Reakcja pszenicy orkisz na zastosowane nawożenie mineralne

• Autorzy: Knapowski T. , Spychaj-Fabisiak E. , Kozera W. , Barczak B. , Murawska B. , Nowak K.

Warianty tytułu

EN

Response of spelt to applied mineral fertilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było określenie reakcji pszenicy orkisz na zastosowanie zróżnicowanych dawek azotu (n=6) i wariantów nawożenia mikroelementami (n=5). Stwierdzono, że nawożenie w zakresie dawek 20-100 kg N•ha-1powodowało, w porównaniu do kontroli, średnio istotny wzrost wielkości plonu ziarna oraz determinowało w nim zawartości Cu i Zn. Średnio, istotnie najwyższą zawartość Cu stwierdzono po zastosowaniu 20 kg N•ha-1. Każdorazowe zwiększanie poziomu nawożenia azotem powodowało średnio spadek zawartości Zn i był on istotny, w stosunku do kontroli, po zastosowaniu dawek powyżej 20 kg N•ha-1. Spośród aplikowanych mikroelementów, średnio najwyższy plon ziarna uzyskano z obiektów, na których aplikowano wyłącznie Zn i był on istotnie wyższy w porównaniu do wartości uzyskanych z obiektów nawożonych tylko Cu, tylko Mn i bez nawożenia. Średnio najwyższą zawartość miedzi stwierdzono w ziarnie z obiektu nawożonego wyłącznie Cu i była ona istotnie wyższa w porównaniu do zawartości z obiektu z aplikacją tylko Mn oraz łącznie Cu+Mn+Zn. Zastosowanie zarówno poszczególnych jak i łącznie mikroelementów, powodowało w porównaniu do kontroli, średnio istotny spadek zawartości cynku i był on najwyższy po aplikacji Mn, natomiast najniższy po łącznej Cu+Zn+Mn. Średnio najwyższą zawartość manganu w ziarnie pszenicy uzyskano z obiektu nawożonego tylko Cu i była ona istotnie wyższa w porównaniu do obiektów nawożonych tylko Zn oraz łącznie wszystkimi mikroelementami.

EN

The aim of this study was to estimate the response of spelt cv. Rokosz to the application of varied rates of nitrogen (n=6) and different variants of fertilization with microelements (n=5). It was found that fertilization with rates within the range 20-100 kg N•ha-1 resulted in significant average increase in the grain yield quantity, as compared with the control, and significantly determined the contents of copper and zinc in it. On average, significantly the highest copper content was found after the application of 20kg N•ha-1. Each increase in the level of nitrogen fertilization resulted in average decrease in zinc content and this was significant as compared with the control after the application of rates above 20 kg N•ha-1. Of the studied variants of fertilization with microelements, the highest average grain yield was obtained from the treatments where only zinc was applied, and this was significantly higher as compared with the values obtained from the treatments fertilized only with copper, only with manganese, and with no fertilization. The highest average content of cooper was found in grain from the treatment fertilized only with copper, and this was significantly higher as compared with the content from the treatments with the application of only manganese and with combined Cu+Mn+Zn application. Application of both individual and combined microelements, resulted in on average a significant decrease in zinc content, as compared with the control, and this was the highest after the application of manganese, whereas the lowest after combined Cu+Zn+Mn fertilization. The highest average content of manganese in spelt grain was obtained from the treatment fertilized only with copper and this was significantly higher as compared with treatments fertilized only with zinc and with all combined microelements.

Słowa kluczowe

PL

plon ziarna; nawożenie azotem; nawożenie mikroelementami; Triticum spelta L.; zawartość mikroelementów w ziarnie

EN

grain yield; nitrogen fertilization; microelements fertilization; Triticum spelta L.; micronutrient (Cu Zn, Mn) content in the grain

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 23, nr 3
• Strony: 129--134
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab.

Twórcy

autor

Knapowski T.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Chemii Środowiska, Zakład Chemii Rolnej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 5

autor

Spychaj-Fabisiak E.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Chemii Środowiska, Zakład Chemii Rolnej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 5

autor

Kozera W.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Chemii Środowiska, Zakład Chemii Rolnej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 5

autor

Barczak B.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Chemii Środowiska, Zakład Chemii Rolnej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 5

autor

Murawska B.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Chemii Środowiska, Zakład Chemii Rolnej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 5

autor

Nowak K.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Chemii Środowiska, Zakład Chemii Rolnej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 5

