The radial variation of the selected physical and mechanical properties of Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst) wood from the provenance area in Głuchów

• Autorzy: Zawadzka Karolina , Kozakiewicz Paweł

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.7729

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The radial variation of the selected physical and mechanical properties of Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst) wood from the provenance area in Głuchów. Spruce wood (Picea abies (L.) H. Karst) is one of the main species used in building constructions. Due to the wide occurrence, it is important to test various origins and in this way select those with the best material properties. Wood was obtained from one habitat from a provenance experimental area in Głuchów from 40-year-old trees. For the study, trees from three different origins were selected: Nowe Ramuki, Bliżyn and Rycerka Praszywka II (origin from respectively northern, central and southern Poland - seedlings came from these places). Spruce wood from Bliżyn, which is the closest to the proven research area in Głuchów, reached the highest average values in all studied traits (density, ultrasonic wave velocity, dynamic and static modulus of elasticity and static bending strength) and was characterized by the highest variability of these features. Regardless of the origin, the above-mentioned features of the wood showed a clear upward trend going from the pith to the to the side of the trunk.

PL

Zmienność promieniowa wybranych właściwości fizycznych i mechanicznych drewna świerkowego (Picea abies (L.) H. Karst) z powierzchni proweniencyjnej w Głuchowie. Ze względu na szerokie występowanie świerk pospolity wykazuje znaczną zmienność genetyczną, która może przekładać się również na cechy i właściwości tworzonego drewna, decydujące o przydatności surowca do różnych celów przemysłowych. Badanie przeprowadzono na drewnie pozyskanym z 40-o letniego, litego drzewostanu świerkowego z powierzchni doświadczalnej Leśnego Zakładu Doświadczalnego Rogów w Leśnictwie Głuchów. Poszczególne drzewa, wzrastające w tych samych warunkach, różniły się pochodzeniem. W niniejszej pracy analizowano trzy pochodzenia: po jednym z północnej, centralnej i południowej części Polski, a mianowicie: Nowe Ramuki, Bliżyn i Rycerka Praszywka II. Drewno świerkowe z pochodzenia Bliżyn, leżącego najbliżej proweniencyjnej powierzchni badawczej w Głuchowie, osiągnęło najwyższe średnie wartości we wszystkich badanych cechach (gęstości, prędkości fal ultradźwiękowych, dynamicznego i statycznego modułu sprężystości oraz wytrzymałości na zginanie statyczne)a także charakteryzowało się największą zmiennością tych cech. Niezależnie od pochodzenia wymienione wyżej cechy drewna wykazywały wyraźną tendencję wzrostową idąc od rdzenia do obwodu pnia.

Słowa kluczowe

EN

Norway spruce; wood density; wood properties; mechanical and physical parameters

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
• Rocznik: 2019
• Tom: No. 105
• Strony: 133--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys.

Twórcy

autor

Zawadzka Karolina

• Department of Wood Science and Wood Preservation, Faculty of Wood Technology, Warsaw University of Life Sciences - SGGW, 166 Nowoursynowska St., 02-787 Warsaw

autor

Kozakiewicz Paweł

• Department of Wood Science and Wood Preservation, Faculty of Wood Technology, Warsaw University of Life Sciences - SGGW, 166 Nowoursynowska St., 02-787 Warsaw

