The construction layer of the garden. Framework for building composition

• Autorzy: Myszka Izabela , Augustyniak Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2022.51.D-01

Warianty tytułu

PL

Warstwa konstrukcyjna ogrodu. Ramy do budowania kompozycji

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The garden has always been understood as a place sanctified by values that cause excitement and rapture in man. He became a character or a background, a scenery for other plays. The garden as a work has its frame - a structure on which all other garden elements, both decorative and functional, are 'hung'. Construction layer considerations include a fencing with an entrance, secondary fencing, a road, a house as the center, and dead trees. Understanding the priority we give to construction in garden design, and the function and importance of the elements in this layer, organizes thinking about the garden composition and allows you to understand the content encoded in the works of garden art and inspired by the garden.

PL

Ogród zawsze rozumiany był jako miejsce uświęcone wartościami powodującymi w człowieku wzbudzenie i uniesienie. Stawał się postacią bądź tłem, scenografią dla sztuk innych. Ogród jako dzieło ma swoją ramę – konstrukcję, na której ‘zawieszane’ są wszystkie pozostałe elementy ogrodowe, zarówno dekoracyjne i użytkowe. Rozważania dotyczące warstwy konstrukcyjnej obejmują ogrodzenie z wejściem, ogrodzenia dodatkowe, drogę, dom jako centrum oraz martwe drzewa. Rozumienie pierwszeństwa jakie dajemy konstrukcji w projektowaniu ogrodu, oraz funkcji i znaczenia elementów w tej warstwie, porządkuje myślenia o ogrodowej kompozycji i pozwala rozumieć treść zakodowaną w dziełach sztuki ogrodowej i ogrodem inspirowanych.

Słowa kluczowe

EN

art; garden composition; garden construction; garden elements

PL

elementy ogrodowe; kompozycja ogrodu; konstrukcja ogrodu; ogród; sztuka

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 51
• Strony: 217--238
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Myszka Izabela

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Poland. Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Sztuki Krajobrazu

• https://orcid.org/0000-0002-8820-4053

autor

Augustyniak Katarzyna

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Poland. Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Sztuki Krajobrazu

