Z dziejów poszukiwania i prób eksploatacji węgla brunatnego w Jerce (Wielkopolska)

• Autorzy: Skoczylas J.

Warianty tytułu

EN

The history of exploration and attempst at lignite mining in Jerka (Wielkopolska)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wobec powracających koncepcji rozpoczęcia odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego w południowej Wielkopolsce, w rejonie Poniec-Krobia, autor przypomniał dzieje poszukiwań wiertniczych węgla brunatnego w rejonie Jerki, Lubinia, Bieżyna i Bielawy. Poszukiwania te, w początkach XX wieku, mimo bardzo optymistycznych prognoz, nie doprowadziły do zyskownej eksploatacji. Bardzo korzystne dla potencjalnej inwestycji orzeczenia wydali trzej niemieccy, niezależni, eksperci Kriebitz, Butterlin i Krisch. Postulowali oni podjęcie natychmiastowych prac eksploatacyjnych, szacując roczne zyski na około pół miliona marek. Jednak budowa szybów i próby eksploatacji węgla brunatnego w rejonie Jerki nie zakończyły się sukcesem, a wręcz przeciwnie. Doprowadziły głównego sponsora Władysława Taczanowskiego do ruiny, a kierowaną przez niego spółkę do bankructwa w 1912 roku. Okres I wojny światowej i późniejszy nie sprzyjały kontynuacji wydobycia metodą podziemną tego cennego surowca energetycznego.

EN

In the context of new concepts of starting lignite mining in the south of the Greater Poland, in the region of Krobia and Poniec, the author recalls the history of coal exploration and drilling in the area of Lubin, Bieżyń and Bielawa. Despite very optimistic forecasts, this exploration in the early twentieth century, has not led to a profitable exploitation. Very promising expertises for potential investors were released by three German independent appraisers: Kriebitz, Butterlin and Krisch. They postulated to begin immediate exploitation works and estimated the annual profits of about half a million marks. However, the construction of shafts and attempts at lignite mining in the area were not successful. On the contrary, the main sponsor, Władysław Taczanowski and his company went into bankruptcy in 1912. The period of World War I and on, did not favor the continuation of the underground mining method of this valuable energy source.

Słowa kluczowe

PL

węgiel brunatny; szyb; otwór wiertniczy; kopalnia; ekspertyza; rzeczoznawcy

EN

lignite; shaft; borehole mining; mine; expertise; appraisers

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 72, nr 2
• Strony: 82--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., fot.

Twórcy

autor

Skoczylas J.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Bibliografia

• 1. Butterlin G.: Pola górnicze węgla brunatnego w Jerce. Poznań 1907.
• 2. Kriebitz P.: Pola kopalniane węgla brunatnego w Jerce. Poznań 1907.
• 3. Krisch J:. Pola kopalniane węgla brunatnego w Jerce. Poznań 1907.
• 4. Łuczak Cz.: Dzieje gospodarcze Wielkopolski w okresie zaborów (1815-1918). Seria: Dzieje Gospodarcze Wielkopolski, nr 4, Poznań 2001.
• 5. Poradnik Gospodarski: Kopalnie węgla brunatnego pod Jerką. 1909, nr 22, s. 165-176.
• 6. Skoczylas J.: Zarys historii kopalnictwa na obszarze Ziemi Leszczyńskiej. Technika Poszukiwań Geologicznych. „Geosynoptyka i Geotermia" 1988, z. 5-6.
• 7. Skoczylas J.: Początki górnictwa w Wielkopolsce i geologiczno-gómicza działalność Józefa Zwierzyckiego. „Przegląd Górniczy" 2011, t. 66, nr 12, s. 130- 137.
• 8. Skoczylas J.: Dzieje badań geologicznych w Wielkopolsce do 1939 roku. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań 2011.
• 9. Świątkiewicz J.: Dawne kopalnie węgla brunatnego na Ziemi Kościańskiej. W: H. Florkowski (red.) Pamiętnik Towarzystwa Miłośników Ziemi Kościańskiej. 1975-1978. Kościan 1980.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.