Kategoria doskonałości w szkolnictwie wyższym

• Autorzy: Grudowski Piotr

Identyfikatory

DOI

10.15199/46.2022.6.2

Warianty tytułu

EN

Category of Excellence in Higher Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Zaakcentowanie miejsca i znaczenia kategorii doskonałości w zarządzaniu instytucjami szkolnictwa wyższego oraz określenie uwarunkowań towarzyszących jej zastosowaniom. Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Wykorzystano metodę studium literatury wg koncepcji zaproponowanej przez J. Creswella. Wnioski i rekomendacje płynące z rozważań oparto, przede wszystkim, na podejściu indukcyjnym. Wyniki/wnioski: Przedstawiono czynniki determinujące skuteczność wprowadzania i realizacji zasady doskonalenia przy uwzględnieniu charakterystycznych cech tych instytucji, w tym ograniczeń i zagrożeń towarzyszących ich działalności. Obok korzyści i zalet wskazano negatywne konsekwencje nieprzemyślanego posługiwania się pojęciem doskonałości w kontekście funkcjonowania szkolnictwa wyższego. Ograniczenia: Wybrano jedynie niektóre aspekty dotyczące zagadnienia doskonałości w odniesieniu do szkolnictwa wyższego. Badania mają charakter ograniczony do studium literatury światowej i obserwacji własnych. Zastosowanie praktyczne: Wskazane w artykule czynniki wspierające i bariery oraz typowe problemy związane z realizacją działań doskonalących wynikają z wielu praktycznych doświadczeń i powinny być uwzględnione przez personel uczelni odpowiedzialny za doskonalenie w ramach konkretnych projektów. Oryginalność/wartość poznawcza: Artykuł porządkuje wiedzę dotyczącą kategorii doskonałości i doskonalenia w szkolnictwie wyższym i wskazuje czynniki, które powinny być przedmiotem dociekań w tym zakresie.

EN

Purpose: To emphasize the role and importance of the category of excellence in the management of higher education institutions and specify the conditions accompanying its use. Design/methodology/approach: The literature review method was used according to the concept proposed by J. Creswell. Conclusions and recommendations resulting from the considerations were based, above all, on the inductive approach. Findings/conclusions: Factors determining the effectiveness of the introduction and implementation of the improvement principle were presented, ta king into account the characteristic features of these institutions, including the limitations and threats accompanying their activities. In addition to the benefits and advantages, the negative consequences of ill-considered use of the concept of excellence in the context of the functioning of higher education are indicated. Research limitations: Only some aspects of excellence in higher education have been selected. The research is limited to the study of world literature and own observations. Practical implications: The supporting factors and barriers indicated in the article, as well as typical problems related to the implementation of improvement activities, result from many practical experiences and should be considered by the university staff responsible for improvement within specific projects. Originality/value: The article organizes knowledge about the category of excellence and improvement in higher education institutions and indicates the factors that should be the subject of further research in this area.

Słowa kluczowe

PL

doskonałość; doskonalenie; szkolnictwo wyższe

EN

excellence; improvement; higher education

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 54, nr 6
• Strony: 10--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Grudowski Piotr

• Wydział Zarządzania i Ekonomii, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-293 Gdańsk, Polska

• https://orcid.org/0000-0003-0283-7544

Bibliografia

• [1] Bleikie Ivar. 2011. Excellence, Quality and the Diversity of Higher Education Systems. W Questioning excellence in higher education - policies, experiences and challenges in national and comparative perspective. Rotterdam: Sense Publishers.
• [2] Brusoni Manuela, Radu Damian, Josep Sauri, Stephen Jackson i in. 2014. The concept of excellence in higher education. Brussels: European Association for Quality Assurance in Higher Education AISBL.
• [3] Collins Jim. 2001. Good to great: Why some companies make the leap and others don’t. New York: HarperBusiness.
• [4] Creswell John W. 2013. Projektowanie badań naukowych. Kraków: Wyd. UJ.
• [5] Dahlgaard-Park Su Mi. 2008. „Reviewing the European excellence model from a management control view”. The TQM Journal 20(2): 98–119.
• [6] EFQM Model. https://efqm.org/efqm-model [dostęp: 12.12. 2022].
• [7] Elton Lewis. 1998. „Dimensions of excellence in university teaching”. International Journal for Academic Development 3(1): 3–11.
• [8] Europejska Karta Naukowca, Kodeks Postępowania przy Rekrutacji Pracowników Naukowych. https://cdn5.euraxess.org/sites/default/files/domains/pl/karta_i_kodeks_broszura_pl.pdf [dostęp: 10.12.2022].
• [9] Gołębiewski Marian. 2014. „Elementy kultury jakości w organizacji”. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania 38(1): 33–42.
• [10] Grudowski Piotr. 2015. „Wybrane aspekty projakościowej orientacji w zarządzaniu polskimi uczelniami”. Zarządzanie i Finanse, Journal of Management and Finance 13(2): 17–24.
• [11] Heller Robert. 1997. In search of European excellence. The 10 key strategies of Europe’s top companies. New York: Harper Collins Business.
• [12] Laurett Rozelia, Luis Mendes. 2019. „EFQM model’s application in the context of higher education: A systematic review of the literature and agenda for future research”. International Journal of Quality & Reliability Management 36(2): 257–285.
• [13] Marginson Simon. 2011. The new world order in higher education. Research rankings, outcomes measures and institutional classifications. W red. M. Rostan, M. Vaira Questioning excellence in higher education – policies, experiences and challenges in national and comparative perspective. Rotterdam: Sense Publishers.
• [14] Peters Thomas, Robert Waterman. 2012. In search of excellence: Lessons from America’s best-run companies. New York: Harper Collins.
• [15] Readings Bill. 1996. The university in ruins. Cambridge: Harvard University Press.
• [16] Research Excellence Framework. 2021. https://ref.ac.uk/about-the-ref/ [dostęp:12.12.2022]
• [17] Rosa Maria, Alberto Amaral. 2007. A self-assessment of higher education institutions from the perspective of the EFQM excellence model. W red. D.F. Westerheijden, B. Stensaker, M.J. Rosa Quality assurance in higher education: Trends in regulation, translation and transformation. Dordrecht: Springer.
• [18] Rostan Michele, Massimiliano Vaira. 2011. Questioning excellence in higher education: An introduction. W Questioning excellence in higher education – policies, experiences and challenges in national and comparative perspective. Rotterdam: Sense Publishers.
• [19] Ruben Brent. 2007. Excellence in higher education guide. An integrated approach to assessment, planning and improvement in colleges and universities. Washington D.C.: National Association of College and University Business Officers.
• [20] Strike Kenneth. 1985. „Is there a conflict between equity and excellence?”. Educational Evaluation and Policy Analysis 7(4): 409–416.
• [21] Wawak Tadeusz. 2019. Doskonalenie jakości zarządzania w szkołach wyższych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.