Strategie radzenia sobie ze stresem a poczucie koherencji u pracowników zespołów ratownictwa medycznego. Cz. 1

• Autorzy: Netczuk-Gwoździewicz M. , Gołębiowski A.

Warianty tytułu

EN

Coping with stress and sense of coherence among workers of medical rescue teams. Part 1

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

We współczesnych badaniach nad zagadnieniem zdrowia rezygnuje się z modelu biomedycznego skłaniając raczej ku modelowi holistyczno-czynnościowemu, w którym zdrowie rozpatrywane jest, jako dynamiczny proces dążenia do osiągnięcia stanu równowagi miedzy jednostką, a jej środowiskiem fizycznym i psychospołecznym. Ważnym jest nie tylko to jak poszczególne czynniki stresogenne oraz zasoby badanego podmiotu wpływają na jego zdrowie, ale również jednoznaczne określenie optymalnych sposobów wykorzystania określonych zasobów w warunkach stresowych. Istnieją zawody, wykonywanie których wiąże się z ponadprzeciętnym poziomem zarówno kosztów zdrowotnych, jak i psychologicznych. Ponad wszelką wątpliwość do tej grupy zaliczyć można pracowników zespołów ratownictwa medycznego. Ustalenie zależności, jakie występują między poczuciem koherencji a stylami radzenia sobie ze stresem u pracowników zespołów stanowić będzie więc przedmiot tego projektu. Za bazę teoretyczną posłużą dwie koncepcje: transakcyjna teoria stresu R. Lazarusa, oraz salutogenetyczna teoria A. Antonovsky’ego.

EN

In the contemporary research on the issue of health one resigns from the biomedical model inclining more towards a holistic and dysfunctional model which considers health as a dynamic process of striving to achieve balance between the individual and the physical and psychosocial environment. What is important is not only the way individual stressors and resources of the examined entity affect their health, but also the clear identification of how best to use specific resources under stress. There are professions which involve an above average level of health costs, as well as psychological ones. Beyond any doubt this group includes the employees of medical rescue teams. Determining dependencies that exist between a sense of coherence and styles of coping with stress among employees of teams will therefore be the subject of this project. There are going to be two concepts serving as a theoretical basis: transactional theory of stress by R. Lazarus and salutogenesis theory by A. Antonovsky.

Słowa kluczowe

PL

stres; definicja stresu; radzenie sobie ze stresem; koherencja; poczucie koherencji; ratownik medyczny; sposoby radzenia sobie ze stresem

EN

stress; definition of stress; coping with stress; coherence; feeling of coherence; medical lifeguard; medical rescue teams; ways with coping with stress

• Wydawca: Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM". sp. z o.o.
• Czasopismo: Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 17, nr 6
• Strony: 334--341
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., pełen tekst na CD

Twórcy

autor

Netczuk-Gwoździewicz M.

• Wydział Nauk o Bezpieczeństwie, Wyższa Szkoła Oficerka Wojsk Lądowych

autor

Gołębiowski A.

• Wydział Nauk o Bezpieczeństwie, Wyższa Szkoła Oficerka Wojsk Lądowych

Bibliografia

• 1. Antonovsky A., Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2005.
• 2. Bartkowiak G., Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009.
• 3. Boenisch C., Haney M., Twój stres, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
• 4. Borkowski J., Radzenie sobie ze stresem, a poczucie tożsamości, DW Elipsa, Warszawa 2001.
• 5. Bryant R. A., Harvey A. G., Zespół ostrego stresu. Teoria, pomiar, terapia, PWN, Warszawa 2011.
• 6. Brzeziński J. M., Cierpiałkowska L., Zdrowie i choroba. Problemy teorii, diagnozy i praktyki. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.
• 7. Carson R. C., Butcher J. N., Mineka S., Psychologia zaburzeń. Człowiek we współczesnym świecie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
• 8. Dolińska-Zygmunt G., Podstawy psychologii zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• 9. Henszen-Niejodek I., Ratajczak Z., (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• 10. Heszen I., Psychologia stresu, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2013.
• 11. Heszen I., Sęk H., Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• 12. Kamińska M., Siewierski B., Skwara A., Szóstak A., Panowanie nad stresem, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2005.
• 13. Korcz I., Stres liderski. Zielona Góra 2004.
• 14. Lis-Turlejska M., Stres traumatyczny. Występowanie następstwa, terapia, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2002.
• 15. Lis-Turlejska M., Traumatyczne zdarzenia i ich skutki psychiczne, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 2005.
• 16. Litzke S. M., Schuh H., Stres, mobbing i wypalenie zawodowe, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
• 17. Łosiak W., Natura stresu. Spojrzenie z perspektywy ewolucyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• 18. Łosiak W., Psychologia emocji Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
• 19. Łosiak W., Psychologia stresu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• 20. Martin P., Umysł, który szkodzi. Mózg, zachowanie, odporność i choroba, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2011.
• 21. Ogińska-Bulik N., Kiedy łzy zamieniają się w perły - czyli o korzyściach wynikających ze zmagania się ze stresem, [w]: Zdrowie w cyklu życia człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
• 22. Pasikowski T., Struktura i funkcje poczucia koherencji: analiza teoretyczna i empiryczna weryfikacja [w]: Zdrowie – Stres – Zasoby, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2003.
• 23. Sapolsky R., Dlaczego zebry nie mają wrzodów. Psychofizjologia stresu, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2011.
• 24. Sęk H., Salutogeneza i funkcjonalne właściwości poczucia koherencji [w]: Zdrowie - Stres - Zasoby, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2001.
• 25. Sęk H., Ścigała I., Stres i radzenie sobie w modelu salutogenetycznym [w]: Człowiek w sytuacji stresu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• 26. Sheridan L., Radmacher Sally A., Psychologia zdrowia, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 1998.
• 27. Strelau J., Osobowość, a ekstremalny stres, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
• 28. Strelau J., Zawadzki B., Kaczmarek M., Konsekwencje psychiczne traumy. Uwarunkowania i terapia, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2009.
• 29. Terelak J., Człowiek i stres, Oficyna Wydawnictwo Branta, Bydgoszcz-Warszawa 2008.
• 30. Terlak J. F., Psychologia stresu, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2001.
• 31. Terlak J., Źródła stresu, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego Warszawa 1999.
• 32. Vollrath N., Torgersen S., Personality types and coping, Personality and Individual Differences, 29.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.