Bibliografia

• 1. Abdel-Aal E.S.M. 2008. Effects of baking on protein digestibility of organic spelt products determined by two in vitro digestion method. LWT, 41, 1282-1288.
• 2. Bepirszcz K., Budzyński W. 2011. Plonowanie Triticum aestivum ssp. vulgare i ssp. spelta w zależności od poziomu agrotechniki (w: Hodowla i wykorzystanie pszenicy orkisz w warunkach zmian klimatu). Mat. konf. IUNG-PIB, Puławy, 28-29 czerwca 2011, 3-5.
• 3. Biel W., Hury G., Maciorowski R, Kotlarz A., Jaskowska L. 2010. Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na skład chemiczny ziarna dwóch odmian orkiszu (Triticum aestwum ssp. spelta L.). Acta Sci. Poi., Zootechnica 9(4), 5-14.
• 4. Borkowska H., 2004. Wpływ nawożenia azotem na zawartość wybranych mikroelementów w ziarnie pszenicy jarej. Ann. UMCS, Sec. E, 59, 2, 747-753.
• 5. CeglińskaA., Gromulska W. 2008. Różnorodność produktów z orkiszu. Przegl. Zbóż.- Młyn., 52 (5), 30-31.
• 6. Cyrkler-Degulis M., Bulińska- Radomska Z. 2007. Zaniechane gatunki i stare odmiany zbóż czy współczesne odmiany hodowlane dla rolnictwa ekologicznego? Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 517,827-840.
• 7. Domska D., Warechowska M., Wojtkowiak K., Raczkowski M. 2009. Wpływ dolistnego dokarmiania mikroskładnikami na plonowanie, zawartość i jakość białka w ziarnie pszenicy i pszenżyta. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi., 538, 49-54.
• 8. Kaniuczak J., Właśniewski S., Hajduk E., Nazarkiewicz M. 2009. Wpływ wapnowania i nawożenia mineralnego na zawartość manganu i cynku w ziarnie pszenicy ozimej i jęczmienia jarego uprawianych na glebie lessowej. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 541: 207-205.
• 9. KnapowskiT., Ralcewicz M., Spychaj-Fabisiak E., Murawska B. 2012. Effect of the rate of nitrogen and zinc on the zinc and copper accumulation in gram of spring triticale cultivars Kargo. J. Elementol., 17(3), 421-429.
• 10. Kohaj dova Z., Karavicova J. 2008. Nutrional value and baking applications of spelt wheat. Acta Sci. Poi., Technol. Aliment. 7(3), 5-14.
• 11. Kulczyckł G., Grocholski J., 2004. Zawartość mikroelementów w ziarnie i słomie wybranych odmian pszenicy ozimej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 502, 215-221.
• 12. Lacko-Bartośova M., Otepka P., 2001. Evaluation of choosen vield components of spelt wheat cultivars. J. Cent. Euro. Agric., 2(3-4), 56-62.
• 13. Marconi E., Carcea M., Schiavone M., Cubadda R., 2002. Spelt (Triticum spelta L.) pasta quality: combined effect of flour properties and drying conditions. Cereal Chem., 634-639.
• 14. Okoń S., Paczos-Grzeda E., Kraska P., Kwiecińska-Poppe E., Pałys E., 2009. Analiza podobieństwa genetycznego odmian orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.) za pomocą markerów RAPD, Biul. IHAR, 252, 35-41.
• 15. Rachoń L., Szumiło G., 2009. Comparison of chemical composition of selected winter wheat species. J. Elementol. 14(1), 135-146.
• 16. Rachoń L., Szumiało G., Nita Z., 2009. Plonowanie ozimych rodów Triticum durum i Triticum aestivum ssp. spelta w warunkach okolic Lublina. Ann. UMCS, Sec. E, 64(3), 101-109.
• 17. Ruibal-Mendieta N.L., Delacroix D.L., Mignolet E., Pycke J.M., Marques C., Rozenberg R., Petitjean G., Habib-Jiwan J.L., Meurens M., Quentin-Leclercą J., Delzenne M.N., Larondelle Y. 2005. Spelt (Triticum aestwum ssp. spelta) as source of breadmaking flours and bran naturally enrichted in oleić acid and minerals but not phytic acid. J. Agric. Food Chem., 53, 2751-2759.
• 18. Suchowilska E., Wiwart M., Kandler W., Krska R. 2012. A comparison of macro- and microelement concentrations in the wheel grain of flour Triticum species. Plant, Soil and Environment, 58 (3), 141-147.
• 19. Sulewska H., 2006. Zmienność plonowania orkiszu pszennego (Triticum aestwum ssp. spelta L.) w warunkach Wielkopolski w zależności od przebiegu opadów. Rocz. AR Poznań - 380, Roln.66, 339-346.
• 20. Sulewska H., 2012. Pszenica orkisz (w: Pszenice -zwyczajna, orkisz, twarda. Uprawa i zastosowanie, red. Budzyński W.). PWRiL, 151-158.
• 21. Sulewska H., Kozłara W., Panasiewicz K., Ptaszyńska G., Morozowska M., 2008. Skład chemiczny ziarna oraz plon białka odmian ozimych orkiszu pszennego w zależności od wybranych czynników agrotechnicznych. J. Res. Appl. Agric. Eng., 53(4), 92-95.
• 22. Waga J., 2003. Zmienność niektórych frakcji ω-gliadyn a zawartość białka ogółem w potomstwie orkiszu i odmiany Elena. Biul. IHAR, 228, 61-69.
• 23. Warechowska M., 2009a. Zawartość cynku i białka w ziarnie pszenicy jarej w zależności od techniki nawożenia cynkiem. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 541, 457-464.
• 24. Warechowska M., 2009b. Zawartość manganu i białka w ziarnie pszenicy jarej w zależności od zróżnicowanego nawożenia manganem. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 541, 465-471.
• 25. Zieliński H., Ceglińska A., Michalska A., 2008. Bioactive compounds in spelt bread. Eur. Food Res. Technol. 226, 537-544.