Ocena stanu ekstensywnie użytkowanych łąk koszonych latem

• Autorzy: Wasilewski Z.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the status of extensively used meadows mown in summer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono w latach 2010–2013 na łąkach trwałych, położonych w trzech siedliskach: grądowym właściwym, pobagiennym właściwym i pobagiennym łęgowiejącym, uwzględniając następujące sposoby użytkowania: koszenie i usuwanie biomasy, koszenie i pozostawianie biomasy na pokosach, koszenie z rozdrabnianiem i pozostawieniem biomasy na łące oraz brak koszenia. Koszenie odbywało się w pierwszej dekadzie lipca w siedlisku grądowym oraz drugiej dekadzie lipca w siedliskach pobagiennych. We wszystkich badanych siedliskach skoszona i pozostawiona na łące biomasa pogorszyła stopień zadarnienia powierzchni w porównaniu z łąką, z której biomasę zbierano. Nie stwierdzono istotnego zróżnicowania wysokości głównej masy runi w zależności od sposobu użytkowania łąk, z wyjątkiem trzeciego i czwartego roku w siedliskach pobagiennych. W siedliskach grądowym oraz pobagiennym właściwym, w miarę upływu lat badań, zmniejszył się udział traw w runi na korzyść roślinności zielnej (zwiększenie zachwaszczenia). Odmienne zjawisko stwierdzono w siedlisku najbardziej mokrym (pobagiennym łęgowiejącym), w którym udział traw nieco zwiększył się w wyniku rozwoju mozgi trzcinowatej (Phalaris arundinacea L.). Stwierdzono, że pozostawienie skoszonej biomasy na łące w siedlisku grądowym oraz pobagiennym właściwym nie miało negatywnego wpływu na jej plonowanie, natomiast w siedlisku pobagiennym łęgowiejącym znacznie je ograniczało.

EN

Studies were carried out in the years 2010–2013 on permanent meadows situated in dry ground, proper post-bog and swamping post-bog habitats. The following ways of management were applied: mowing and biomass removal, mowing and leaving biomass on swaths, mowing with grinding and leaving biomass on meadow and not mowing. Meadows were mown in the beginning of July in the dry ground habitat and in the middle of July in post-bog habitats. In all studied habitats, mown biomass left on the surface decreased the degree of turf cover compared with that on harvested meadows. No significant differentiation was found in the height of the main sward mass in relation to the type of meadow utilization with the exception of that in the third and fourth year in post-bog habitats. In dry ground and proper post-bog habitat the share of grasses decreased in favour of herbs (increased weeding) with time. Reverse phenomenon was observed in most wet (swamping post-bog) habitat, where the share of grasses slightly increased due to the development of the reed canary grass (Phalaris arundinacea L.). Leaving mown biomass on meadow did not have negative impact on yielding in dry ground and proper post-bog habitats while the same in the swamping post-bog habitat markedly limited yielding.

