Mid-field woodlots – environmental benefits and tradition of fire protection use

• Autorzy: Fortuna-Antoszkiewicz Beata , Łukaszkiewicz Jan , Długoński Andrzej , Krych Jacek

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.0612

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In agricultural areas, afforestation SYSTEMS – including mid-field, roadside, and waterside woodlots – when systematically introduced and continuously maintained, offer numerous benefits to both people and the environment. These benefits encompass biological-ecological, technical, aesthetic, and social functions that are closely interrelated. One of the additional but crucial functions is fire protection, especially in treeless fields and densely built-up villages (residential and agricultural ones). The role of trees as natural fire barriers has been recognized for centuries. This practice has been widely used in forestry and traditionally around houses and farmsteads as protection against lightning strikes and the spread of fire. Protective shelterbelts have also been established along railway tracks, roads, and around industrial zones, where the risk of fire outbreak is high. Long-term research and observations by the authors indicate that, in contrast to other European countries, Poland is experiencing a gradual degradation of existing shelterbelts, with insufficient supplementation and expansion of these structures.

Słowa kluczowe

EN

mid-field woodlots; rural areas; environmental impact; fire protection function

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 93 (tom 1)
• Strony: 113--129
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., rys.

Twórcy

autor

Fortuna-Antoszkiewicz Beata

• Department of Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences-SGGW, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-5004-2124

autor

Łukaszkiewicz Jan

• Department of Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences-SGGW, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-9574-7120

autor

Długoński Andrzej

• Department of Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences-SGGW, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-9978-4981

autor

Krych Jacek

• Department of Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences-SGGW, Warsaw, Poland