• https://orcid.org/0000-0003-2422-268X

Bibliografia

• [1] Bartman E., 2009. Istota architektury krajobrazu Sztuka kształtowania ogrodów, parków i krajobrazu otwartego, [w] Szumański M. (red.), Diariusz Katedry Architektury Krajobrazu, zeszyt 6, Ogrody w twórczości Edwarda Bartmana Wydanie specjalne z okazji 80. urodzin Profesora, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 12 – 21.
• [2] Białostocki J., 2008. Wybór pism estetycznych, Universitas, Kraków.
• [3] Bielski W., 1908. Wzory kwietników ogrodowych: podręcznik dla ogrodników i amatorów, Wydawnictwo E. Wende, Księgarnia Maniszewskiego i Meinharta, Warszawa, Lwów.
• [4] Bogdanowski J. 2000. Polskie ogrody ozdobne, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• [5] Bogdanowski J. 2001. Czytanie krajobrazu, [w] Michałowski A. (red.) Krajobraz kulturowy warsztaty dla nauczycieli i metodyków. Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa, s. 17 – 35.
• [6] Ciołek G., 1957. Ogrody Polskie. red. I uzup. J. Bogdanowski, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• [7] Czartoryska I., 1805. Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów. Drukiem Wilhelma Bogumiła Korna, Wrocław.
• [8] Gawryszewska B. J. 2006. Historia i struktura ogrodu rodzinnego, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• [9] Gawryszewska B., Myszka-Stąpór I., Herman K., Rylke J. 2018: Ogrody w teorii i praktyce Pracowni Sztuki Ogrodu i Krajobrazu, Warszawa, Stowarzyszenie Genius Loci, 120 s., ISBN 978-83-9529-560-7.
• [10] Giżycki F. K., 1827. O przyozdobieniu siedlisk wieyskich: rzecz zastosowana do Polski, Nakładem i drukiem N. Glucksberga, Warszawa.
• [11] Herman K., 2011. Ogrody tymczasowe w przestrzeniach kolektywnych, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Seria: doktoraty Katedry Sztuki Krajobrazu, Warszawa.
• [12] Hobhouse P. 2020. The Story of Gardening, Princeton Architectural Press.
• [13] Hodgson Burnett F. Tajemniczy ogród., [online]: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/tajemniczy-ogrod.html, (Accessed: 01.09.22).
• [14] Janko A., [online]: https://www.granice.pl/cytaty/autor/2153/widgets/5, (Accessed: 01.09.22).
• [15] Jankowski E., 1923. Dzieje ogrodnictwa w Polsce, Bank dla Handlu i Przemysłu, Warszawa.
• [16] Jankowski E., 1900. Ogród przy dworze wiejskim, Nakładem autora, Warszawa.
• [17] Jundziłł B. S. 1809., O przymiotach potrzebnych w sztuce ogrodniczej rozprawa, Kraków, [online]: https://pbc.gda.pl/Content/81038/Suplementum_I.pdf, (Accessed: 01.09.22).
• [18] Królikowski J. T. 1978. Elementy semiotyczne dzieła architektury, w Pelc J., Studia semiotyczne, nr VIII, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław - Warszawa - Kraków – Gdańsk.
• [19] Królikowski J. T. 1998. Zastosowanie koncepcji Norberga-Schulza do badań nad architekturą krajobrazu, praca doktorska, WOiAK, wydruk komputerowy, Biblioteka Główna SGGW.
• [20] Leśmian B., Pan Błyszczyński., [online]: https://literat.ug.edu.pl/lesman/panbe.htm, (Accessed: 01.09.22).
• [21] Liebert J. Zamiejskie ogrody., [online]: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/druga-ojczyzna-zamiejskieogrody.html#m1312381364290-2945652304, (Accessed: 01.09.22).
• [22] Majdecka-Strzeżek A. 2008. Ukryta symbolika ogrodów, w Zieleń miejska, nr 11, Abrys, Wydawnictwa komunalne, Warszawa, s. 18-19.
• [23] Majdecki L. 2013. Historia ogrodów, tom I, II, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• [24] Mehoffer J., [online]: file:///C:/Users/augus/Downloads/57-Tekst%20artyku%C5%82u-304-2-10-20210613.pdf, (Accessed: 01.09.22).
• [25] Mitkowska A., Łakomy K. 2012. O użytkowaniu ogrodu. Wprowadzenie w problematykę, Czasopismo techniczne, 8-A/2012, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• [26] Myszka-Stąpór I. 2014. Elementy ogrodowe. Ich forma, funkcja i znaczenie. Monografia Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu 3/2014, Wydawnictwo Katedra Sztuki Krajobrazu, SGGW, Warszawa.
• [27] Myszka-Stąpór I. 2017: Krajobrazy w sztuce ogrodowej. Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, nr 53 (2), s. 166-175.
• [28] Myszka-Stąpór I. 2017: Ogród: wprowadzenie. W: Projektowanie ogrodu i krajobrazu : wybór tekstów / Gawryszewska Beata [i in.] (red.), 2017, Warszawa, Wydawnictwo SGGW, s. 7-9, ISBN 978-83-7583-728-5.
• [29] Olędzka-Frybesowa A. Hortulus inclusus., [online]: https://quotepark.com/pl/cytaty/399030-aleksandraoledzka-frybesowa-ogrod-jest-ogrodzony-mury-nasiakaja-sloncem-wino/, (Accessed: 01.09.22).
• [30] Panofsky E. 1971. Studia z historii sztuki. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• [31] Ożóg K. 2011. Metafora życia ludzkiego jako drogi - aspekty językowe i kulturowe, w Adamowski J., Smyk K. (red.), Droga w języku i kulturze. Analizy antropologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin.
• [32] Panofsky E., 1971. Studia z historii sztuki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• [33] Pawlikowska-Jasnorzewska M. Ogród., [online]: https://poezja.org/wz/Maria_PawlikowskaJasnorzewska/25321/Ogrod, (Accessed: 01.09.22).
• [34] Penderecki K., [online]: file:///C:/Users/augus/Downloads/57-Tekst%20artyku%C5%82u-304-2-10-20210613.pdf, (Accessed: 01.09.22).
• [35] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia Tysiąclecia Pallottinum, [online]: https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=3, (Accessed: 02.09.22).
• [36] Różańska A. 2008. Historia europejskiej sztuki ogrodowej, w Różańska A., Krogulec T., Rylke J. Ogrody. Historia architektury i sztuki ogrodowej, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 42-142.
• [37] Rylke J. 1995. Tajemnice ogrodów, Wydawnictwo Kanon, Warszawa.
• [38] Rylke J. 2010b. Ciało i Dusza. Festiwal ogrodowy w Chaumont-sur-Loire w 2010 roku, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu (wersja online).
• [39] Rylke J. 2011a. Krajobraz kulturowy. Mapy znaczeń, w Plit. J. (red.), Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 15: Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, Wydawnictwo Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego, Sosnowiec, s. 278-287.
• [40] Rylke J. 2013b. Ogrody sztuk, w Rylke J. (red.), Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu. Wydawnictwo Katedra Sztuki Krajobrazu, SGGW, Warszawa.
• [41] Rylke J. 2017. Teoria i zasady projektowania dla architektów krajobrazu, w Rylke J. (red.), Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu. Wydawnictwo Katedra Sztuki Krajobrazu, SGGW, Warszawa.
• [42] Schulz B. Sklepy cynamonowe., [online]: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sklepy-cynamonowepan.html#m1356746536537-2981000893, (Accessed: 01.09.22).
• [43] Sierakowski W., 1798. Postać ogrodów, która do dwóch zmysłów smaku w owocach i powonienia w kwiatach szczególniej ściąga się (...), Drukarnia Szkoły Głównej Koronnej, Kraków.
• [44] Słownik języka polskiego, SPJ [online]: https://sjp.pwn.pl/sjp/ogrod;2494462, (Accessed: 02-09-2022).
• [45] Strumiłło J., 1834. Ogrody północne, Nakładem autora, Wilno.
• [46] Szafrańska M. 1998. Ogród. Forma, symbol, marzenie. Wydawnictwo Zamku Królewskiego Arx Regia, Warszawa.
• [47] Szafrańska M. 2011. Człowiek w renesansowym ogrodzie, Miniatura, Kraków.
• [48] Twan Eng T., [online]: https://lubimyczytac.pl/cytat/63469, (Accessed: 01.09.22).
• [49] Wiśniewska I., 2010. Znaki w architekturze. Praktyka projektowa na wystawie Chelsea Flower-Show. [w] Szulczewska B., Szumański M. (red.), Horyzonty Architektury krajobrazu. Język architektury krajobrazu, Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa, s. 32-39.
• [50] Zachariasz A. 2010b. O różnym pojmowaniu genius loci w ogrodach, Czasopismo techniczne 5-A/2010 Zeszyt 13 rok 107, Wydawnictwo Politechnika Krakowska, Kraków, s. 14-30.
• [51] Zinowiec-Cieplik K. 2010. Moda i styl we współczesnej sztuce ogrodowej, w Gawryszewska B. J. (red.), Ogród za oknem - dzieło sztuki. Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa, s. 28-31.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).