Zagrożenia dla środowiska, wynikające z likwidacji wrocławskich pól irygowanych

• Autorzy: Czyżyk F.

Warianty tytułu

EN

Environmental hazard resulting from the liquidation of irrigated fields in Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono zakres obciążenia ściekami wrocławskich pól irygowanych i niektóre wyniki kompleksowych badań właściwości chemicznych ich gleby. W wyniku ok. 130-letniego funkcjonowania pól nawadnianych ściekami i dużego obciążenia nimi, w glebie nastąpiły procesy przemian i akumulacja różnego rodzaju związków i pierwiastków, zwłaszcza substancji organicznej, azotu, fosforu i metali ciężkich. Po zaprzestaniu nawadniania pól zmienią się radykalnie warunki wodne i powietrzne (tlenowe) w ich glebie. Spowoduje to liczne niekorzystne procesy: głównie szybką mineralizację glebowej substancji organicznej, zakwaszanie gleby oraz uwalnianie i odpływ z niej dużych zasobów metali ciężkich, a także substancji biogennych do środowiska wodnego. Do ujemnych skutków należy zaliczyć także zanik ekosystemów hydrofitowych, będących siedliskiem licznych gatunków ptactwa. W pracy omówiono także sposoby ograniczania negatywnych skutków zaprzestania nawadniania pól ściekami.

EN

The paper presents the range of sewage loading to fields and some results of comprehensive studies on chemical soil properties in irrigated fields in Wrocław. As a result of nearly 130-year long functioning of fields treated with large wastewater loading, the soil underwent marked transformation and accumulated various compounds and elements especially: organic matter, nitrogen, phosphorus and heavy metals. After cessation of irrigation the water and air (oxygen) conditions in the soil will change radically. This will result in numerous unfavorable soil processes, mainly in rapid mineralization of organic matter, soil acidification and the release and outflow of large amounts of heavy metals and nutrients to aquatic environment. The negative effects will include the loss of wetland ecosystems, which are the habitat for many bird species. The possibilities of reducing the negative effects of the cessation of irrigation with sewage are also discussed.

Słowa kluczowe

PL

pole irygowane; zagrożenia dla środowiska

EN

environmental hazards; irrigated fields

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 14, z. 3
• Strony: 19--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz.

Twórcy

autor

Czyżyk F.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy ITP we Wrocławiu, ul. Berlinga 7, 51-209 Wrocław