Bibliografia

• [1] Act of 13 March 1934 on the distancing of structures, warehouses, wooded areas and earthworks from railway lines and on fire protection strips and snow curtains (Polish Journal of Laws/Dz. U. 1934 No 28 item 220).
• [2] Act of 16 April 2004 on nature protection (Polish Journal of Laws/Dz.U. 2018 item 1614 as amended).
• [3] Album z okazji Krajowej Narady Zadrzewieniowej, Kielce 14–15 września 1964 r. [Album on the occasion of the National Tree Arrangement Meeting, Kielce, September 14–15, 1964]. Unpublished materials, col. private.
• [4] Bell, J.N.B., Treshow, M., (2004). Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin. Warsaw: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
• [5] Bogdanowski, J., Łuczyńska-Bruzda, M., Novák, Z., (1979). Architektura krajobrazu. Warsaw–Cracow: PWN.
• [6] EU Biodiversity Strategy 2030: Bringing nature back to our lives [COM(2020)0380], of May 20, 2020.
• [7] European Landscape Convention (Journal of Laws 2006. No. 14, item 98).
• [8] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., (2012). Fruit trees plantings along roads in Poland – tradition and present (19th / 20th century) [Obsadzanie dróg drzewami owocowymi w Polsce – tradycja i współczesność (XIX / XX w.)]. Czasopismo Techniczne, Issue 30, Year 109, pp. 127–136.
• [9] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., (2016). Genesis and characteristics of woodlot forms in the landscape of southern England. Nauka Przyroda Technologie, Vol. 10, Issue 4, #50, pp. 1–18.
• [10] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., (2017). Fruit alleys – the way of historical rural landscape creation in Poland. Miškininkystė Ir Kraštotvarka, Forestry And Landscape Management, 1 (12), pp. 15–24.
• [11] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., (2018). Zabytkowy zespół alej w Radziejowicach – kulturowe dziedzictwo Mazowsza. Ocena stanu zachowania i wartości obiektu. MAZOWSZE Studia Regionalne, no 24, pp. 63–83.
• [12] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., Wiśniewski, P., (2018). Stan zachowania i walory krajobrazowe przywodnych zadrzewień topolowych Kanału Żerańskiego – metodologiczne studium przypadku. MAZOWSZE Studia Regionalne, no 2018/27, pp. 81–102.
• [13] Fortuna-Antoszkiewicz B., Łukaszkiewicz J., Rosłon-Szeryńska E., Wiśniewski P., (2019). Fruit alleys in rural landscape – in Poland and Moravia. In: Fialová, J. (ed.), Public recreation and landscape protection – with sense hand in hand.... Brno: Mendel University.
• [14] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., Wiśniewski, P., (2023). Mid-field woodlots as a substitute for forests in agricultural areas – the impact on environment and tourism. In: Fialova, J. (ed.), Public recreation and landscape protection – with environment hand in hand?. Brno: Mendel University, Vol. 14, pp. 163–168. DOI:10.11118/978-80-7509-904-4-0163
• [15] Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., Wiśniewski, P., Długoński, A., Boiko, N., (2024). Roadside trees – an important element of the open areas’ landscape. Proceedings of the 15th Conference Public recreation and landscape protection – with environment hand in hand!. DOI:10.11118/978-80-7509-963-1-0282
• [16] Gierlotka, S., (2021). Jak powstaje piorun? W jaki sposób dawniej chroniono budowle przed uderzeniem pioruna? Inżynier Budownictwa, 29.06.2021. https://inzynierbudownictwa.pl/jakpowstaje- piorun-w-jaki-sposob-dawniej-chroniono-budowle-przed-uderzeniem-pioruna/. [10.10.2024]
• [17] Graffstein, I., (1989). Kształtowanie terenów zieleni w otoczeniu dróg. Dział 03. Zasady ochrony środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg. Warsaw: Transprojekt, Centralne Biuro Projektowo-Badawcze Dróg i Mostów.
• [18] GUS, (1966). Rocznik Statystyczny Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego 1966. Warsaw: GUS.
• [19] Hejmanowski, S., Milewski, J., Terpiński, Z., (1964). Poradnik zadrzewieniowca. Warsaw: PWRiL.
• [20] Hejmanowski, S., (1975). Uprawa topoli. Warsaw: PWRiL.
• [21] https://fgsystems.pl/blog/znaczenie-drzew-w-ochronie-przeciwpozarowej-dzien-ziemi.html. [15.10.2024]
• [22] https://www.agrofakt.pl/zadrzewienia-srodpolne-rola/. [07.10.2024]
• [23] https://www.encyklopedia.lasypolskie.pl/doku.php?id=f:funkcje-zadrzewien. [10.10.2024]
• [24] Kaczmarowski, J., (2016). Pirologia leśna. Przegląd Pożarniczy, 07, pp. 26–29. https://www.ppoz.pl/czytelnia/rozpoznawanie-zagrozen/Pirologia-lesna/idn:1257. [25.09.2024]
• [25] Karg, J., Karlik, B., (1993). Zadrzewienia na obszarach wiejskich. Poznań: Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN.
• [26] Karg, J., (2003). Zadrzewienia śródpolne, strefy buforowe i miedze. Program rolnośrodowiskowy. Warsaw: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
• [27] Kuzak, R., (2023). Chaty polskich chłopów z XIX wieku miały obowiązkowo spełniać te zasady. Jednej do dzisiaj się nie przestrzega. In: Wielka historia. https://wielkahistoria.pl/chaty-polskichchlopow-z-xix-wieku-mialy-obowiazkowo-spelniac-te-zasady-jednej-do-dzisiaj-sie-nieprzestrzega/. [25.09.2024]
• [28] Łuczyńska-Bruzda, M., (1995). Zadrzewienia w krajobrazie otwartym. Ekologiczne i kulturowe przesłanki zadrzewień w krajobrazie rolniczym w świetle literatury przedmiotu. Warsaw: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu Narodowa Instytucja Kultury.
• [29] Milewski, J., Hejmanowski, S., (1965). Drzewa i krzewy stosowane w zadrzewieniach. Warsaw: PWRiL.
• [30] Niemirski, W. (ed.). (1973). Kształtowanie terenów zieleni. Warsaw: Arkady.
• [31] Norma branżowa (BN-76) 9212-02: Materiał sadzeniowy, sadzonki drzew i krzewów do upraw leśnych, plantacji i zadrzewień, (1976). Warsaw: Wyd. Norm.
• [32] Circular of the Minister of Internal Affairs of 2 November 1927 on the afforestation of the country (signed by Minister Felicjan Sławoj Składkowski).
• [33] Pirofity i pirofile – rośliny, które kochają pożar! (2020). https://www.mojaremiza.pl/blog/polska/pirofity-i-pirofile-%E2%80%93-ro%C5%9Bliny-kt%C3%B3re-kochaj%C4%85-po%C5%BCar. [12.09.2024]
• [34] Siewniak, M., Mitkowska, A., (1998). Tezaurus sztuki ogrodowej. Warsaw: Oficyna Wydawnicza Rytm.
• [35] Sadowiec, K., Gawroński, S., (2013). Przydatność wybranych gatunków lip (Tilia sp.) do fitoremediacji powietrza z zanieczyszczeń pyłowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, Vol. 13, Issue 3(43), pp. 131–148.
• [36] Strzelecki, W., Sobczak, R., (1972). Zalesianie nieużytków i gruntów trudnych do odnowienia. Warsaw: PWRiL.
• [37] Zajączkowski, K., Górka, W., (1979). Zasady gospodarki zadrzewieniowej. Warsaw: Instytut Badawczy Leśnictwa.
• [38] Zajączkowski K., (ed.) (2001). Dobór drzew i krzewów do zadrzewień na obszarach wiejskich. Warsaw: Instytut Badawczy Leśnictwa.
• [39] Zasady gospodarki zadrzewieniowej, (1966). Warsaw: Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).