Historical and cultural context of the development of the Ukrainian museography: the personology dimension

• Autorzy: Cherhik Nataliia

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.23.025.18405

Warianty tytułu

PL

Historyczno-kulturowy kontekst rozwoju muzealnictwa ukraińskiego: wymiar personalistyczny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The development of a distinctive form of scientific journalism, known as museography, started in the second half of the 19th c. within the Ukrainian territories of the Russian Empire. This article aims to explore how financial, industrial, political, sociocultural, and intellectual factors influenced the development of museography in Ukraine in the late 19th and early 20th c. The article describes the impact of political, economic, and sociocultural changes in the Russian Empire during this period, particularly their infl uence on the evolution of museography as a specialized branch of scientific literature. It is shown how internal reforms led to an expanded assortment of publications about Ukrainian museums and museum collections and the improvement in their material and scientific quality. It was proved that the key factor in the formation of the national museography was the patriotic spirit of the participants of this process. Despite significant subjective and objective obstacles, it is possible to argue that the global outlook of individuals engaged in museographic practices played a fundamental role in the emergence and development of museography on the Ukrainian territories of the Russian Empire.

PL

Rozwój charakterystycznego rodzaju dziennikarstwa naukowego, znanego jako muzeografia, rozpoczął się w drugiej połowie XIX w. na terenach Ukrainy wchodzących w skład Imperium Rosyjskiego. Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie wpływu czynników finansowych, przemysłowych, politycznych, społeczno-kulturowych i intelektualnych na rozwój muzeografii na Ukrainie pod koniec XIX i na początku XX w. Artykuł opisuje wpływ przemian politycznych, ekonomicznych i społeczno-kulturowych w Imperium Rosyjskim w tym okresie, zwłaszcza ich wpływ na ewolucję muzeografii jako specjalistycznego działu literatury naukowej. Tekst pokazuje, jak wewnętrzne reformy doprowadziły do rozszerzenia zakresu publikacji na temat ukraińskich muzeów i kolekcji muzealnych oraz poprawy jakości tych publikacji, zarówno od strony poligraficznej, jak i naukowej. Wykazano, że kluczowym czynnikiem w kształtowaniu narodowej muzeografii był patriotyzm uczestników tego procesu. Pomimo istotnych przeszkód subiektywnych i obiektywnych można twierdzić, że „zwrócenie ku światu” osób zaangażowanych w praktyki muzeograficzne odegrało fundamentalną rolę w powstaniu i rozwoju muzeografii na terenach Ukrainy wchodzących w skład Imperium Rosyjskiego w omawianym okresie.

Słowa kluczowe

EN

scientific literature; museum publications; Ukraine; Russian Empire; reforms

PL

literatura naukowa; publikacje muzealne; Ukraina; Imperium Rosyjskie; reformy

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 68, nr 3
• Strony: 23--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Cherhik Nataliia

• Department of Research and Exhibition Work, National Reserve ‘Khortytsia’, Zaporizhzhia, Ukraine
• Department of Source Studies, Historiography and Special Historical Disciplines, Zaporizhzhia National University, Zaporizhzhia, Ukraine

