Zróżnicowanie przestrzenne, społeczne i funkcjonalne w nowych dzielnicach mieszkaniowych

• Autorzy: Twardoch Agata , Piotrowska Zofia

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.4270

Warianty tytułu

EN

Spatial, social and functional diversity in new residential quarters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy w długoterminowych, wielkoskalowych projektach mieszkaniowych wykorzystanie masterplanu, zakładającego nie tylko plan funkcjonalno-przestrzenny, ale również koordynację działań wielu uczestników, gwarantuje realizację zróżnicowania przestrzennego, społecznego i funkcjonalnego jako trzech mierników zrównoważonego rozwoju. Do badania wybrano dwa projekty spełniające podane kryteria – Miasteczko Wilanów w Warszawie oraz Nowe Żerniki we Wrocławiu, oba zrealizowane na gruntach publicznych. Przeprowadzono analizę porównawczą, a wyciągnięte z niej wnioski wpisano w szerszy kontekst. Miasteczko Wilanów nie jest zróżnicowane społecznie. Mimo planów zakładających samowystarczalność nie udało się zrealizować celów dotyczących zróżnicowania funkcjonalnego, a problematyczne okazało się zapewnienie podstawowej infrastruktury społecznej. Nowe Żerniki realizują założenia zróżnicowania społecznego i funkcjonalnego w niewielkim zakresie. Zakładane jest rozwinięcie tych aspektów na kolejnych etapach projektu. W obu projektach udało się podnieść jakość przestrzeni. W Miasteczku Wilanów niewystarczająca koordynacja działań uczestników publicznych i prywatnych miała istotny wpływ na braki w realizacji założeń zróżnicowania społecznego i funkcjonalnego. Obniżyło to jakość życia mieszkańców i miało negatywne konsekwencje finansowe dla samorządu. W przypadku Nowych Żernik pełna kontrola miasta i modyfikacja inwestycji na kolejnych etapach daje szanse na to, że podobnych błędów uda się uniknąć. Jednak w projekcie brakuje jasno określonych celów, które pozwoliłyby weryfikować i odpowiednio kształtować proces prowadzenia przedsięwzięcia. Masterplany są narzędziem, które pozwala osiągnąć wyższą jakość przestrzenną i powinno być stosowane przy projektach transformacji przestrzennej nie tylko gruntów publicznych. Jednak zwłaszcza w projektach publicznych istotne jest zachowanie pełnej transparentności procesu i stawianych celów.

EN

A comparative study of Miasteczko Wilanów in Warsaw and Nowe Żerniki in Wrocław – master-planned quarters. The article seeks to answer the question of whether, in long-term, large-scale housing projects, the use of a master plan, which assumes not only a functional-spatial plan, but also the coordination of activities of many actors, guarantees the realization of spatial, social and functional diversity, as three measures of sustainable development. Two projects meeting the given criteria were selected for the study - Miasteczko Wilanów in Warsaw and Nowe Żerniki in Wrocław, both realized on public land. A comparative analysis was carried out, and the conclusions drawn from it were put into a broader context. Miasteczko Wilanów is not socially diverse. Despite plans for self-sufficiency, the goals of functional diversity have not been achieved and the provision of basic social infrastructure has proved to be problematic. Nowe Żerniki realizes the aims of social and functional diversity to some extent. It is assumed that these aspects will be developed in subsequent stages of the project. Both projects have succeeded in improving the quality of space. In Miasteczko Wilanów, insufficient coordination between public and private actors had a significant impact on the shortcomings of social and functional diversity. This lowered the quality of life of residents and had negative financial consequences for the local government. In the case of Nowe Żerniki, full control of the city and modification of the investment at subsequent stages gives a chance that similar mistakes can be avoided. However, the project lacks clearly defined goals to verify and shape the process accordingly. Master plans are a tool to achieve higher spatial quality and should be used for spatial transformation projects not only of public land. However, especially in public projects, it is important to maintain full transparency of the process and propose clearly defined goals.

Słowa kluczowe

PL

masterplan; dzielnica mieszkaniowa; zróżnicowanie funkcjonalne; zróżnicowanie społeczne; zróżnicowanie przestrzenne

EN

master plan; residential neighborhood; mixed use; social mix; spatial differentiation

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2024
• Tom: R.28, nr 4
• Strony: 24--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Twardoch Agata

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-9351-6502

autor

Piotrowska Zofia

• Politechnika Warszawska, Wydział Architektury, Szkoła doktorska PW

• https://orcid.org/0000-0003-0004-0822

Bibliografia

• [1] Watson V. et al., Planning Sustainable Cities, Global report on human settlements, UN Habitat, London 2009.
• [2] Saadulla S.B., Analysis of Challenges Facing the Implementation of Duhok City Center Masterplan, Technische Universitat Dortmund / University of Duhok, Duhok 2019.
• [3] Pancewicz Ł., Arczyńska M., 2022, Powrót masterplanów, „Przegląd Komunalny”, 5/2022, 368, s. 103-105.
• [4] Wilson W., The truly disadvantaged: The inner city, the underclass, and public policy, 1987, s. 62.
• [5] Robison O., Kearns A., Gray L., Bond L., Henderson M., Mixed tenure communities as a policy instrument for educational outcomes in a deprived urban context?, „Urban Research & Practice” 2016, nr 9 (2), s. 131-57.
• [6] Stangel M., Kształtowanie współczesnych obszarów miejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju, Politechnika Śląska, Gliwice 2013.
• [7] Bradecki T., Twardoch A., Współczesne Kierunki Kształtowania Zabudowy Mieszkaniowej, Gliwice 2013, s. 14.
• [8] Ragin C.C., The Comparative Method: Moving Beyond Qualitative and Quantitative Strategies, University of California Press 2014.
• [9] Szymczak D., Nowe Żerniki. Budowanie miasta, red. Daniela Szymczak, Wrocław 2016.
• [10] Osowski J., Stanęła budowa linii tramwajowej w Miasteczku Wilanów. Poszło o rozliczenia z deweloperem sprzed lat, wyborcza.pl (dostęp: 10.08.2023).
• [11] https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,30059004,stoi-budowa-linii-tramwajowej-w-miasteczku-wilanow-poszlo-o.html (dostęp: 30.12.23).
• [12] Pakuła J., Miasteczko Wilanów - studium przypadku, praca magisterska, Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski, 2015, s. 15-18.
• [13] Serwis Mapowy Miasta Stołecznego Warszawy, Mapa własności i władania gruntów m.st. Warszawy, https://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=mapa_wlasnosci (dostęp: 30.12.23).
• [14] JLL, Miasteczko Wilanów. Modelowe osiedle mieszkaniowe a sektor handlowy, wrzesień 2018, https://www.jll.pl/pl/trendy-i-analizy/badanie/miasteczko-wilanow-modelowe-osiedle-mieszkaniowe-a-sektor-handlowy (dostęp: 30.12.23).
• [15] Twardoch A., Nowe Żerniki we Wrocławiu a Aspern Seestad we Wiedniu. Czy wrocławska realizacja nadąża za europejskimi trendami urbanistycznymi?, "Studia KPZK” 2018, t. 187, s. 174-192.
• [16] System Informacji Przestrzennej Wrocławia, Mapa własności, https://gis.um.wroc.pl/imap/?gpmap=gp16 (dostęp: 30.12.23).

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"