Architectural heritage: log houses of the Warmia Region. A report from research workshops

• Autorzy: Bonisławska Agata , Balcerzak Radosław , Orzechowski Mirosław

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc240212

Warianty tytułu

PL

Dziedzictwo architektoniczne chałup zrębowych na Warmii–sprawozdanie z warsztatów badawczych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The report concerns a research workshop attended by students of the Faculty of Architecture at Warsaw University of Technology. The workshop took place on 10–23 July 2023. During the workshop, among others, an architectural inventory of three Warmian log houses dating from the 2nd half of 19th century was made, ethnographic interviews with the inhabitants of analyzed houses were performed. The performed research aimed at documenting the existing but still disappearing heritage of log houses in Warmia, and at recognition of the structure of buildings and history of inhabiting them since they had been built. Threads of Warmian social identity were investigated – whether it was present or missing. The workshop resulted in a material that will be useful in further research. The graphical documentations of the houses were delivered to the house owners. The original drawings are archived at the Faculty of Architecture of Warsaw University of Technology. The overall outcome of that event is also a valuable experience for the participants and the inhabitants. All those actions aim to enrich the awareness of the log houses heritage in the region, especially among local communities, and to recognize relations of identities of researched houses with the cultural landscape of a land – here in Warmia as an example.

PL

Sprawozdanie dotyczy warsztatów badawczych z udziałem studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Warsztaty te odbyły się w dniach 10–23 lipca 2023. W ich trakcie wykonano m.in. inwentaryzację architektoniczno-budowlaną trzech warmińskich chałup zrębowych z 2. połowy XIX w. oraz przeprowadzono wywiady etnograficzne z mieszkańcami analizowanych domów. Działania badawcze służyć miały dokumentacji istniejącego a zanikającego dziedzictwa chałup drewnianych na terenie Warmii oraz rozpoznaniu struktury tych budynków i historii ich zamieszkiwania od czasu ich budowy. Zwrócono także uwagę na wątki tożsamości warmińskiej – jej obecność w relacjach mieszkańców lub jej brak. Efektem przeprowadzonych działań jest materiał badawczy służący dalszej pracy nad tematyką zrębowych chałup warmińskich, dokumentacja architektoniczno-budowlana przekazana mieszkańcom analizowanych domów oraz zdeponowana w oryginale w archiwum Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, a także cenne doświadczenia zarówno uczestników warsztatów, jak i mieszkańców. Działania te służą poszerzeniu świadomości na temat wartości architektury drewnianej wśród społeczeństwa (także społeczności lokalnej) oraz rozpoznaniu korelacji tożsamościowych badanych obiektów z krajobrazem kulturowym badanego regionu – tu Warmii.

Słowa kluczowe

EN

heritage; wooden architecture; log structure; Warmia; architectural inventory; ethnographic interview

PL

dziedzictwo; architektura drewniana; konstrukcja zrębowa; Warmia; inwentaryzacja architektoniczno-budowlana; wywiad etnograficzny

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 2 (78)
• Strony: 123--133
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bonisławska Agata

• Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-3303-9203

autor

Balcerzak Radosław

• Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-2710-403X

autor

Orzechowski Mirosław

• Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-1704-8946

Bibliografia

• [1] Lewandowska I., Warmiacy w XIX w.–rozważania nad tożsamością i pograniczem kulturowym, [in:] J. Kita, M. Korybut-Marciniak, Życie prywatne Polaków w XIX wieku, “Marginesy”, t. 4, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź–Olsztyn 2021, 239–265.
• [2] Szyfer A., Warmiacy. Studium tożsamości, SAWW, Poznań 1996.
• [3] Przeszłość zapamiętana. Narracje z pogranicza. Materiały pomocnicze do analizy polskoniemieckich stosunków narodowościowych na przykładzie warmińskiej wsi Purda Wielka, R. Traba, A. Sakson (red.), Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa “Borussia”, Olsztyn 2007.
• [4] Springer F., Mein Gott, jak pięknie, Karakter, Kraków 2023.
• [5] Achremczyk S., Warmia, Littera, Olsztyn 2000.
• [6] Liżewska I., Tradycyjne budownictwo wiejskie na Warmii i Mazurach, Wspólnota Kulturowa “Borussia”, Olsztyn 2007.
• [7] Skurpski H., Sztuka ludowa, [in:] S. Zajchowska, M. Kiełczewska- Zaleska (red.), Warmia i Mazury, t. 4, cz. 1, Instytut Zachodni, Poznań 1953, 246–264.
• [8] Klonowski F., Drewniane budownictwo ludowe na Mazurach i Warmii, Pojezierze, Olsztyn 1965.
• [9] Tłoczek I., Chałupy polskie, Arkady, Warszawa 1958.
• [10] Pokropek M., Budownictwo ludowe w Polsce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1976.
• [11] Dethlefsen R., Bauernhäuser und Holzkirchen in Ostpreußen, Ernst Wasmuth, Berlin 1911.
• [12] Zientara-Malewska M., Warmio moja miła, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1959.
• [13] Cyfus E., Kele wsi chałupa, Oficyna Wydawnicza Retman, Dąbrówno 2018.
• [14] Ciołek G., Regionalizm w budownictwie wiejskim w Polsce, t. 1, Politechnika Krakowska, Kraków 1984.
• [15] Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych: teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• [16] Thompson P., Bornat J., Głos przeszłości: wprowadzenie do historii mówionej, Centrum Archiwistyki Społecznej, Warszawa 2021.
• [17] Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, PWN, Warszawa 1984.
• [18] Thompson P., The voice of the past, oral history, Oxford University Press, London 1978