• https://orcid.org/0000-0003-4597-7184

Bibliografia

• Sources
• Antonovič V.B., Bec V.A., Istoričeskie deâteli Ûgo-Zapadnoj Rossii v biografiâh i portretah, Kiev 1885.
• Antonovič V.B., Katalog sobraniâ arheologičeskih i istoričeskih drevnostej Ekateriny Nikolaevny Skaržinskoj, Poltava 1891.
• Bìlâšìvs’kij M.F., Ukraïns’ke narodne mistectvo, Harkìv 2017.
• Bočkarev K.P., Očerki Lubenskoj stariny, Moskva 1901.
• Bolsunovskij K.V., Drevnie gir’ki, najdennye v Kieve, i otnošenie ih k različnym vesovym sistemam, Kiev 1898.
• Bolsunovskij K.V., Svincovye plastiny (plomby) s uslovnymi znakami cerkovnyh prazdnikov, Kiev 1899.
• Pčìlka O., Ukraïns’kì uzori, Kiïv 1912.
• Vetrogradov I.F., Pamâti A.N. Polâ. Po povodu 20-ti letiâ so dnâ ego smerti, Ekaterinoslav 1910.
• Critical literature
• Dìduh L.V., Mikola Bìlâšìvs’kij ì rozvitok mìscevih muzeïv Ukraïni, “Kraêznavstvo” 2008, no 1-4, p. 120-127.
• Dvorkìn Ì.V., Vsupereč ìmpers’kìj polìticì: ukraïnoznavstvo v muzeâh Naddnìprânŝini drugoï polovini XIX-počatku XX st., “Ukraïnoznavčij al’manah” 2019, t. 24, p. 56-60, DOI 10.17721/2520-2626/2019.24.10.
• Gaj-Nižnik P., Fedìr Štejngel’ - mecenat, gromads’ko-polìtičnij dìâč, posol Ukraïns’koï Deržavi v Nìmeččinì, “Diplomatična ta konsul’s’ka služba u vimìrì osobistostì” 2016, t. 13, p. 95-124.
• Klepak A.S., Gromads’ka ta mecenats’ka dìâl’nìst’ V.V. Tarnovs’kogo-molodšogo v Ukraïnì (1838-1899 rr.), Kiïv 2018.
• Kobižča N.Ì., Kul’turnic’ka dìâl’nìst’ Borisa Grìnčenka: svìtoglâdnij aspekt: monografìâ, Kiïv 2017.
• Kolesnik Ì.Ì., Ukraïns’ka ìstorìografìâ (XVIII - počatok XX stolìttâ), Kiïv 2000.
• Konstantìnova V.M., Urbanìzacìâ: pìvdennoukraïns’kij vimìr (1861-1904 roki): monografìâ, Zaporìžžâ 2010.
• Kovalevs’ka O.O., Dìâl’nìst’ Mikoli Bìlâšìvs’kogo v roki Peršoï svìtovoï vìjni, “Ukraïns’kij ìstoričnij žurnal” 2008, no 2, p. 119-128.
• Kuz’mìna Ì.V., Ukraïns’ka gìlka rodu Štejngelìv: viznačnì postatì. Ìstoriko-prosopografìčne doslìdžennâ, Kiïv 2016.
• Miller A.I., Ukrainskij vopros v Rossijskoj imperii: monografiâ, Kiev 2013.
• Nestulâ O.O., Nestulâ S.Ì., Rol’ M.F. Bìlâšìvs’kogo u stvorennì muzeû F.R. Štejngelâ u s. Gorodok na Volinì, “Naukovì zapiski Ìnstitutu polìtičnih ì etnonacìonal’nih doslìdžen’ ìmenì Ì.F.Kurasa NAN Ukraïni” 2012, special issue, p. 257-264.
• Petrov S.S., Knižkova sprava v Kiêvì. 1861-1917: monografìâ, Kiïv 2002.
• Popel’nic’ka O.O., Bìlâšìvs’kij M.F. - peršij direktor Nacìonal’nogo muzeû ìstorìï Ukraïni, “Ukraïns’kij ìstoričnij žurnal” 2008, no 2, p. 100-118.
• Rudenko G.G., Žittêvij ta tvorčij šlâh K.M. Mel’nik-Antonovič, “Ìstorìâ ì kul’tura Pridnìprov’â: nevìdomì ta malovìdomì storìnki : nauk. ŝorìčnik” 2009, vol. 6, p. 121-129.
• Šandra V.S., Dvorânstvo «ukraïns’kih g̀ubernìj» Rosìjs’koï ìmperìï u zems’komu samovrâduvannì (1860-tì rr.-počatok XX st.), „Ukraïns’kij ìstoričnij žurnal” 2020, no 4, p. 46-60, DOI 0.15407/uhj2020.04.046.
• Suprunenko O.B., Arheologìâ v dìâl’nostì peršogo privatnogo muzeû Ukraïni (Lubens’kij muzej K.M. Skaržins’koï): Monografìâ, Kiïv, Poltava 2000.
• Zatilûk Â.V., Ostaševs’ka Û.V., Akademìk Mikola Fedotovič Bìlâšìvs’kij ta jogo personal’nij žittêpis: publìkacìâ džerela ì perspektivi doslìdžennâ, “Naukovij vìsnik Nacìonal’nogo muzeû ìstorìï Ukraïni. Zbìrnik naukovih prac’” 2019, vol. 4, p. 390-410.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).