Room dynamics – a new architectural concept

• Autorzy: Bilski Maciej , Komorowska Julia

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2025.62.B-01

Warianty tytułu

PL

Dynamika pomieszczenia - nowe pojęcie w architekturze

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

A room, although apparently static, is in fact a complex, multidimensional structure, changing due to various factors. This has a direct impact on the atmosphere and perception of a place and its effect on the user. This article aims to provide a definition of ‘room dynamics’, related to the emotional and energetic aspects of a place. The term refers to the interaction between the passive or active user, the interior and its components. The introduction of this concept allows for a better definition and understanding of the connections that occur between man and space. The scientific literature on environmental psychology and architecture was analysed to identify the key elements of space that are indicative of the ‘’livability‘’ of a room and their impact on human psychological well-being. The review indicates the importance of incorporating psychology into the design process to create spaces that encourage interpersonal harmony and a positive atmosphere.

PL

Pomieszczenie, choć pozornie statyczne, w rzeczywistości jest złożoną, wielowymiarową strukturą, ulegającą zmianom pod wpływem różnych czynników. Ma to bezpośredni wpływ na atmosferę i odbiór danego miejsca oraz jego oddziaływanie na użytkownika. Celem artykułu jest przedstawienie definicji „dynamiki pomieszczenia” dotyczącej emocjonalnego i energetycznego wymiaru miejsca. Pojęcie odnosi się do wzajemnego oddziaływania na siebie jednostek jakimi są bierny lub aktywny użytkownik oraz wnętrze i jego elementy składowe. Wprowadzenie tego terminu pozwala na lepsze określenie i zrozumienie relacji jakie zachodzą pomiędzy człowiekiem a przestrzenią. Analizie poddano literaturę naukową dotyczącą psychologii środowiskowej i architektury, aby zidentyfikować kluczowe elementy przestrzeni świadczące o „żywotności” pomieszczenia oraz ich wpływu na dobrostan psychiczny człowieka. Przegląd wskazuje jak ważne jest uwzględnienie psychologii w procesie projektowym, by tworzyć przestrzenie sprzyjające harmonii międzyludzkiej i przyjaznej atmosferze.

Słowa kluczowe

EN

architecture; dynamics; environmental psychology; human being; interior vitality; mental health; room experience

PL

dynamika; żywotność wnętrza; architektura; psychologia środowiskowa; zdrowie psychiczne; doświadczanie pomieszczenia; człowiek

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2025
• Tom: nr 62
• Strony: 7--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Bilski Maciej

• Faculty of Architecture. Poznan University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8919-7679

autor

Komorowska Julia

• Student, Faculty of Architecture. Poznan University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0009-0005-6957-7822

