Formowanie układów osadniczych Aglomeracji Górnośląskiej w okresie wczesnego kapitalizmu na tle społeczno-gospodarczym

• Autorzy: Stankiewicz Barbara

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.9480

Warianty tytułu

EN

Forming settlements of the upper Silesian Agglomeration in the period of early capitalism on the socio-economic background

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca pokazuje przemiany społeczno-gospodarcze obszaru dzisiejszej Aglomeracji Górnośląskiej od XVIII wieku, poprzez przełom wieków, do lat 50. XIX wieku, które wywarły wpływ na rozwój osadnictwa - kształtowanie się wczesnego kapitalizmu. Na tym tle pokazano główne czynniki rozwoju układów osadniczych pod przemożnym wpływem przemysłu i rozwoju sieci kolei. W sposób syntetyczny przedstawiono powstawanie osad przemysłowych, które przekształcały się z czasem w miasta, oraz znaczenie wielkich własności ziemskich należących do magnatów przemysłowych, które pozostawiły widoczne do dzisiaj ślady w przestrzeniach Aglomeracji Górnośląskiej.

EN

The work shows the socio-economic changes in the area of today's Upper Silesian Agglomeration from the 18th century, through the turn of the century, to the 1850s, which influenced the development of settlement - the formation of early capitalism. Against this background, the main factors in the development of settlement systems were shown, under the overwhelming influence of industry and the development of the railroad network. The formation of industrial settlements, which transformed into cities over time, and the significance of great land properties belonging to industrial magnates, which left traces in the spaces of the Upper Silesian Agglomeration, were presented in a synthetic manner.

Słowa kluczowe

PL

układ osadniczy; proces społeczno-gospodarczy; kapitalizm wczesny; Aglomeracja Górnośląska

EN

settlement system; socio-economic process; early capitalism; Upper Silesian Agglomeration

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2022
• Tom: R.26, nr 9
• Strony: 32--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., il.

Twórcy

autor

Stankiewicz Barbara

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-5421-9978

Bibliografia

• [1] Barbara Stankiewicz, 2014, Dziedzictwo kulturowe przemysłu i struktur osadniczych w obszarze Aglomeracji Górnośląskiej, Monografia 523, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [2] Franciszek Serafin (red.), 1985, Z zagadnień unifikacji rolnictwa śląskiego i społeczno-zawodowej integracji ludności rolniczej [w:] Ziemie śląskie w granicach II Rzeczypospolitej. Procesy integracyjne, Katowice.
• [3] Witold Kula, 1983, Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego, Warszawa.
• [4] Karol Górski, 2006, Społeczne podstawy kultury, Wydawnictwo UMK, Toruń.
• [5] Adam Leszczyński, 2020, Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa.
• [6] Teofil Jamrozy, Eugeniusz Rączka, 1999, Johann Christian Ruberg: twórca technologii produkcji cynku na ziemiach polskich, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Katowice.
• [7] Norman Davies, 2020, Boże igrzysko. Historia Polski, Kraków.
• [8] Polski słownik biograficzny, 2003-2004, t. 42, Polska Akademia Nauk, Warszawa - Kraków.
• [9] Karte des Oberschlesischen Industriebezirks, http://www.bytom.webd.pl/index.php?menu=mapy&podstrona=mapy [dostęp: 01.06.2022].
• [10] https://slaskie.fotopolska.eu/Myslowice/b81848,Mapy_i_plany.html?f=1853858-foto [dostęp: 14.06.2022].
• [11] Adam Dylewski, 2018, Historia kolei w Polsce, Bełchatów.
• [12] Jakub Halor, 2006. 160 lat Kolei Górnośląskiej, Świat Kolei, 11/2006, Łódź.
• [13] https://fotopolska.eu/Myslowice/b81848,Mapy_i_plany.html?f=1114678-foto [dostęp: 01.06.2022].
• [13] Elżbieta Gondek, 1991, Zagłębie Dąbrowskie do 1945 r., Katowice.
• [14] Polska - koleje, Encyklopedia Gutenberga. [dostęp 01.06.2022].
• [15] https://fotopolska.eu/Bytom/b306,Mapy_i_plany.html?f=131750-foto [dostęp: 14.06.2022].
• [16] https://fotopolska.eu/Bytom/b470,Dzielnica_Lagiewniki.html?f=1414024-foto [dostęp: 14.06.2022].
• [17] Franciszek Serafin (red.), 1985. Z zagadnień unifikacji rolnictwa śląskiego i społeczno-zawodowej integracji ludności rolniczej [w:] Ziemie śląskie w granicach II Rzeczypospolitej. Procesy integracyjne, Katowice.
• [18] https://slaskie.fotopolska.eu/Myslowice/b80179,Widokowki_z_Myslowic.html?f=839389-foto [dostęp: 16.06.2022].
• [19] Arkadiusz Kuzio-Podrucki, 2010. Mieroszewscy. Między Śląskiem a Małopolską, Tarnowskie Góry.
• [20] Rafał Kowalski, 1988. Dzieje rodu hrabiów von Ballestrem na Górnym Śląsku w latach 1798-1945, Ruda Śląska;
• [21] Arkadiusz Kuzio-Podrucki, 2003. Henckel von Donnersmarckowie. Kariera i fortuna rodu, Bytom.
• [22] Arkadiusz Kuzio-Podrucki, 2007. Schaffgotschowie. Zmienne losy śląskiej arystokracji, Bytom.
• [23] Jan Dworak, 1995, Karol Godula. Pionier przemysłu cynkowego na Górnym Śląsku, Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu, Związek Górnośląski, Koło Nowy Bytom w Rudzie Śląskiej, Opole-Ruda Śląska.
• [24] Arkadiusz Kuzio-Podrucki, 2006. Tiele-Wincklerowie. Arystokracja węgla i stali, Bytom.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"