Kształtowanie optymalnego systemu miejskiego transportu zbiorowego w miastach średniej wielkości na przykładzie Częstochowy

• Autorzy: Banet K. , Szarata A.

Warianty tytułu

EN

Shaping of optimum urban public transport system in middle-sized cities – the city of Częstochowa case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Planowanie optymalnej siatki połączeń transportu publicznego wpisuje się w problem decyzyjny i optymalizacyjny zwany problemem marszrutyzacji. W artykule skupiono się na sieci transportu zbiorowego w Częstochowie i zaproponowano kilka wariantów modyfikacji jej istniejącego układu. W tym celu przeprowadzono analizy symulacyjne bazujące na modelu stanu istniejącego systemu transportowego Częstochowy. Na potrzeby analiz wzięto pod uwagę łącznie dziewięć kombinacji (wariantów), w ramach których założono trzy możliwości kształtowania układu (dostępności) linii miejskiej komunikacji zbiorowej oraz pięć możliwych układów częstotliwości ich kursowania. W każdym z wariantów przeprowadzono pełny rozkład modelu podróży, a poprzez szereg analiz symulacyjnych obserwowano wpływ zmian częstotliwości i dostępności linii miejskiego transportu zbiorowego na wyniki symulacji. Na podstawie kryteriów wyjściowych (liczba pasażerów, koszty funkcjonowania linii oraz średni czas podróży) dokonano porównania wariantów i wyboru wariantu rekomendowanego. W przypadku miasta średniej wielkości, jakim jest Częstochowa, optymalnym rozwiązaniem okazał się wariant pośredni – tj. zakładający średni stopień częstotliwości kursowania przy niepełnym stopniu zasięgu obsługi liniami miejskiego transportu zbiorowego.

EN

The article focuses on the optimal design problem of urban public transport network in middle-sized cities, presenting results of the sample case study in the Czestochowa city, Poland. Simulation analyses have been conducted on the transportation model of Czestochowa and included 9 possible variants (cases). The variants were formulated based on 2 the following criteria: spatial accessibility of urban public transport network (3 scenarios) and temporal service frequency (5 scenarios). Simulations were conducted for the full 4-step demand model, and allowed us to observe the influence of changes in accessibility and frequency assumptions on network performance. Comparison of variants was made based on 3 performance parameters: total number of passengers, operating service costs and average journey times. Based on these, the optimal variant was selected, which in case of the middle-sized city like Czestochowa turned out to be an intermediate solution in terms of both design criteria. The best results have been obtained for medium rates of service frequency and network accessibility.

Słowa kluczowe

PL

transport zbiorowy; marszrutyzacja; model makroskopowy

EN

urban public transport; vehicle routing problem; macroscopic model

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 11
• Strony: 23--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Banet K.

• Politechnika Krakowska, Katedra Systemów Transportowych, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

autor

Szarata A.

• Politechnika Krakowska, Katedra Systemów Transportowych, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

Bibliografia

• 1. Bauer M., Zasady kształtowania marszrut linii autobusowych w miastach średnich, „Transport Miejski i Regionalny”, 2012, nr 11.
• 2. Bauer M., Szałkowski M., Propozycje zmian układu linii transportu zbiorowego w Krakowie, „Transport Miejski i Regionalny”, 2012, nr 9.
• 3. Dąbek P., Transport zbiorowy jako podstawa atrakcyjności centrum miasta, „Transport Miejski i Regionalny”, 2013, nr 1.
• 4. Dudek M., Rudnicki A., Wpływ czynnika jakości na dobór rodzaju środka przewozowego miejskim transportem zbiorowym, „Transport Miejski i Regionalny”, 2008, nr 2.
• 5. Fielbaum A., Jara-Diaz S., Gschwender A., Optimal public transport networks for a general urban structure, “Transportation Research”, Part B 94, 2016.
• 6. Miasto Częstochowa, Statystyczne Vademecum Samorządowca, Urząd Statystyczny w Katowicach, 2016.
• 7. Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Częstochowy – Załącznik do Uchwały Nr 238/XX/2015 Rady Miasta Częstochowy z dnia 30 grudnia 2015 r.
• 8. Rudnicki, A., Jakość komunikacji miejskiej, Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie, 1999.
• 9. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Częstochowy – tekst ujednolicony, lipiec 2015 r.
• 10. Szarata A., Metodyka badań strategicznych wariantów rozwoju systemu transportu zbiorowego w obszarach zurbanizowanych, „Transport Miejski i Regionalny”, 2015, nr 7.
• 11. Szarata A. z zespołem, Model transportowy dla miasta Częstochowy, Opracowanie dla Urzędu Miasta Częstochowa, 2015.
• Źródła internetowe
• 12. Częstochowa – informacje o mieście, http://www.czestochowa.pl/page/21,informacje-o-miescie.html – dostęp 30.04.2017 r.
• 13. Miasta największe pod względem liczby ludności, http://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/rankingi-statystyczne/miasta-najwieksze-pod-wzgledem-liczby-ludnosci/ – dostęp 30.04.2017 r.
• 14. Miejski Zarząd Dróg i Transportu w Częstochowie – Rozkład jazdy, http://mzd.czest.pl/publiczny-transport-zbiorowy/rozklady-jazdy – dostęp 1.05.2017 r.
• 15. Problem komiwojażera, http://www.mini.pw.edu.pl/MiNIwyklady/grafy/prob-komiw.html – dostęp 23.05.2017r.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).