Lwowski Oddział Komisji do Badania Dziejów Wychowania i Szkolnictwa w Polsce (1920-1929)

• Autorzy: Hoszowska M.

Warianty tytułu

EN

Lvov Division of The Board for Studies on History of Upbringing and Education in Poland (1920-1929)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This article deals with the co-operation among the Lvov historians studying education system and upbringing within the ministry’s Board for Studies on the History of Upbringing and Education in Poland, operating between 1919 and 1929. Its management was seated in Cracow and it was led by the president of the Polish Academy of Learning, Kazimierz Morawski. As far as the co-operation between the Lvov division and the Cracow headquarters is concerned, the publishing, personal and organizational issues were of the main importance. The first ones were the source of tension connected with far greater expectations for publishing works by the members of the division than it was possible considering the existing Board funds. The leading project undertaken by the Lvov historians, i.e. the history of Galician education system, was not realized, although works had been initiated. The issue of this ambitious endeavour influenced the management’s attitude towards the members of the Lvov division. It was impossible to become more effective due to lack of funds and personal conflicts. In Lvov there were not many fully professional researchers dealing with the history of education and upbringing, thus delays in approving candidates by the headquarters were treated as an obstacle to the works of the division. Its members did not compare their organization to the newly founded divisions in Poznan, Lublin and Vilnius but they referred their potential to Cracow and Warsaw, stating that their efforts were underestimated. The first president of the Lvov division, Kazimierz Twardowski gave up his post after less than two years. His successor, Ferdinand Bostel resigned even faster. Establishing a federation of equal divisions with more representative management was proposed along with the possibility to have an independent publishing and personal policy. Issuing new publishing series (source materials and school monographs) was suggested. Co-operation in this matter between the Cracow headquarters and the ministry of education completely paralyzed the efforts of the Lvov-Warsaw fronde. However, the Lvov historians succeeded in organizing the 150th anniversary of the National Education Board and the death of Stanislaw Konarski celebrated in 1923 and commemorated with publishing a memorial book. After that there was a year-and-a-half break in the work of the division caused by the withdrawal of the most active members. The division was revived but Stanislaw Lempicki’s efforts aiming at enlivening works in the second half of the 1920s did not bring satisfactory results. The horrible situation of the Board deprived of the ministry’s grants and the possibility to print publications meant mere vegetation of the divisions. All this indicated a still relatively weak integration of the circles of Polish education and upbringing historians.

Słowa kluczowe

PL

Komisja do Badania Dziejów Wychowania i Szkolnictwa w Polsce; historia edukacji; historia oświaty

EN

Board for Studies on History of Upbringing and Education in Poland; education history

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 60, nr 4
• Strony: 7--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., faks., fot.

Twórcy

autor

Hoszowska M.

• Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego

Bibliografia

• Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Organizacje pozauniwersyteckie.
• J. Hulewicz: Historia wychowania i oświaty. [w:] Polska Akademia Umiejętności 1872–1952. Nauki humanistyczne i społeczne. Materiały sesji jubileuszowej. Kraków 3–4 V 1973. Wrocław 1974.
• H. Barycz: Rys działalności Komisji do Badania Dziejów Wychowania i Szkolnictwa w Polsce (1919–1929). „Chowanna” 1939, z. 4, s. 145–164.
• H. Barycz: Stan i perspektywy rozwoju historii oświaty i wychowania w Polsce. „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1947, nr 3/4, s. 4
• W. Szulakiewicz: Instytucjonalizacja lwowskiej historii oświaty i kultury. [w:] Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX w. Red. J. Maternicki i L. Zaszkilniak, t. 2, Rzeszów 2004, s. 327–350.
• W. Szulakiewicz: Historia oświaty i wychowania w Polsce 1918–1939. Studium historiograficzne. Toruń 2000, s. 18–50, 251–253.
• W. Szulakiewicz: Stanisław Łempicki (1886–1947). Twórca lwowskiej szkoły historii wychowania. Toruń 2012, s. 59–68.
• J. Pisulińska: Lwowskie środowisko historyczne w okresie międzywojennym (1918–1939). Rzeszów 2012.
• K. Szmyd: Twórcy nauk o wychowaniu w środowisku akademickim Lwowa (1860–1939). Rzeszów 2003.
• M. Hoszowska: Ludwik Finkel i lwowskie środowisko historyków wychowania [w:] Badacze przeszłości wobec wyzwań XIX–XXI wieku. Red. K. Błachowska, Z. Romek, M. Wolniewicz, Warszawa 2013, s. 195–211.
• T. Rzepa: Psychologiczna Szkoła Lwowska [w:] T. Rzepa, B. Dobroczyński: Historia polskiej myśli psychologicznej, Warszawa 2009, s. 153–175.
• W. Rechlewicz: Nauka wobec metafizyki. Poglądy filozoficzne Kazimierza Twardowskiego. Kielce 2015.
• W. Szulakiewicz: Wanczura (Wańczura?) Alojzy. W: Słownik biograficzny polskiej historii wychowania. Red. A. Meissner i W. Szulakiewicz, Toruń 2008, s. 852–854.
• Енциклопедія Українознавства, t. 1, Львив 1993.
• Dziesięciolecie polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903–1913. Lwów 1913.
• A. Knot: Polskie Muzeum szkolne we Lwowie. „Minerwa Polska” 1927, z. 1, s. 167–171.
• K. Twardowski: Dzienniki. Część I 1915–1927. Oprac. R. Jadczak, Warszawa 1997.
• K. Twardowski: Dzienniki. Część II 1928–1936.
• A. Wanczura: Szkolnictwo w Starej Rusi. Z przedmową A. Brücknera. Lwów-Warszawa-Kraków 1923.
• „Wiadomości z Dziejów Wychowania i Szkolnictwa w Polsce. Organ Lwowskiej Podkomisji do badania dziejów wychowania i szkolnictwa w Polsce. Wychodzi w zeszytach jednoarkuszowych w odstępach nieoznaczonych”. Red. S. Łempicki 1921, z. 1.
• Od Redakcji. „Minerwa Polska” 1927, nr 1, s. 4.
• Epoka wielkiej reformy. Studia i materiały do dziejów oświaty w Polsce XVIII wieku. Red. S. Łempicki. Lwów-Warszawa 1923.
• J. Hulewicz: Akademia Umiejętności w Krakowie 1873–1918. Zarys dziejów. Wrocław-Warszawa 1958, s. 101–106.
• J. Piskurewicz: Prima inter pares. Polska Akademia Umiejętności w latach II Rzeczypospolitej, Kraków 1998.
• E. Brodacka-Adamowicz, Stanisław Łempicki (1886-1947) – człowiek i historyk, Toruń 2003.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.