Nauk. Inst. Górn. Polit. Wroc., 117, Studia i materiały 32: 145–161.
• 16. MARCINOWSKI R., PIOTROWSKI J., PIOTROWSKA K., 2004. Słownik jednostek litostratygraficznych Polski. Wyd. PIG. Warszawa.
• 17. PORĘBSKI A. J., 1981. Sedymentacja utworów górnego dewonu i dolnego karbonu depresji Świebodzic (Sudety Zachodnie). Geol. Sud., XVI, 1: 102–185.
• 18. RADWAŃSKI K., SZYMCZAK M., 2006. Atlas gór Polski. ExpressMap. Warszawa.
• 19. SIENICKA K., ZAGOŻDŻON P., 2010. Szczegółowe zdjęcie geologiczne obiektu „Osówka” (kompleks „Riese”). Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, 3: 415–430. Ofic. Wyd. Polit. Wroc. Wrocław.
• 20. SIENICKA K., 2012. Kartowanie podziemnych obiektów kompleksu „Riese” jako źródło informacji o geologii i tektonice Gór Sowich. Mat. II Ogólnopolskiego Kongresu Geol. – Geologia Jedna, 17–19 września: 77. Warszawa.
• 21. TEISSEYRE H. i GAWROŃSKI O., 1965. Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów w skali 1:25000, Ark. Świebodzice. Wyd. PIG. Warszawa.
• 22. ZDUNEK R., KACZOROWSKI M., KASZA D., WRONOWSKI R., 2014. Preliminary interpretation of determined movements of KSIA and KSI1 GPS stations incontext of collected information about Swiebodzice trough tectonics. Acta Geodynamica et Geomaterialia, 11, 4 (176).
• 23. ŻELAŹNIEWICZ A., 1987. Tektoniczna i metamorficzna ewolucja Gór Sowich. Rocznik PTG, 57, 3–4: 203–348.
• 24. ŻELAŹNIEWICZ A., 2003. Postęp wiedzy o geologii krystaliniku Sudetów w latach 1990–2003. [W:] Ciężkowski W., Wojewoda J., Żelaźniewicz A. (red.), Sudety zachodnie: od wendu do czwartorzędu: 7–15. Wyd. WIND. Wrocław.