Kompleksowe podejście do określenia poziomu zagrożenia metanowego w rejonie ściany wydobywczej

• Autorzy: Trenczek Stanisław , Krause Eugeniusz , Wierzbiński Krystian , Karbownik Marcin , Koptoń Henryk , Walentek Andrzej

Warianty tytułu

EN

A comprehensive approach to determining the level of methane hazard in the area of the longwall

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono nowe, kompleksowe podejście do rozpoznania zagrożenia metanowego w rejonie ściany uwzględniającego tażke zaciskanie wyrobisk przyściankowych. Przypomniano aktualnie stosowaną metodę zwiercinową do badania metanonośności pokładu węgla oraz stosowaną dynamiczną metodę prognozowania metanowości bezwzględnej ściany wydobywczej. Następnie opisano badanie metanonośności węgla metodą rdzeniową oraz nową, numeryczną metodą prognozowania metanowości bezwzględnej. Podkreślono znaczenie dokładniejszych wyników badań metanonośności oraz dokładniejszej prognozy metanowości, przekładającej się na dużo mniejsze niedoszacowanie metanowości. Omówiono znaczenie prognozowania zaciskania wyrobisk przyścianowych w kontekście rozkładu stężeń metanu w rejonie skrzyżowania ściany z chodnikiem odprowadzającym powietrze ze ściany oraz projektowania lokalizacji pomocniczych urządzeń wentylacyjnych w rejonie skrzyżowania ściany z wyrobiskami przyścianowymi.

EN

The article presents a new, complex approach to diagnosing methane hazard in longwall, which takes into account also convergence of headings. The currently applied borehole method for coal bed methane-bearing estimation was recalled as well as the applied dynamic method for predicting the absolute methane bearing capacity of a longwall. Then the examination of coal bed methane-bearing was described along white the new, numerical method for estimating the absolute methane-bearing capacity. The importance of more accurate results of methane bearing research and more accurate methane-bearing prognosis, which translates into much smaller underestimation of methane-bearing was emphasized. The importance of forecasting the tightening of roadheadings was discussed in the context of methane concentration distribution in the area of intersection of a longwall with a roadway taking air out of the wall, as well as in the context of designing auxiliary ventilation facilities in the area of intersection of a longwall with roadheadings.

Słowa kluczowe

PL

kopalnia węgla kamiennego; zagrożenie metanowe; prognoza metanowości; rozkład stężenia metanu

EN

hard coal mine; methane hazard; methane capacity forecast; methane concentration distribution

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 82, nr 1-2
• Strony: 12--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Trenczek Stanisław

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Krause Eugeniusz

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Wierzbiński Krystian

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Karbownik Marcin

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Koptoń Henryk

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Walentek Andrzej

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• INSTRUKCJA 2024 - nr 17Głównego Instytutu Górnictwa: Zasady prowadzenia ścian w warunkach zagrożenia metanowego. Mikołów
• INSTRUKCJA 2000 - nr 14 Głównego Instytutu Górnictwa: Dynamiczna prognoza metanowości bezwzględnej ścian. Mikołów.
• KIDYBIŃSKI A. 1998 - Obciążenie obudowy chodnika w strefie wpływu eksploatacji. Przegląd Górniczy, nr 5.
• KOZŁOWSKI B., GRĘBSKI 7. 1982 - Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• KRAUSE E. 2008 - Wpływ przekroju przyścianowych na kształtowanie się zagrożenia wentylacyjno-metanowego w rejonach ścian. Bezpieczeństwo WUG 1/2008.
• KRAUSE E., DZIURZYŃSKI W. 2015 - Projektowanie eksploatacji pokładów węgla kamiennego w warunkach skojarzonego zagrożenia metanowo-pożarowego. Katowice: Główny Instytut Górnictwa. ISBN 978-83-6 1126-96-6.
• KRAUSE E., PRUSEK S. 2014 - Wpływ zmian przekrojów wyrobisk przed i za frontem ścian na kształtowanie się zagrożeń metanowego oraz pożarem endogenicznym. Miesięcznik WUG Bezpieczeństwo i Ochrona Pracy w Górnictwie, nr 9.
• KRAUSE E., WIERZBIŃSKI K. 2009 - Wpływ przekrojów wyrobisk oraz uwarunkowań wentylacyjno-metanowych w środowisku ścian na kształtowanie się zagrożenia metanowego. Przegląd Górniczy, nr 65 (11-12), s. 52-60.
• NORMA ASTM D7569/D7569M — 10 (Reapproved 2015): Determination of Gas Content of Coal - Direct Desorption Method.
• NORMA PN-G-44200: 2013-10 - Górnictwo - Oznaczanie metanonośności w pokładach węgla kamiennego - Metoda zwiercinowa.
• PRUSEK S. 2008 - Metody prognozowania deformacji chodników przyścianowych w strefach wpływu eksploatacji z zawałem stropu. Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa, nr 874.
• RUSEK S., KOSTYK T. 2002 - Prognoza zaciskania chodników przyścianowych. Prace Naukowe GIG, seria konferencje, nr 42, s. 93-107.
• PRUSEK S., MASNY W. 2015 Analysis of damage to underground workings and their support caused by dynamic phenomena. Journal of Mining Science, Vol. 51, nr 1.
• ROSZKOWSKI J., SZLĄZAK J., SZLĄZAK N. 1999 - Zagrożenie metanowe w kopalniach węgla i jego zwalczanie, Materiały 1 Szkoty Aerologii Górniczej, Zakopane 11-15 października 1999, s. 43-54.
• ROZPORZĄDZENIE Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych
• ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych.
• TRENCZEK S. 2015 - Zapalenia i wybuchy metanu w kontekście inicjałów związanych z zagrożeniami technicznymi i naturalnymi. Przegląd Górniczy, nr 2, s. 87-92
• TRENCZEK S., BĄK L. 2014 - Charakterystyka potencjalnego i rzeczywistego poziomu zagrożenia metanowego na przykładzie ściany 7 pokładzie 409 w KHW S.A. KWK „Wujek" ruch „Śląsk". Rozdział W monografii: „Górnictwo - Perspektywy, Zagrożenia. Klimatyzacja, Zagrożenia Aerologiczne" pod redakcją F. Plewy i H. Badury. Wyd. PA Nova S.A., Gliwice 2014, s. 9-20
• UNITED States Department of The Interior 1973 - The Direct Method of Determining Methane Content of Coalbeds for Ventilation Design R1 7767.
• WALENTEK A., JANOSZEK T., PRUSEK S., WRANA A. 2019 - Influence of longwall gateroad convergence on the process of mine ventilation network - model tests. International Journal of Mining Science Ind Technology, nr 29, s. 585-590.
• WIERZBIŃSKI K. 2016 - Wykorzystanie metod CFD w prognozowaniu przestrzennym rozkładu koncentracji metanu w chodniku wentylacyjnym opracowanie i walidacja modeli 3D. Przegląd Górniczy, nr 2, s. 44-55
• WIERZBIŃSKI K. 2020 - Zastosowanie wyników modelowania numerycznego stref odprężenia eksploatacyjnego w prognozowaniu emisji metanu warstw otaczających do ścian zawałowych. Przegląd Górniczy, nr 8, tom 76, s. 1-12.
• WIERZBIŃSKI K., WALENTEK A. 2020 - Influence of Rock Geomechanical Parameters on Increased Longwall Absolute Methane Emission Rate Forecasting Accuracy. Archives of Mining Sciences, nr 3, tom 65, s. 641-664.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)