Prace nad paliwem do HTGR prowadzone w IBJ/ICHTJ

• Autorzy: Nowicki Andrzej , Miśkiewicz Agnieszka , Kiegiel Katarzyna , Zakrzewska-Kołtuniewicz Grażyna

Warianty tytułu

EN

Work on HTGR fuel carried out at INR/INCT

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ramach planowanego w latach 50. XX wieku programu pokojowego wykorzystania energii atomowej w Polsce ośrodek żerański IBJ miał zająć się zagadnieniami zaopatrzenia w paliwo planowanych do budowy reaktorów jądrowych. IBJ-Żerań prowadził m.in. badania nad metodami ekstrakcji uranu z ubogich rud uranowych i otrzymywania z nich ditlenku uranu. Równocześnie na Żeraniu pracowano nad metodami wytwarzania powłok węglowych na ziarnach sferycznych z tlenku glinu, co mogło stanowić wstęp do produkcji paliwa do reaktorów wysokotemperaturowych, tzw. TRISO. Koncepcję wytwarzania tego paliwa, rozwijaną w latach 60. ubiegłego wieku, zarzucono w późniejszym czasie. Na nowo odżyła ona na początku wieku XXI, a w ostatnim czasie uzyskała praktyczny wymiar w postaci projektu Gospostrateg i pomysłu budowy reaktora eksperymentalnego HTR w Świerku.

EN

As part of the program for the peaceful use of atomic energy in Poland planned in the 1950s, the Żerań IBJ center was to deal with the issue of fuel supply for the planned construction of nuclear reactors. IBJ-Żerań ran, among others, research on methods of extracting uranium from poor uranium ores and obtaining uranium dioxide from them. At the same time, Żerań was working on methods of producing carbon coatings on spherical grains made of aluminum oxide, which could be an introduction to the production of fuel for high-temperature reactors, the so-called TRISO. The concept of producing this fuel, developed in the 1960s, was later abandoned. It was revived at the beginning of the 21st century, and recently gained a practical dimension in the form of the Gospostrateg project and the idea of building an experimental HTR reactor in Świerk.

Słowa kluczowe

PL

paliwo TRISO; pirografit; reaktor wysokotemperaturowy

EN

TRISO fuel; pyrographite; high-temperature reactor

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Nukleoniczne
• Czasopismo: Postępy Techniki Jądrowej
• Rocznik: 2024
• Tom: z. 2
• Strony: 18--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Nowicki Andrzej

• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa

autor

Miśkiewicz Agnieszka

• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa

autor

Kiegiel Katarzyna

• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa

autor

Zakrzewska-Kołtuniewicz Grażyna

• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa

Bibliografia

• [1] Od Instytutu Badań Jądrowych do Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej. Kronika i wspomnienia 1955-2015 pod redakcją dr. inż. Lecha Walisia. Instytut Chemii i Techniki Jądrowej Warszawa 2015.
• [2] Kalinowski, B. Mucha, F. Włodarski, R. Badania nad otrzymywaniem sferycznych ziaren dwuwęglika uranu z dwutlenku uranu, Nukleonika XI (5), 1966, 327-338.
• [3] Włodarski, R. Proces otrzymywania ceramicznego dwutlenku uranu z poliuranianu amonu zwierającego fluor w skali ¼ technicznej w procesie ciągłym, Raport Nr INR1739/IV/C/B, Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1977.
• [4] Kalinowski, B. Włodarski, R. Szterk, L. Badania nad wytwarzaniem powłok pirowęglowych na sferycznych ziarnach materiałów uranowych Opracowanie nr 85/ Ch-IV/69, Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1969.
• [5] Kalinowski, B. Włodarski, R. Piec wysokotemperaturowy z grafitowym, rurowym elementem grzejnym, Patent PRL 51059, 10.VI.1966.
• [6] Włodarski, R. Projekt wysokotemperaturowego pieca do pokrywania pirowęglem ziarnistych materiałów w złożu fluidalnym, Opracowanie nr 67/IV/77, Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1977.
• [7] Włodarski, R. Pierechod, Z. Montaż i uruchomienie pieca wysokotemperaturowego z przeprowadzeniem wstępnych doświadczeń nad pokrywaniem pirografitem sferycznych ziaren materiałów tlenkowych w fazie fluidalnej. Opracowanie nr 117/IV/77. Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1977.
• [8] Adamski, T. Mucha, P. Element paliwowy do reaktora jądrowego, Patent PRL 42859, 12.10.1959.
• [9] Adamski, T. Mucha, F. Coating of some materials with carbon by pyrolysis of hydrocarbons in a fluidized bed, Nukleonika (1961), VI (7-8), p. 467-474.
• [10] Włodarski, R. Pokrywanie sferycznych ziaren dwuwęglika uranu litą warstwą pirowęgla w fazie fluidalnej, Opracowanie nr 14/Ch-IV/69, Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1969.
• [11] Kalinowski, B. Włodarski, R. Szterk, L. Studies on obtaining pyrocarbon coatings on spherical particles of uranium materials, Repor” P” No.1361/lV/C, (1972).
• [12] B. Kalinowski, W. Raabe, Badania wpływu warunków fizykochemicznych procesu pirolizy (temperatura, ciśnienie, stężenie gazowego substratu) na jakość otrzymywanej powłoki pirowęglowej, Opracowanie nr 75/Ch-IV/70, Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1970.
• [13] Raabe, W. Kalinowski, B. Tulik, J. Cyranowicz, J. Otrzymywanie pirografitu i pirowęgla, Opracowanie nr 125/IV/76, Instytut Badań Jądrowych, Zakład Technologii Chemicznej, Warszawa, 1976.
• [14] Włodarski, R. Nowicki, A. Pękalska, L. Szczepankiewicz, C. Kuźnicki, R. Tulik, J. Kaczmarek, B. Sposób wytwarzania rurek pirografitowych, w tym jednostronnie zamkniętych oraz urządzenie do wytwarzania rurek pirografitowych, Patent 156772,30.04.1992, WUP 04/92.
• [15] Pacault A., Les Carbones, Masson et Cie, Paris, 1965.
• [16] Brykala, M. Deptula, A. Rogowski, M. Lada, W. Olczak, T. Wawszczak, D. Smolinski, T. Wojtowicz, P. Modolo G. Synthesis of microspheres of triuranium octaoxide by simultaneous water and nitrate extraction from ascorbate-uranyl sols, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry 299 (1), 2014, 651-655.
• [17] Boettcher, A. Celińska, A. Frelek-Kozak, M. Migdal, M. Dąbrowski, M.P. Sęktas, P. Sidło, A. Zakrzewska-Kołtuniewicz, G. Wawszczak, D. Brykała, M. Kiegiel, K. Miśkiewicz, A. Fuks, L. Herdzik-Koniecko, I. Chajduk, E. Starosta, W. Smoliński, T. Rogowski, M. Pawelec, A. Projekt Gospostrateg-HTR: rezultaty projektu, Postępy Techniki Jądrowej 66(1), 2023, 9-19.