Bibliografia

• 1. ASTM D 143-94:2000 Standard test methods for small clear specimens of timber.ASTM International, United States.
• 2. BARSZCZ A., MICHALEC K., 2007: Spruce timber quality in trees with differentthickness from the Beskidy Mountains. Acta Scientiarum Polonorum SilvarumColendarum Ratio et Industria Lignaria 6 (3): 5−15.
• 3. BARZDAJN W., 2003: Świerk pospolity (Picea abies (L.) Karst.) w30−letnimdoświadczeniu proweniencyjnym serii IUFRO 1972 w NadleśnictwieDoświadczalnym Siemianice. Sylwan nr 7: 24−30.
• 4. BORKOWSKI K., TOMUSIAK R., ZARZYŃSKI P., 2015: Drzewa Polski.Najgrubsze najstarsze najsłynniejsze. Wydanie I. Wydawnictwa Naukowe PWN.Warszawa.
• 5. BORYSIUK P., KOZAKIEWICZ P., KRZOSEK S., 2019: Drzewne materiałykonstrukcyjne. Wydanie I. Wydawnictwo SGGW. Warszawa.
• 6. CHMURA J. D., MATRAS J., BARZDAJN W., BURACZYK W.,KOWALKOWSKI W., KOWALCZYK J., ROŻKOWSKI R., SZELIGOWSKI H.,2018: Variation in growth of Norway spruce in the IUFRO 1972 provenanceexperimental series. Silvae Genetica 67, 26-33.
• 7. EN 13556:2003 Round and sawn timber – Nomenclature of timbers used in Europe.
• 8. FABISIAK E., 2005: Zmienność podstawowych elementów anatomicznych i gęstościdrewna wybranych gatunków drzew. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu –Rozprawy Naukowe 369. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. Poznań.
• 9. GALEWSKI W., KORZENIOWSKI A., 1958: Atlas of the most important species ofwood. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa.
• 10. GRABCZYŃSKI S., 1998: Przyrost pierśnicy drzew w sześćdziesięcioletnichdrzewostanach świerkowych Beskidów Zachodnich. Sylwan 142 (9): 13−17.
• 11. ISO 13061-1:2014 Physical and mechanical properties of wood – Test methods forsmall clear wood specimens. Part 1: Determination of moisture content for physical andmechanical tests. International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• 12. ISO 13061-2:2014 Physical and mechanical properties of wood – Test methods forsmall clear wood specimens. Part 2: Determination of density for physical andmechanical tests. International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• 13. ISO 13061-3:2014 Physical and mechanical properties of wood - Test methods forsmall clear wood specimens - Part 3: Determination of ultimate strength in staticbending. International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• 14. ISO 13061-4:2014 Physical and mechanical properties of wood - Test methods forsmall clear wood specimens - Part 4: Determination of modulus of elasticity in staticbending. International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• 15. JAWORSKI A., 2011: Hodowla lasu. Charakterystyka hodowlana drzew i krzewówleśnych. T. 3. PWRiL. Warszawa.
• 16. KOZAKIEWICZ P., 2012: Fizyka drewna w teorii i zadaniach. WydawnictwoSGGW. Warszawa.
• 17. KOZAKIEWICZ P., ZATOŃ P., 2018: Świerk pospolity (Picea abies (L.) Karst.) –europejskie drewno. Przemysł Drzewny Research & Development nr 4/2018 (23), str.78-81.
• 18. KRZYSIK F., 1978: Nauka o drewnie. PWN. Warszawa.
• 19. LASY W POLSCE 2018. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. ORWLP wBedoniu. Warszawa.
• 20. MATRAS J., 2001: Zróżnicowanie gęstości drewna populacji świerka na powierzchnidoświadczalnej w Knyszynie w relacji do zróżnicowania populacji matecznych.PRACE INSTYTUTU BADA WCZEGO LEŚNICTWA, Seria A, Nr 914. Warszawa.
• 21. MICHALEC K., 2011: Kształtowanie się jakości surowca świerkowego w zależnościod wysokości nad poziomem morza i wystawy. Sylwan 155 (6): 373−383.
• 22. PUCHNIARSKI T., 2008: Świerk pospolity. Hodowla i ekologia. PWRiL, Warszawa.
• 23. ROSZYK E., MOLIŃSKI W., FABISIAK E., ČUNDERLIKI. 2010: Radial variationof mechanical properties of spruce wood (Picea abies L.) in tension along the grain.Folia ForestaliaPolonica, Seria B-Drzewnictwo 33-44.
• 24. STANCIU D. M., 2007: Researches concerning the acoustic properties of tone woodused on musical instruments structures. 11th International Research/Expert Conference”Trends in the Development of Machinery and Associated Technology”. Hammamet.
• 25. SZABAN J., KOWALKOWSKI W., KARASZEWSKI Z., JAKUBOWSKI M., 2014:Effect of tree provenance on basic wood density of Norway spruce (Picea abies (L.)Karst.) grown on an experimental plot at Siemianice forest experimental station.Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty 57 (191): 135−143.
• 26. WAGENFÜHR R., 2007: Holzatlas, neu bearbeitete und erweitere Auflage. Mit 890zum Teil mehrfarbigen Bildern. Fachbuchverlag Leipzig im Carl Hanser Verlag.,München, Germany.
• 27. WARYWODA A., 1957: Encyklopedia techniczna. Drzewa użytkowe w architekturzeprzestrzennej i przemyśle. Krakowski Zespół Pracowników Naukowych. KrakowskieZakłady Graficzne. Kraków.
• 28. ZAWADZKA K., KOZAKIEWICZ P., 2018: Selected properties variability of woodon trunk height of Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst) of Istebna Bukowiec origin from the provenance surface in Głuchów – pilot research. Ann. WULS-SGGW,Forestry and Wood Technology 102.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).