Analiza niektórych zjawisk zachodzących w trakcie nieustalonego transportu gazu sorbującego poprzez ośrodek węglowy

• Autorzy: Topolnicki J. , Sobczyk J.

Warianty tytułu

EN

Some effects during the non-stationary gas seepage through the coal material in presence of sorption

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaprezentowano wyniki eksperymentów z filtracją stacjonarną i niestacjonarną CO2 na próbie węglowej z Zakładu Górniczego „Julia” w Wałbrzychu. Celem pracy był opis właściwości filtracyjnych i sorpcyjnych brykietu węglowego, wykonanego z wybranego rodzaju węgla. Do opisu filtracji wykorzystano dwuparametrowe równanie filtracji Topolnickiego-Wierzbickiego. Opis sorpcji wykonano w oparciu o założenia o liniowej izotermie Henry’ego i równowadze sorpcyjnej w trakcie procesów niestacjonarnych. Uzyskane wyniki doprowadziły do jakościowego i ilościowego określenia parametrów filtracyjnych badanego brykietu. W przypadku właściwości sorpcyjnych podano ich częściowy opis zarówno jakościowy jak i ilościowy. Niniejsza publikacja podsumowuje pewien etap omawianych prac. Po ich zakończeniu zostanie podany pełny opis procesów sorpcji towarzyszących filtracji niestacjonarnej CO2 na brykiecie węglowym.

EN

Some results of experiments with the stationary and non-stationary seepage of CO2 through the coal material. Presence of the sorption and desorption processes was taken into account. Equation of non-stationary seepage proposed by the authors was applied to interpretation of the experimental data. Acceptable agreement was achieved.

Słowa kluczowe

PL

filtracja; sorpcja; kinetyka sorpcji; węgiel kamienny

EN

seepage; sorption; sorption kinetics; coal

• Wydawca: Instytut Mechaniki Górotworu PAN
• Czasopismo: Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 8, no. 1-4
• Strony: 177--191
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Topolnicki J.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, ul. Reymonta 27; 30-059 Kraków

autor

Sobczyk J.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, ul. Reymonta 27; 30-059 Kraków

Bibliografia

• Czapliński A., Gustkiewicz J., 1990: Sorpcyjne naprężenia i odkształcenia w węglu (w:) Górotwór jako ośrodek wielofazowy – wyrzuty skalno-gazowe, t. II, pod red. J. Litwiniszyna, Wyd. AGH- IMG PAN, Kraków.
• Czapliński A., Lasoń M., 1985: Sorpcja dwutlenku węgla przy wysokich ciśnieniach na węglach kamiennych o różnym stopniu metamorfizmu. Arch. Górn. t. X, z. 1.
• Dake L.P., 1978: Fundamentals of Reservoir Engineering, Elsevier Scientific Pub Co (January 1978).
• Kawęcka J., 1988: Kinetyka sorpcji i dyfuzji. Chemia. Zeszyty Naukowe AGH, vol. 8, No 1212, s. 115-141.
• Lasoń M., 1990: Praca desorpcji i ekspansji gazu w układzie węgiel kamienny – CO2 (w:) Górotwór jako ośrodek wielofazowy – wyrzuty skalno-gazowe, t. II pod red. J. Litwiniszyna, Wyd. AGH-IMG PAN, Kraków.
• Lasoń M., Nessler-Wrobel A., Czepirski L., Hołda S., 1987a: Zagadnienie analitycznego opisu wysokociśnieniowych izoterm sorpcji CO2 na węglach kamiennych. Izosteryczne ciepło sorpcji. Zesz. Nauk. AGH, Chemia z. 4, nr 1124.
• Lasoń M., Nodzeński A., Chudzik W., 1987b: Kinetyka desorpcji metanu z węgli kamiennych pochodzących z kopalń węgierskich (opracowanie). Sprawozdanie roczne z prac w temacie: Badania kinetyki desorpcji CO2 z węgli kamiennych, s. 39. Program CPBP 03.06.1987 r.
• Lasoń M., 1988: Powierzchnia właściwa materiałów porowatych, Zesz. Nauk. AGH 1212, Chemia, 8, s. 11.
• Marecka A., Mianowski A., 1998: Kinetics of CO2 and CH4 sorption on high rank coal at ambient temperatures, Fuel, Vol. 77, No. 14.
• Topolnicki J., Wierzbicki M., 2000: Phenomenological Description of Gas Seepage in Coal Briquettes, Bulletin of the Polish Academy of Sciences – Earth Sciences, vol. 48, no. I, s. 63-76.
• Wierzbicki M., 2003: Zmiany stanu naprężenia i wytężenia materiału w trakcie prowokowania i inicjacji laboratoryjnego wyrzutu skalno-gazowego, Prace Instytutu Mechaniki Górotworu, Rozprawy i Monografie, Kraków.