Możliwości magazynowania gazu ziemnego i energii w utworach solnych na terenie Polski

• Autorzy: Andrusikiewicz Wacław

Identyfikatory

DOI

10.29227/IM-2024-01-103

Warianty tytułu

EN

Possibilities of Storing Natural Gas and Energy in Salt Formations in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bezpieczeństwo energetyczne państwa to m.in. zabezpieczenie potrzeb odbiorców w zakresie paliw i energii. Jednym z elementów polityki energetycznej jest infrastruktura magazynowa, która umożliwia przechowywanie zapasów gazu ziemnego oraz paliw. Jest realizowana poprzez magazyny powierzchniowe i podziemne. Szczególne ważna jest rola tych drugich z uwagi na oferowane pojemności, ale też możliwe do uzyskania parametry technologiczne procesu magazynowania. Jednym z dogodnych miejsc do budowy magazynów podziemnych gazu i paliw są złoża soli kamiennej, w których wykonywane są kawerny magazynowe. Polska z racji korzystnego dostępu do solnych formacji geologicznych posiada w tym zakresie duże możliwości budowy podziemnej bazy magazynowej zarówno dla gazu ziemnego, jak i dla paliw płynnych.Proces dekarbonizacji sektora energetycznego zmusza do poszukiwania nowych źródeł energii, które z czasem zastąpią w systemie energetycznym paliwa kopalne. Odpowiedzią na to wyzwanie stają się odnawialne źródła energii (woda, wiatr, słońce), których zaletą jest niewyczerpywalność, z drugiej zaś wadą ich niesterowalność z uwagi na uzależnienie od warunków klimatycznych/pogodowych.W artykule omówiono możliwości budowy kawernowych podziemnych magazynów gazu oraz energii, zwracając uwagę na te drugie, jako przyszłościowe rozwiązania konieczne do wykorzystania w systemie energetycznym. Na tle bazy zasobowej soli kamiennej wskazano miejsca potencjalnej lokalizacji przyszłych magazynów kawernowych.

EN

The state's energy security includes, among others: securing customers' fuel and energy needs. One of the elements of energy policy is storage infrastructure, which enables the storage of natural gas and fuel stocks. It is carried out through surface and underground warehouses. The role of the latter is particularly important due to the capacities offered, but also the technological parameters of the storage process that can be obtained. One of the convenient places to build underground gas and fuel storage facilities are rock salt deposits, where storage caverns are constructed. Due to favorable access to salt geological formations, Poland has great opportunities to build an underground storage base for both natural gas and liquid fuels. The process of decarbonization of the energy sector forces us to look for new energy sources that will, over time, replace fossil fuels in the energy system. The answer to this challenge are renewable energy sources (water, wind, sun), the advantage of which is inexhaustibility, but on the other hand, the disadvantage is that they are uncontrollable due to their dependence on climate/weather conditions. The article discusses the possibilities of building cavern underground gas and energy storage facilities, paying attention to the latter as future solutions necessary for use in the energy system. Against the background of the rock salt resource base, potential locations of future cavern storage facilities were indicated.

Słowa kluczowe

PL

złoża soli; kawerny solne; podziemne magazyny gazu; podziemne magazyny energii

EN

salt deposits; salt caverns; underground gas storage facilities; underground energy storage facilities

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
• Czasopismo: Inżynieria Mineralna
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 2, no. 1
• Strony: 143--150
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Andrusikiewicz Wacław

• Department of Mining Engineering & Occupational Safety, Faculty of Civil Engineering and Resource Management, AGH University of Krakow

• https://orcid.org/0000-0002-4845-1404

Bibliografia

• 1. Cornot-Gandolphe S. 2019 – Underground gas storage in the world – 2018 status. CEDIGAZ. https://cdn2.hubspot.net/hubfs/1982707/Overview-of-underground-gas-storage-in-the-world-2018-(1).pdf (01.06.2024)
• 2. Cornot-Gandolphe S. 2024 – Underground Gas Storage in the world – 2023 status. CEDIGAZ. www.europeangashub.com/underground-gas-storage-in-the-world-2023-status.html (01.06.2024)
• 3. https://globenergia.pl/czy-wylaczyli-ci-fotowoltaike-kolejne-wylaczenia-mocy-z-pv/ (01.06.2024)
• 4. https://ipi.gasstoragepoland.pl/pl/menu/transparency-template/?page=uslugi-i-infrastruktura/parametry-techniczne (01.06.2024)
• 5. https://pgnig.pl/podziemne-magazyny-gazu (01.06.2024)
• 6. Czapowski G., 2021: Lokalizacja kawern magazynowych w utworach solnych w Polsce – stare i nowe opcje. Przegląd Solny, (16), pp. 5-19.x
• 7. Czapowski G., Bukowski K., (2012), Salt resources in Poland at the begining of the 21st century, Geology, Geophisics & Envi-ronment, vol. 38, No. 2.
• 8. Czapowski G., Bukowski K., Gientka M., (2008), Aktualny stan rozpoznania geologicznego złóż soli kamiennej w Polsce, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 429.
• 9. Czapowski G., Tomassi-Morawiec H., Chełmiński J., Tomaszczyk M., (2008b), Stopień rozpoznania i perspektywy zagospodarowania cechsztyńskich złóż soli w rejonie Zatoki Gdańskiej, Górnictwo Odkrywkowe, rocznik XLIX/2, nr 2-3.
• 10. Garlicki A., (1999): Złoża soli w Polsce i perspektywy ich wykorzystania, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, nr 1809.
• 11. Kunstman A., Poborska-Młynarska K., Urbańczyk K., 2009: Geologiczne i górnicze aspekty budowy magazynowych kawern solnych, Przegląd Geologiczny, vol. 57, nr 9, 2009.
• 12. Lankof L., Tarkowski R. 2022. Potencjał magazynowy wodoru w permskich złożach soli kamiennej w Polsce. Przegląd Solny, (16), pp. 29-42.
• 13. Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 2 marca 2021 r. w sprawie polityki energetycznej państwa do 2040 r. (Monitor Polski z 2021 r., poz. 264)
• 14. Ślizowski J., Urbańczyk K., Wiewiórka D., Kowalski M., Serbin K., (2011), Stateczność wyrobisk w pokładach ewaporatów LGOM w aspekcie budowy podziemnego laboratorium badawczego, seria „Studia, Rozprawy, Monografie”, nr 168, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
• 15. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 633 ze zm.)
• 16. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 833 ze zm.) – wersja obowiązująca w chwili przyjęcia PEP2040
• 17. Valle‐Falcones, L.M.; Grima‐Olmedo, C.; Mazadiego‐Martínez, L.F.; Hurtado‐Bezos, A.; Eguilior‐Díaz, S.; Rodríguez‐Pons, R. Green Hydrogen Storage in an Underground Cavern: A Case Study in Salt Diapir of Spain. Appl. Sci. 2022, 12, 6081. https://doi.org/10.3390/app12126081.
• 18. Wilkosz P., Grzybowski Ł. 2021.Kawerny solne – najlepszy sposób wielkoskalowego podziemnego magazynowania wodoru. Przegląd gazowniczy, (9), pp. 46-47.
• 19. Wittman B., Wilkosz P., 2022: Bezpieczeństwo energetyczne – rola podziemnych magazynów gazu ziemnego. W: W służbie społeczeństwu. Polska w obronie praw człowieka na świecie i w kraju, red. J. Stala, M. Butrymowicz, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2022, s. 159–182. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374389891.10
• 20. Wojciechowski H. 2017. Technologie magazynowania energii. Cz. II. Instal, (3): pp. 16-27.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).