O potrzebie ontologii. Wypisy z lektury Architecture of thought Andrzeja Piotrowskiego

• Autorzy: Salata Oksana Oleksiivna , Stelmach Bolesław

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK66ONTOLOGY

Warianty tytułu

EN

On the need for ontology: notes on Andrzej Piotrowski’s Architecture of Thought

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Wśród badań przekształcania przestrzeni brakuje analiz z perspektywy niewerbalnej – fenomenologicznej. Do wyjątkowych prób należy książka Andrzeja Piotrowskiego, Associated Professor University of Minnesota, Architecture of thought. Jego badania posługują się bezpośrednim doświadczaniem przestrzeni i wszystkimi instrumentami wiedzy architektonicznej, wzbogacając naszą wiedzę o dziedzictwie kultury czy historii zabytków. Ogniskują się wokół „nagromadzenia myśli” – przyczyny sprawczej budowania, jako odwrotności „niemożliwości pomyślenia” Theodora W. Adorno. Artykuł, doceniając i szanując wiedzę i perspektywę badawczą autora, polemizuje z epistemologicznymi, a w istocie aksjologicznymi tezami. Proponuje spojrzenie na przekształcanie przestrzeni przez pryzmat ontologii fundamentalnej Martina Heideggera.

EN

There is a lack of analysis from a non-verbal perspective-a phenomenological perspective-among studies on the transformation of space. The book Architecture of Thought by Andrzej Piotrowski, Associated Professor of the University of Minnesota, is one such extraordinary attempt. His study utilizes direct experience of space and all the instruments of architectural knowledge, enhancing our understanding of the heritage of culture or the history of monuments. It is focused on “the accumulation of thoughts”-the driving cause behind building as a reversal of Theodor W. Adorno’s “unthinkability.” This paper, while expressing appreciation for and respect for the author’s knowledge and perspective, argues with his epistemological and essentially axiological arguments. It proposes an outlook on the transformation of space through the prism of Martin Heidegger’s fundamental ontology.

Słowa kluczowe

PL

dziedzictwo kultury; filozofia przestrzeni; ontologia; aksjologia; architektura myśli; dialektyka negatywna

EN

cultural heritage; philosophy of space; ontology; axiology; architecture of thought; negative dialectics

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 66
• Strony: 121--133
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys.

Twórcy

autor

Salata Oksana Oleksiivna

• Wydział Historyczno-Filozoficzny Kijowskiego Uniwersytetu Borysa Grinczenki

• https://orcid.org/0000-0003-2498-1483

autor

Stelmach Bolesław

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej

• https://orcid.org/0000-0002-8392-5353

Bibliografia

• Teksty źródłowe / Source texts
• 1. Pismo Święte Łk. 2,49.
• Opracowania / Secondary sources
• 2. Adorno Teodor W., Dialektyka negatywna, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1986.
• 3. Ballantyne Andrew, Architecture as evidence, [w:] Rethinking architectural historiography, red. Dana Arnold,
• 4. Elvan Altan Ergut, Belgin Turan Özkaya, London 2006.
• 5. Bałus Wojciech, Gotyk bez Boga? W kręgu znaczeń symbolicznych architektury sakralnej XIX w., Toruń 2011. Berlin Isaiah, A Note on Vico’s Concept of Knowledge.
• 6. Białkiewicz Andrzej, Stelmach Bolesław, Żychowska Maria J., Dobra kultury współczesnej. Zarys problemu ochrony, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 63.
• 7. Cioran Emil, Zeszyty 1957–1972, przeł. Ireneusz Kania, Warszawa 2004.
• 8. Demus Otto, Byzantine Mosaic Decoration: Aspects of Monumental Art Of Byzantium, New Rochelle, 1976.
• 9. Feyerabend Paul, Przeciw metodzie, przeł. Stefan Wiertlewski, Wrocław 1996.
• 10. Foucault Michel, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. Tadeusz Komendant, Warszawa 1993.
• 11. Heidegger Martin, Kant a problem metafizyki, przeł. Bogdan Baran, Warszawa 1990.
• 12. Heidegger Martin, Platons lehre von der wahrheit, Bern 1954.
• 13. Heidegger Martin, W drodze do języka, przeł. Janusz Mizera, Warszawa 2007.
• 14. Ingarden Krzysztof, Jakimi mówimy językami?, Kraków 2017.
• 15. Kasprzysiak Stanisław, Będziesz poznawał, [w:] Giorgio Colli, Narodziny filozofii, przeł. Stanisław Kasprzysiak, Warszawa–Kraków 1991.
• 16. Mycielski Zygmunt, Listy Mycielski do Ludwika Erhardta, Warszawa 2014.
• 17. Ott Hugo, Martin Heidegger, W drodze do biografii, przeł. Janusz Sidorek, Warszawa 2013.
• 18. Pallasmaa Juhani, Oczy skóry, przeł. Michał Choptiany, Kraków 2012.
• 19. Piotrowski Andrzej, Architecture of thought, Minneapolis 2011.
• 20. Piórczyński Józef, Sprzeczność i jej zniesienie w filozofii Theodora W. Adorno, „Studia Filozoficzne” 1980, nr 11.
• 21. Proklos, Elementy teologii, 29.30.31.32, przeł. Robert Sawa, Warszawa 2002.
• 22. Rasmussen Steen Eiler, Odczuwanie architektury, przeł. Barbara Gadomska, Kraków 2015.
• 23. Reale Giovanni, Historia filozofii starożytnej, przeł. E.I. Zieliński, Lublin 2012.
• 24. Rykwert Joseph, The First Moderns: The Architects of Eighteeth Century, Cambridge MA–London 1980.
• 25. Stępień Tomasz, Pseudo-Dionizy Areopagita, chrześcijanin i platonik, Warszawa 2010.
• 26. Suger, [w:] Erwin Panofsky, about Suger on the Abbey Church of St.-Denis and its treasures, Princeton 1979.
• 27. Tomasz św., Suma Teologiczna, I,1, art. 9, przeł. o. Pius Bełch, Londyn 1960.
• 28. Wodziński Cezary, Heidegger i problem zła, Gdańsk 2007.
• 29. Wójtowicz Aleksandra, Metamorfozy pałacu Staszica, Warszawa 2017.
• Źródła elektroniczne
• 30. Feyerabend Paul, Przeciw metodzie, https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Nowa_Krytyka/Nowa_Krytyka-r1995-t6/Nowa_Krytyka-r1995-t6-s105-178/Nowa_Krytyka-r1995-t6-s105-178.pdf.
• 31. Foucault Michel, Inne przestrzenie, przeł. Agnieszka Rejniak-Majewska, http://teoriaarchitektury.blogspot.com.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).