Prop-2-yn-1-ol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Rydzyński K.

Warianty tytułu

EN

Prop-2-yn-1-ol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prop-2-yn-1-ol jest stosowany jako inhibitor korozji, rozpuszczalnik dla octanu celulozy, czynnik polerujący w galwanotechnice oraz stabilizator w preparatach, zawierających chlorowane węglowodory lub herbicydy. Stosowany jest także w syntezach organicznych. Prop-2-yn-1-ol jest substancją klasyfikowaną jako toksyczna po podaniu drogą pokarmową, na skórę, a także po narażeniu inhalacyjnym. Wykazuje działanie żrące na skórę i oko; nie wykazuje działania uczulającego. Nie ma także działania mutagennego; brak danych o działaniu rakotwórczym i wpływie prop-2-yn-1-olu na rozrodczość. Z podstawę proponowanej wartości NDS przyjęto wyniki doświadczenia, w którym prop-2-yn-1-ol w dawkach: 5; 15 lub 45 mg/kg podawano przez cztery tygodnie grupom, liczącym po dziesięć szczurów samców i samic. U szczurów, którym podawano związek w dawce 5 mg/kg, nie obserwowano istotnych zmian; u szczurów, którym podawano związek w dawce 15 mg/kg, obserwowano niedokrwistość niedobarwliwą. W wyniku podawania szczurom dawki 45 mg/kg stwierdzono zmniejszenie przyrostu masy ciała i cechy uszkodzenia wątroby. W związku z tym, dawkę 5 mg/kg uznano za wartość NOAEL. Na podstawie dziennej dawki prop-2-yn-1-olu dla szczura, odpowiadającej wartości NOAEL, obliczono dla człowieka równoważne stężenie tego związku w powietrzu. Do obliczenia wartości NDS zastosowano następujące współczynniki niepewności: A = 3, ekstrapolacja z doświadczenia 4-tygodniowego na przewlekłe; B = 2, dla różnic międzygatunkowych i sposobu podania innego niż inhalacyjny; C = 2, dla różnic wrażliwości osobniczej. Wartość NDS prop-2-yn-1-olu równa 3 mg/m3 powinna zabezpieczyć pracowników przed wystąpieniem objawów związanych z działaniem drażniącym na błony śluzowe, a także działaniem szkodliwym związku na wątrobę i nerki. Ze względu na dobrze udokumentowane dane, wskazujące na wchłanianie przez skórę tej substancji, proponujemy oznakowanie jej literami „Sk”.

EN

Prop-2-yn-1-ol (propargyl alcohol) is a light to straw-colored liquid with an odor like that of geraniums. Propargyl alcohol has been used to prevent hydrogen embrittlement of steel. It has also been used as a corrosion inhibitor, solvent stabilizer, soil fumigant, and chemical intermediate. Propargyl alcohol is highly toxic when ingested; it is an ocular and dermal irritant. Repeated inhalation of 183.2 mg/m3 (80 ppm) propargyl alcohol causes liver and kidney changes in rats. In a feeding subchronic study on rats the dose of 5 mg/kg was identified as the noobserved- adverse-effect level (NOAEL). The single percutaneous LD50 for propargyl alcohol in rabbits was 88 mg/kg. Based on animal data, the Expert Group for Chemical Agents has established an 8-hour MAC (TWA) value of 3 mg/m3. This value is intended to minimize the potential for reported eye and skin irritation and liver and kidney damage. The MAC (STEL) value is not recommended at this time until additional toxicological data become available to provide a better base for quantifying on a toxicological basis what the MAC (STEL) should be.

Słowa kluczowe

PL

NDS; prop-2-yn-1-ol; alkohol propargilowy; numer CAS 107-19-7

EN

OEL; MAC (TWA); prop-2-yn-1-ol; propargyl alcohol; CAS No 107-19-7

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 2 (40)
• Strony: 95--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Rydzyński K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. Archer T.E. (1985) Acute oral toxicity as LD50 of propargyl alcohol to male and female rats. J.Environ. Scien. Health, B20, 5, 593–596.
• 2. BG CHEMIE. Toxicological evaluationa (1991) Vol. 2. Potential Health Hazards of Existing Chemicals. Berlin, 121–134.
• 3. Blakey D.H. (1994) Mutagenic activity of 3 industrial chemicals in a battery of in vitro and in vivo tests. Mutat. Res. 320, 4, 273–283.
• 4. CHEMINFO (1998) Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Issue: 98–4, November.
• 5. DeMaster E.G. i in. (1982) Pargylineinduced hepatotoxicity: possible mediation by the reactive metabolite, propiolaldehyde. Toxicol. Appl. Pharmacol. 65, 39–401.
• 6. DeMaster E.G., Shirota F.N., Nagasawa H.T. (1986) Role of propiolaldehyde and other metabolites in the pargyline inhibition of rat liver aldehyde dehydrogenase. Biochem. Pharmacol. 35, 1481–1489.
• 7. Documentation of the threshold limit values and biological exposure indices (1992) ACGIH.
• 8. HSDB, Hazardous Substances Data Bank (1995) National Library of Medivine Bethesda, Maryland (CD-ROM). Micromedex, Inc, Denver.
• 9. Komstra E. (1989) Short-term toxicity of nine chemicals. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 43, 1, 87–949.
• 10. Lington A.W. i in. (1994) Alcohols. W: Patty's industrial hygiene and toxicology. 4th ed. Toxicology. Red. G.D. Clayton. Vol. II. Wiley, 2590–2591, 2727–2729.
• 11. Propargyl alcohol (1991) W: Toxicological evaluations. Vol. II. Potential health hazards of existing chemicals. Springer-Verlag, 121–134.
• 12. RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances (1995). Suplement do Fundamental and Applied Toxicology.
• 13. Rowe V.K. i in. (1982) Alcohols. W: Pattys industrial hygiene and toxicology. 3rd ed. Vol. 2C. Red. G.D. Clayton. Wiley and Sons, 4671–4673.
• 14. RTECS record for 2-propan-1-ol (1999), (Komputerowa baza danych).
• 15. Rubenstein R.S. i in. (1987) 30 and 90 day rat oral toxicity study of propargyl alcohopl. (Abstract 993) Toxicologist. Vol. 9, 248.
• 16. The Merc index: an encyclopedia of chemicals, drugs and biologicals (1989). 11th. ed. Merc and Co., Inc. 1240–1241.
• 17. Vernot E.H. i in. (1977) Acute toxicity and skin corrosion data for some organic and inorganic compounds and aqueous solutions. Toxicol. Appl. Pharmacol., vol. 42, 417– 423.