Bibliografia

• 1. BLUMENSTEIN O., GRUNEWALD K., SCHUBERT R. 1991. Das Altlastengebiet Rieselfelder Berlin-Süd-Eine geoökologische Herausforderung. Potsdam. Eigenverlag ss. 80.
• 2. BLUMENSTEIN O., TRÖGER U., PORTMANN H.D. 1992. Rieselfelder südlich Berlin – Altlasten, Grundwasser Oberflächenawasser. 1. Zwischenbericht im Auftrag des LUA Brandenburg, Potsdam, Berlin. Trebbin ss. 321.
• 3. BOGACZ A., PRZYBYLSKA M. 2010. Właściwości fizykochemiczne wybranych gleb torfowych na polach irygacyjnych Wrocławia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 3(31) s. 33–40.
• 4. CZYŻYK F. 1992. Effect of long term irrigation with municipal sewage on groundwater and effluent quality. ICID Bulletin CIID. Vol. 41 No. 1 s. 73–80.
• 5. CZYŻYK F. 1994. Wpływ wieloletnich nawodnień ściekami na glebę, wody gruntowe i rośliny. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN 83-85735-19-4 ss. 77.
• 6. CZYŻYK F. 2000. Wyniki badania możliwości efektywnego oczyszczania ścieków m. Wrocławia na 100-letnich polach irygowanych w Osobowicach. W: Problemy oczyszczania ścieków i ochrony wód w dorzeczu Odry. Materiały VI Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej. Karpacz, 14–17 maja 2000 r. Wrocław. Wydaw. RZGW s. 71–76.
• 7. CZYŻYK F., TALIK B. 1985. Badania pól irygowanych m. Wrocławia w Osobowicach. Wrocław. IMUZ. Maszynopis ss. 123 + tab. 18.
• 8. F. Czyżyk: Zagrożenia dla środowiska, wynikające z likwidacji wrocławskich pól irygowanych 27
• 9. GŁOWACIŃSKI Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. Warszawa. PWRiL. ISBN 83-09-01735-9 ss. 452.
• 10. HECKERT G. 1996. Schwermetallmobilisierung in Rieselfeldböden – Batch-Versuch, GBL-Versuch und Säulenexperiment im Methodenvergleich. Diplomarbeit am FG Geowissenschaften der TU – Berlin ss. 95.
• 11. HOFFMANN C., RENGER M. 1998. Schwermetallmobilität in Rieselfeldböden. Bodenökologie und Bodengenese. Helf. 26 s. 30–39.
• 12. KANDELER E., TSCHERKO D., WESSOLEK G. 1998. Reaktion von Bodenmikroorganismen auf Bodenkontamination. Bodenökologie und Bodengenese. Helf. 26 s. 100–107.
• 13. KRATZ W. 1995. Untersuchungen zu organisch-chemischen Bodenbelastungen in den ehemaligen Rieselfeldern in Berlin-Buch. Studien – und Tagungsberichte des LUA Brandenburg. Nr 9 s. 27–32.
• 14. METZ R., HEROLD P., GRÜN M., MACHELETT B. 1991. Abschlussbericht zur Forschungsleistung “Umweltatlas Berlin – Schwermetallbelastung der Rieselfelder” und Dokumentation zu den Dateien“sm-süd”, “sm-nord 1”, “sm-nord 2”. Im Auftrag der Senatsverwaltung für Stadtentwicklung und Umweltschutz. Berlin ss. 25.
• 15. Modellprojekt zur Sanierung der Rieselfelder in Berlin-Buch [online]. [Dostęp 02.12.2001]. Dostępny w Internecie: http://www.berliner-rieselfelder.de/sanierung/sanierung01.html
• 16. NÜTZMANN G., GINZEL G., HOLZBECHER E., SCHOLZ H., HOFFMANN C. 2000. Grundwasserschutz durch Bodenverbesserung auf ehemaligen Rieselfeldern: Folgenabschätzung mit Hilfe gekoppelter Modelle. Wasser und Boden. Heft. 52 (9) s. 9–14.
• 17. ORŁOWSKI G. 2006. Zimowanie ptaków wodno-błotnych na polach irygacyjnych we Wrocławiu w sezonie 2004–2005. Ptaki Śląska. Nr 16 s. 166–170.
• 18. ORŁOWSKI G., GÓRKA W. 2010. Lęgowe ugrupowania awifauny trzcinowisk i cenne gatunki siedlisk łąkowych pól irygacyjnych we Wrocławiu. Ornis Polonica. Z. 51 s. 77–92.
• 19. ORŁOWSKI G., SĘK M. 2005. Semi-natural reedbeds as breeding habitat of bluethroat (Luscinia svecica L.) on sewage farm in Wrocław city (south-western Poland). Polish Journal Ecology. Vol. 53 s. 133–140.
• 20. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu 2011. Studium rekultywacji terenu znajdującego się na obszarze oczyszczalni ścieków – Pola osobowickie. Raport końcowy. Maszynopis ss. 115.
• 21. Projekt zur Sicherung und Sanierung flachgründig belasteter Standorte. Rieselfelder im Norden Berlins [online]. [Dostęp 02.12.2001]. Dostępny w Internecie: http://www.berliner-rieselfelder.de
• 22. SCHLENTCHER L., MARSCHNER B., HOFFMAN C., RENGER M. 1996. Ursachen mangelnder Anwuchserfolge bei der Aufforstung der Rieselfelder in Berlin-Buch, bodenkundliche Aspekte. Verhandlungen Gesellschaft Ökologie. Bd. 25 s. 349–359.
• 23. SKIBNIEWSKI L. 1951. Rolnicze wykorzystanie ścieków miejskich i przemysłowych. Warszawa. PPW. ss. 214.
• 24. STOFFREGEN H., HOFFMANN C. WESSOLEK G. 1998. Simulation des Stofftransportes unter pH-Einfluss am Beispiel von Rieselfeldern. Bodenökologie und Bodengenese. Heft 26 s. 164–175.
• 25. WIERZBICKI J. 1952. Działanie wód ściekowych na glebę. Wrocław. WTN ss. 92.
• 26. WILGOCKI M. 2012. Pola irygacyjne: rezerwat przyrody czy mieszkaniówka [online]. [Dostęp 11.10.2012]. Dostępny w Internecie: http://wroclaw.gazeta.pl/wroclaw/1,35771,12654910.html
• 27. WILKE B. M., METZ R., MUSS M. 1996. Bodenüberdeckung und Bodenmischung zur Herabsetzung des Schwermetalltransfers beim Anbau von nachwachsenden Rohstoffen auf Rieselfeldern. Tagungsband: Rieselfelder in Berlin und Brandenburg. Landschaftsentwicklung u. Umweltforschung 101 s. 119–124.
• 28. ŻOGAŁA P. 2011. Polska czerwona księga zwierząt – kręgowce [online]. [Dostęp 10.12.2011]. Dostępny w Internecie: http://wildpoland.prv.pl/pdf2.pdf