Stężenia wybranych metali ciężkich w osadach dennych cieku wodnego

• Autorzy: Szydłowski K. , Podlasińska J.

Identyfikatory

DOI

10.14597/infraeco.2016.1.1.005

Warianty tytułu

EN

Concentration of chosen trace elements in bottom deposits of watercourse

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono na odcinku cieku wodnego zlokalizowanym we wsi Mostkowo. Ciek ten częściowo płynie rurą w ziemi. Badaniu poddano część nieskanalizowaną o długości 1022 m, na której wydzielono trzy punkty pomiarowe. Osady denne analizowano pod kątem zawartości wybranych metali ciężkich, tj.: Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn. Wykorzystując maksymalne wartości stężeń metali ciężkich w analizowanych próbach przeprowadzono ocenę zanieczyszczenia osadów z cieku wodnego. Celem pracy była ocena stopnia zanieczyszczenia wraz z wskazaniem na możliwość ich zagospodarowania. Uzyskane wyniki analiz chemicznych pozwoliły na stwierdzenie, że najwyższe stężenia badanych metali ciężkich wystąpiły w próbach pobranych z punktu zlokalizowanego w pobliżu zabudowy gospodarczej, ogródków działkowych oraz w pobliżu centrali nasiennej (P-1) w warstwach osadów 5-10 i 20-30 cm. Wyniki wskazują, że w badanych osadach występował różny stopień akumulacji metali ciężkich zależny od miejsca poboru prób. Wskazują na to zróżnicowane szeregi zawartości metali ciężkich w osadach. Dla punktu P-1 szereg ten ma postać; Zn>Pb>Cu>Cr>Ni>Co>Cd, dla punktu P-2; Zn>Cu>Cr>Ni>Pb>Co>Cd oraz dla punktu P-3 szereg ten wyglą- da następująco; Zn>Cu>Cr>Pb>Ni>Co>Cd. Osady denne klasyfikowane były do pierwszej i drugiej klasy jakości osadów wodnych dlatego mogą być dowolnie zagospodarowane w środowisku wodnym i lądowym.

EN

The research was carried out on the section of the watercourse located in the village Mostowo. Watercourse flows through the pipe at a certain distance. The study was carried out on the uncanalized part with length of 1022 m. At this section the three measuring points were established. Bottom sediments were analyzed for the contents of selected heavy metals, such as: Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn. Using the maximum concentrations of heavy metals in the analyzed sediment samples the evaluation of watercourse sediment contamination was done. The aim of the study was the assessment of sediments contamination and indication on possibilities of their utilization. The obtained results indicate that the highest concentrations of heavy metals in the sediments were in samples taken from a point located near the business buildings, allotments and near the seed headquarters (P-1) in a layers 5-10 and 20-30 cm. The results indicate that the studied sediments differently accumulated the heavy metals depending on the location of sampling points. That accumulation can be expressed by different series of heavy metals concentration in the sediment. For the point P 1 it takes the following form: Zn> Pb> Cu> Cr> Ni> Co> Cd, for the point P-2: Zn> Cu> Cr> Ni> Pb> Co> Cd and for the point P-3 the series is as follows: Zn> Cu> Cr> Pb> Ni> Co> Cd. Bottom sediments can be classified into first and second water quality class. They can be freely utilized in aquatic and terrestrial environments.

Słowa kluczowe

PL

osad denny; ciek wodny; metale ciężkie; materia organiczna

EN

sediments; watercourse; heavy metals; organic matter

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2016
• Tom: nr I/1
• Strony: 59--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Szydłowski K.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Katedra Ekologii, Ochrony i Kształtowania Środowiska al. Piastów 17, 70-310 Szczecin

autor

Podlasińska J.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Katedra Ekologii, Ochrony i Kształtowania Środowiska al. Piastów 17, 70-310 Szczecin

Bibliografia

• Bojakowska I. (2001). Kryteria oceny zanieczyszczenia osadów wodnych. Przegląd Geologiczny, 49(3), 213-218.
• Bojakowska I., Sokołowska G. (1998). Geochemiczne klasy czystości osadów wodnych. Przegląd Geologiczny, 46(1), 49-54.
• Daniszewski P. (2012). Wartości stosunku C:N dla osadów dennych jeziora Barlineckiego (wiosna, lato i jesień 2008 r.). International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy, 2, 46-52.
• Haziak T., Czaplicka-Kotas A., Ślusarczyk Z., Szalińska E. (2013). Przestrzenne zmiany cynku w osadach dennych Zbiornika Czorsztyńskiego. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 16(1), 57-68.
• Januszkiewicz T. (1978). Studia nad metodą analizy chemicznej składu współczesnych osadów dennych jezior. Zesz. Nauk. ART., 8, 3-30.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. (1999). Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: Wyd. Nauk PWN.
• Kazimierowicz Z., Kazimierowicz J. (2014). Badania zawartości metali ciężkich w zlewni rzeki Biebrzy i jej trzech dopływów. Inżynieria Ekologiczna, 40, 25-32.
• Linczar M., Linczar S.E., Linczar P., Żmuda R. (2005). Właściwości osadów dennych cieku Mielnica. Acta Agrophysica, 5(2), 345-355.
• Lis J., Pasieczna A. 1995. Atlas geochemiczny Polski w skali 1: 2 500 000. Warszawa: Państwowy Inst. Geol.
• Madeyski M., Tarnawski M. (2007). Wstępna ocena ilości i jakości osadów dennych wydzielonej części zbiornika wodnego Besko na rzece Wisłok. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 4(1), 101-110.
• Müller G. (1981). Die Schwermetallbelastung der Sedimenten des Neckers und Seiner Nebenflusse. Chemiker - Zeitung, 6, 157-164.
• Nocoń W. (2006). Zawartość metali ciężkich w osadach dennych rzeki Kłodnicy. Journal of Elementology, 11(4), 457-466.
• Nocoń W. (2009). Metale ciężkie w osadach dennych wybranych dopływów rzeki Kłodnicy. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 12(1), 65-76.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietni 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (Dz.U. Nr 55 poz. 498).
• Sidoruk M., Potasznik A. (2013). Ocena stanu zanieczyszczenia ołowiem, cynkiem i chromem osadów dennych jeziora Sunia. Proceedings of ECOpole, 7(2): 713-720.
• Skorbiłowicz E. (2003). Ocena stanu zanieczyszczenia małych cieków Puszczy Knyszyńskiej. Acta Agrophysica, 1(2), 311-320.
• Skorbiłowicz E. (2014). Assessment of heavy metals contents in bottom sediments of Bug River. Journal of Ecological Engineering, 13(3), 82-89.
• Trojanowski J., Antonowicz J. (2005). Właściwości chemiczne osadów dennych jeziora Dołgie Wielkie. Słupskie Prace Biologiczne, 2, 123-133.