Bibliografia

• [1] Alexander C., Ishikawa S., Silverstein M. (1977). A Pattern Language: Towns, Buildings, Construction, Oxford University Press.
• [2] Altman I. (1975). The Environment and Social Behavior: Privacy, Personal Space, Territory, Crowding, Brooks/Cole Publishing Company.
• [3] Bańka A. (2016). Architektura psychologicznej przestrzeni życia. Behawioralne podstawy projektowania, Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań.
• [4] Barełkowski R. (2022). Projekt, proces projektowy a postawa, Przestrzeń i FORMa.
• [5] Bigaj P. (2009). Geometria determinowana światłem i materią jako imperatyw twórczy architektury Tadao Ando, Środowisko Mieszkaniowe.
• [6] Bonenberg W. (2009). Duchowy wymiar domu, Środowisko Mieszkaniowe.
• [7] Boyce P. R. (2014). Human Factors in Lighting, CRC Press.
• [8] Czerniawska, E. (2012). Czy psychologia powinna mieć węch w nosie? BazHum [online]. Available at: https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Chowanna/Chowanna-r2012-tTom_specjalny/Chowanna-r2012- tTom_specjalny-s89-107/Chowanna-r2012-tTom_specjalny-s89-107.pdf, (Accessed: 20-11-2024).
• [9] Gifford R. (2014). Environmental Psychology: Principles and Practice, Optimal Books.
• [10] Hall E. T. (2009). Ukryty wymiar, Wydawnictwo Muza.
• [11] Jagiełło-Kowalczyk M. (2011). W służbie formy – kolor, faktura, światło, Środowisko Mieszkaniowe.
• [12] Janowska A. (2014). Forma i funkcja wnętrza architektonicznego jako czynniki wpływające na jakość życia, Politechnika Poznańska.
• [13] Jurga J., Budowanie poczucia bezpieczeństwa w przestrzeni, Akademia Sztuk Pięknych, Gdańsk.
• [14] Kamecka G., Socjologia zmysłów w praktyce społecznej, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
• [15] Kaplan R., Kaplan, S. (1989). The Experience of Nature: A Psychological Perspective, Cambridge University Press.
• [16] Labuda I. (2013). Dom przyszłości – świat emocji, Środowisko Mieszkaniowe.
• [17] Lawson B. (2001). The Language of Space, Architectural Press.
• [18] Le Corbusier, (1931). Towards a New Architecture, Dover Publications.
• [19] Lenartowicz K. (2004). O psychologicznych aspektach architektury naturalnie ukształtowanej – c.d. teorii, Środowisko Mieszkaniowe.
• [20] Marquardt, N. (2012). Hall’s proxemic zones. [online]. Available at: https://www.researchgate.net/figure/Hallsproxemic-zones_fig2_254058742, (Accessed: 25-11-2024).
• [21] Mehrabian A., Russell J. A. (1999). An Approach to Environmental Psychology, The MIT Press, 1974.
• [22] Murray Schafer R. (1977). The Soundscape: Our Sonic Environment and the Tuning of the World, Destiny Books.
• [23] Oldenburg R., The Great Good Place, Marlowe&Company.
• [24] Orchowska A. (2014). Człowiek jako użytkownik i obserwator przestrzeni miasta, Środowisko Mieszkaniowe.
• [25] Pallasmaa J. (2005). The Eyes of the Skin: Architecture and the Senses, John Wiley & Sons INC.
• [26] Petelenz M. (2017). Światło jako czynnik kompozycji przestrzennej, Środowisko Mieszkaniowe.
• [27] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002 r. Nr 75 poz. 690 z późniejszymi zmianami).
• [28] Róg, L. (2017). Nietypowe badania związane z architekturą. Możesz pomóc naukowcom z W1. Politechnika Wrocławska [online]. Available at: https://pwr.edu.pl/uczelnia/aktualnosci/nietypowe-badania-zwiazane-z-architektura-mozesz-pomoc-naukowcom-z-w1-10401.html, (Accessed: 20-11-2024).
• [29] Schneider-Skalska G. (2003). Człowiek - zdrowie- natura, Środowisko Mieszkaniowe.
• [30] Sęk A. P., Percepcja dźwięku, Instytut Akustyki, UAM Poznań.
• [31] Słuchocka K. (2014). Przestrzeń toksyczna, przestrzeń transparentna, przestrzeń tożsama, Politechnika Poznańska.
• [32] Stokols D. (1998). Paradoks psychologii środowiskowej, Czasopismo psychologiczne.
• [33] Światek, L. (2023). ‘Place Making or Place Taking in the Context of Architectural Design Education’, Space & Form | Przestrzen i Forma 56. http://doi.org/10.21005/pif.2023.56.B-07.
• [34] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U. 1994 Nr 89 poz. 414 z późniejszymi zmianami).
• [35] Włodarczyk J. A. (2004). Architektura wnętrza, Środowisko Mieszkaniowe.
• [36] Załubska A. (2020). Czy z tym domem mi do twarzy? Jak urządzać wnętrza w zgodzie z psychologią designu, Załubska Studio.
• [37] Żórawski J. (1973). O budowie formy architektonicznej, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.