Zmiany składu fizykochemicznego w wodach ujęciowych na terenach wiejskich powiatu kluczborskiego

• Autorzy: Pawęska K. , Bawiec A. , Włodek S. , Maras R.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/60048

Warianty tytułu

EN

Changes of the physicochemical composition in the water from water intakes on rural areas of Kluczborski county

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na terenach wiejskich, ze względu na brak sieci wodociągowej, głównym źródłem wody przeznaczonej na cele bytowe są płytko kopane studnie. Jakość wód ujmowanych w ten sposób nie podlega regulacjom prawnym obowiązującym w Polsce, a dotyczącym jakości wody ujmowanej do spożycia przez ludzi, przez co często nie odpowiadają standardom. Problemem stają się studnie, w których zaprzestano prowadzenie poborów wody na cele bytowe po podłączeniu budynku do powstałej sieci wodociągowej. W pracy przedstawiono wyniki badań składu fizykochemicznego wód uzyskiwanych z płytko kopanych studzien zlokalizowanych na terenach wiejskich powiatu kluczborskiego. Analizie poddano zwartość mineralnych form azotu tj. azotanów i azotynów, dodatkowo określono stężenia azotu amonowego oraz fosforanów. Badania uzupełniono zmianami wartości pH i przewodności elektrolitycznej. W przypadku azotanów i azotynów najwyższe stężenia i związane z tym przekroczenia norm zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia obserwowano w studni 1 i 3. W okresie badawczym zanotowano sezonową zmienność stężeń azotu amonowego przejawiającą się we wzroście tego parametru w miesiącach zimowych. Azot amonowy był także wskaźnikiem, którego przekroczenia zanotowano we wszystkich badanych studniach co najmniej jeden raz w okresie badawczym. Fosforany kształtowały się w analizowanych próbkach na poziomie od 0,12 do 0,17 mg PO /dm³.

EN

Due to a lack of centralized water supply network on rural areas, the main source of water for household use are shallow dug wells. The quality of water taken in this way is not a subject of law regulations in Poland which are connected with quality of water taken for human consumption, which is the reason why this kind of water do not often meet the standards. Wells that are no longer exploited by taking water for living purposes because of households’ connection to the central water supply, are becoming a problem The paper presents the results of physicochemical composition of water samples taken from shallow dug wells located on the rural areas. The con- centrations of mineral forms of nitrogen, i.e. nitrates, nitrites further the concentrations of ammonia nitrogen and phosphate were analysed. Additionally, changes of pH and conductivity were measured. In the case of nitrate and nitrite highest concentrations exceeding the standards contained in the Regulation of the Minister of Health were observed in wells 1 and 3. During the study period, seasonal variation of concentrations of ammonium nitrogen were observed as reflected in the increase of the parameter in winter months. Ammonium was also an indicator whose concentrations exceeded regulated norms at least once during the research period in each of the tested wells. Phosphates concentrations in the analyzed samples were at the level 0.12–0.17 mg PO /dm³.

Słowa kluczowe

PL

wody ujęciowe; związki azotu; związki fosforu

EN

well water; nitrogen; phosphorus compounds

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 44
• Strony: 210--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Pawęska K.

• Zakład Infrastruktury Techniki Sanitarnej, Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Plac Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Bawiec A.

• Zakład Infrastruktury Techniki Sanitarnej, Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Plac Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Włodek S.

• Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

autor

Maras R.

• BASF Polska Spółka z. o.o., Warszawa

Bibliografia

• 1. Baumgart E., Flizikowski J., 2010. Nieużytkowane studnie – recyrkulacja zagrożeń. Inż. Ap. Chem. 49, 5, 18–19.
• 2. Chmura W., 2008. Badania składu izotopowego azotanów w wodach podziemnych i powierzchniowych – aspekty metodyczne i zastosowania. Praca doktorska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków.
• 3. Czajkowska A., 2010. Stopień zanieczyszczenia związkami biogennymi płytkich wód podziemnych w zagospodarowanej rolniczo części zlewni Bierawki. Górnictwo i Ekologia, 5, 4, 91–104.
• 4. Dozier M., Melton K., Hare M., Hopkins J., Lesikar B.J., 2008. Drinking Water Problems: Nitrates. Available electronically from http:/ /hdl.handle. net/1969.1/87342.
• 5. Jaszczyński J., Sapek A., Chrzanowski S., 2006. Wskaźniki chemiczne wody do picia z ujęć własnych w gospodarstwach wiejskich w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 6, 2 (18), 129–142.
• 6. Manhokwe S. Matiashe I., Jombo T.Z., 2013. An analysis of the water quality of groundwater sources in selected high density areas in Gweru Urban, Zimbabwe. Journal of Environmental Science and Water Resource, 2 (9), 302–309.
• 7. Piekutin J., 2011. Zanieczyszczenia wody gruntowej związkami organicznymi. Inżynieria Ekologiczna, 26, 95–102.
• 8. Pietrzak S., 2012. Azotany w wodach gruntowych na terenach zajmowanych przez użytki zielone w Polsce. Polish Journal of Agronomy, 11, 34–40.
• 9. Raczuk E., Biardzka E., Michalczyk M., 2009. Związki azotu w wodzie studziennej w świetle ryzyka zdrowotnego mieszkańców gminy Wodynie (woj. mazowieckie) Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 9, 1 (25), 87–97.
• 10. Raczuk J., Biardzka E., Charytoniuk B. 2008 Związki azotu w wodach studziennych powiatu łosickiego. Gospodarka Wodna 2, 69–72.
• 12. Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2013. Główny Urząd Statystyczny.
• 13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz. U. Nr 61, poz. 417.
• 14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz. U. Nr 72, poz. 466.
• 15. Tałataj I.A., 2008. Jakość wód podziemnych na terenach skanalizowanych w gminie Tykocin. Infrastrukt. i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 99–107.