Słowa kluczowe

PL

ekstensywne użytkowanie; plony; siedliska; zadarnienie

EN

extensive use; habitats; turf cover; yields

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 15, z. 2
• Strony: 147--161
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Wasilewski Z.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• 1. BRODZIŃSKI Z., CHYŁEK E. 2006. Ocena kierunku przemian strukturalnych w polskim rolnictwie. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. 1(16) s. 57−75.
• 2. BURZYŃSKA I. 2009. Wpływ zaniechania nawożenia oraz zbioru runi łąkowej na zawartość RWO oraz rozpuszczalnych form potasu i magnezu w glebie i w płytkich wodach gruntowych. WodaŚrodowisko-Obszary Wiejskie. T. 9. Z. 3(27) s. 19−28.
• 3. BURZYŃSKA I. 2011. Zróżnicowane użytkowanie łąki a zawartość rozpuszczalnego węgla organicznego w czarnej ziemi zdegradowanej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 3(35) s. 65−72.
• 4. BURZYŃSKA I. 2013. Migracja składników mineralnych i węgla organicznego do wód gruntowych w warunkach zróżnicowanego użytkowania łąk na glebach mineralnych. Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 35. Falenty. ITP. ISBN 978-83-62416-57-8 ss. 92.
• 5. GRZELAK M., JANYSZEK M., KACZMAREK Z., BOCIAN T. 2008. Kształtowanie się różnorodności zbiorowisk szuwarowych z klasy Phragmitetea pod wpływem warunków siedliskowych. WodaŚrodowisko-Obszary Wiejskie. T. 8. Z. 1(22) s. 99−108.
• 6. GRZYB S., PROŃCZUK J. 1994. Podział i waloryzacja siedlisk łąkowych oraz ocena ich potencjału produkcyjnego. W: Kierunki rozwoju łąkarstwa na tle aktualnego poziomu wiedzy w najważniejszych jego działach. Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Łąkarskiej. Warszawa 27−28 września 1994. Warszawa. Wydaw. SGGW s. 51−63.
• 7. GUS 2014. Produkcja upraw rolnych ogrodniczych w 2013 r. Warszawa [CD]. ISSN 1734-2465.
• 8. KIRYLUK A. 2008. Wpływ 20-letniego użytkowania łąk pobagiennych na zmianę niektórych właściwości fizyczno-wodnych gleb oraz kształtowanie się zbiorowisk roślinnych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 8. Z. 1(22) s. 151−160.
• 9. KOPACZ M., TWARDY S. 2014. Znaczenie ekstensywnego użytkowania łąkowo-pastwiskowego we wdrażaniu zasady cross-compliance na obszarach górskich. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 2(46) s. 49−66.
• 10. KOZŁOWSKA T. 2002. Przeobrażenia siedlisk zbiorowisk łąkowych na obszarach źródliskowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 2. Z. 1(4) s. 77−87.
• 11. MARKS M., MŁYNARCZYK K., MARKS E. 2001. Użytki zielone w różnych systemach rolniczych. Pamiętnik Puławski. Z. 125 s. 49−56.
• 12. MRiRW 2009. Przewodnik po programie rolnośrodowiskowym na lata 2007–2013. Krok po kroku. Warszawa. ISBN 978-83-621-32-5 ss. 32.
• 13. NADOLNA L. 2009. Wpływ przywrócenia koszenia na utrzymanie sprawności produkcyjnej i walorów przyrodniczych odłogowanych użytków zielonych w Sudetach. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 9. Z. 3(27) s. 89−105.
• 14. OŚWIT J. 1992. Identyfikacja warunków wilgotnościowych w siedliskach łąkowych za pomocą wskaźników roślinnych (metoda fitoindykacji). W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 79. Falenty. IMUZ s. 39−67.
• 15. PIETRZAK S. 2009. Wdrażanie wymagań „cross-compliance”: uwagi do środowiskowego pakietu. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 9. Z. 3(27) s. 159−166.
• 16. PIETRZAK S. 2011. Skuteczność i funkcjonowanie stref buforowych w aspekcie określenia nowej normy Dobrej Kultury Rolnej zgodnej z ochroną środowiska w zakresie ustalenia stref buforowych wzdłuż cieków wodnych. Falenty. ITP. Maszynopis ss. 110.
• 17. WASILEWSKI Z. 2002. Charakterystyka typologiczna użytków zielonych oraz sposoby użytkowania priorytetowych zbiorowisk roślinnych umożliwiające zachowanie ich walorów przyrodniczych. W: Aktualne problemy mokradeł. Walory przyrodnicze mokradeł a ich rolnicze użytkowanie. IMUZ. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 4. Falenty. IMUZ s. 62−81.
• 18. WASILEWSKI Z. 2012. Dobór gatunków traw i roślin bobowatych na strefy buforowe oraz zasady ich zakładania i pielęgnowania. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 1(37) s. 219−227.
• 19. WASILEWSKI Z. 2013. Ocena wpływu jednokośnego użytkowania na skład botaniczny runi łąk położonych w trzech siedliskach i koszonych w dwóch terminach. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 2(42) s. 161−176.
• 20. WRÓBEL M. 2012. Zróżnicowanie roślinności na gruntach nieużytkowanych rolniczo w gospodarstwach realizujących program rolnośrodowiskowy na Nizinie Szczecińskiej. Szczecin. ZUT. ISBN 978-83-7663-136-3 ss. 129.