Chemiczne wskaźniki jakości wody w zlewni Lasów Parczewskich

• Autorzy: Grzywna A.

Identyfikatory

DOI

DOI: 10.12912/2081139X.08

Warianty tytułu

EN

Chemical water quality indicators in basin forest Parczew

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę chemizmu wód powierzchniowych i gruntowych w dolinie rzeki Ochoża. Zmeliorowane użytki zielone stanowią 20% całej zlewni i znajdują się na glebach organicznych w dolinie Tyśmienicy zaliczanej częściowo do obszaru Natura 2000. Analizy właściwości fizykochemicznych wód mają na celu określenie skutków przekształceń antropogenicznych i rozpoznanie czynników wywierających wpływ na jakość wody na badanym terenie. Próbki wody pobierano w latach 2011–2012 w kilkunastu punktach. Najniższą jakością charakteryzowały się wody powierzchniowe, stagnujące w rowach, w lipcu na plantacji borówki. Najwyższą jakością charakteryzowały się wody powierzchniowe odpływające rzeką z badanego obiektu. Występujący tu przez cały okres wegetacji przepływ wody, porastająca koryta trzcina pospolita oraz okresowe piętrzenie wody przyczyniały się do efektu samooczyszczania się wody. Prowadzone w różnych porach okresu wegetacji (zima, wiosna, lato, jesień) analizy chemizmu wody pozwalają stwierdzić efekty oddziaływania roślinności w procesie samooczyszczania wody. W badaniach stwierdzono, że wzdłuż rzeki następuje zmniejszenie BZT5 o 26%, ChZT o 37%, fosforanów o 12% i potasu o 13%. Równocześnie nastąpiło zwiększenie zawartości związków azotowych – amoniaku o 27% i azotanów o 15%. Zwiększenie zawartości związków azotowych jest szczególnie widoczne w dolnej części zlewni, co prawdopodobnie jest związane z głębokimi rowami powodującymi nadmierne przesuszenie gleby. Najwyższe wartości wskaźników zanieczyszczeń notowano najczęściej na wiosnę prawdopodobnie w wyniku odpływu wody z drenów.

EN

This paper presents the characteristics of the chemistry of surface and ground water in the bottom of the river valley reclaimed Ochoza. Drained grassland accounts for 20% of the total catchment area and are located on organic soils in the valley Tyśmienica classified to the Natura 2000 sites. Analysis of physico-chemical properties of water are to assess the effects of anthropogenic transformation and identify factors that influence water quality in the study area. Water samples were collected in the years 2011–2012 in several points. The walls were characterized by surface water stagnant in the trenches, in July, blueberry plantation. Characterized by the highest quality of surface water runoff river with the test object. Occurring here throughout the growing season water flow reed growing on the bed and temporary impoundment of water contribute to the self-cleaning effect of water. Conducted at different times of the growing season (winter, spring, summer, autumn) of water chemistry analysis allows to assess the impact of vegetation on the process of self-purification of water. Based on the survey it was found that the river is reduced by 26% BOD 5, COD by 37%, 12% phosphate and potassium by 13%. Concurrently, an increase in the content of nitrogen compounds – ammonia at 27% and 15% nitrate. The increase in the content of nitrogen compounds is particularly evident in the bottom of the object, which is probably associated with the deep trench causing excessive drying of the soil. The highest values of pollutants were recorded mostly in the spring probably due to the outflow of water from the drans.

Słowa kluczowe

PL

obiekt melioracyjny; jakość wody; szata roślinna; wskaźniki chemiczne

EN

object drainage; water quality; vegetation; chemical indicators

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 36
• Strony: 120--127
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Grzywna A.

• Katedra Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 28 , 20-612 Lublin

Bibliografia

• 1. Marcinek J., Komisarek J., Kaźmierowski C., 1994. Dynamika składników rozpuszczalnych w wodach gruntowych uprawnych gleb płowych i czarnych ziem. Roczniki AR Poznań, nr 268, Melior. Inż. Środ. 15, 69-82.
• 2. Ryszkowski L., 1992. Rolnictwo a zanieczyszczenia obszarowe środowiska. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln., nr 4, 3-14.
• 3. Szafrański Cz., Fiedler M., Bykowski J., 1998. Czasowo-przestrzenna zmienność chemizmu wód gruntowych na Pojezierzu Gnieźnieńskim na przykładzie obiektu Mokronosy. Przegląd Naukowy SGGW Warszawa, z. 16, 262-269.
• 4. Grzywna A., 2004. Analiza stosunków wodno-glebowych wybranego fragmentu doliny rzeki Tyśmienicy. Praca doktorska AR Lublin, maszynopis, ss. 114.
• 5. Grzywna A., Urban D., 2006. Wykorzystanie koncepcji waloryzacji produkcyjnej i przyrodniczej na przykładzie doliny rzeki Ochoża. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, t. 4, z. 2, s. 29-41.
• 6. Czarnecka H. (red.), 2005. Atlas Podziału Hydrograficznego Polski, cz. 1 i 2. Wyd. IMGW Warszawa.
• 7. Kiryluk A., 2004. Wpływ nawożenia mineralnego i roślinności na jakość wód gruntowych w siedlisku łąk pobagiennych. Annales UMCS, sec. E., vol. 59, 761-767.
• 8. Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2002.
• 9. Przybyła Cz., Zbierska A., Dwornikowska Ż., 2011. Ocena zmian jakości wody w wybranych jeziorach Pojezierza Poznańskiego w latach 2004 – 2009. Rocznik Ochrona Środowiska, t. 13, 723-746.
• 10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. 2004, nr 32, poz. 284).
• 11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. 2008, nr 162, poz. 1008).
• 12. WIOŚ : Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2011 roku. Wyd. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin 2012.