Zmiany wytrzymałości w warunkach krystalizacji soli oraz oddziaływania dwutlenku siarki w wybranych makroporowatych skałach węglanowych

• Autorzy: Bobrowska A.

Warianty tytułu

EN

Changes in the strength of salt crystallization conditions and the effect of sulphur dioxide on some macroporous carbonate rocks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article presents the changes in long-term endurance of macroporous carbonate rocks by modelling the process of crystallization of salt (sodium sulphate) from the solution and the impact of sulphur dioxide in the presence of humidity. The characteristics of travertine endurance were determined based on the uniaxial compression test of endurance. Tests were conducted in laboratory conditions on monoliths from Poland and Turkey. Rock material from Poland was the so-called "Polish travertine" collected from an active quarry in Raciszyn (RA) and represented by Upper Jurassic limestones. The material from Turkey was a reed-type travertine rock, one of the leading lithotypes from the Denizli region, taken from an active quarry in Hierapolis (HO), and weathered material collected from the ancient opening in Hierapolis (HA). Research shows that the rock materials, regardless of the degree of weathering and location, have an increased susceptibility to lower endurance to uniaxial compression as a result of the impact of SO2 in the presence of humidity, rather than as a result of the crystallization of salt from the solution. This observation demonstrates that the travertine is characterised by relatively high resistance to salt solutions. Within porous material, the salt crystals can freely crystallize in the gaps without damaging the structure.

Słowa kluczowe

PL

wytrzymałość na ściskanie jednoosiowe; makroporowate skały węglanowe; siarczan sodu; dwutlenek siarki

EN

uniaxial compressive strength; macroporous carbonate rocks; sodium sulphate; sulphur dioxide

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 61, nr 5
• Strony: 311--314
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bobrowska A.

• Zakład Geomechaniki, Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• 1. BOBROWSKA A. 2011 -Zastosowanie prostych technik komputerowej analizy obrazu do oceny deterioracji trawertynów z Hierapolis (Turcja). Biul. Państw. Inst. Geol., 446: 111-116.
• 2. KRYZA R. 2011 - Kamień w architekturze i sztuce: od Asuanu do Żagania. [W:] Żelaźniewicz A. i in. (red.) Mezozoik i kenozoik Dolnego Śląska. WIND, Wrocław: 195-209.
• 3. MARINI P. & BELLOPEDE R. 2010 - The mechanical resistance of saturated stones. [W:] Proceedings of Global Stone Congress 2010. Alicante, Spain, 2-5 marzo 2010. AIDICO, Spain: 1-5.
• 4. PINIŃSKA J. 1999 - Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał. Jura Krakowsko-Częstochowska. Katalog. Cz. 3, t. 5. ZG IHiGI Wydz. Geol. UW, Warszawa: 1-79.
• 5. PININSKA J. 2003 - Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał. Karpaty Fliszowe. Katalog. Cz. 4, t. 7. ZG IHiGI Wydz. Geol. UW, Warszawa: 1-110.
• 6. PININSKA J. 2008 - The Lublin siliceous carbonate rocks - a medieval building material, its geological setting, specific properties and deterioration processes. [W:] Niemcewicz P. & Łukaszewicz W.J. (red.)
• 7. 11 International Congress on Deterioration and Conservation of Stone, Toruń, Poland, 15-20 september 2008. Proceedings, vol. 1. Wyd. Nauk. UMK, Toruń: 725-732.
• 8. PININSKA J., BOBROWSKA A. & PAMUKCU C. 2009 - Badania ultradźwiękowe w ocenie deterioracji skał. Kwart. AGH Geologia, 35: 633-639.
• 9. PINIŃSKA J., BOBROWSKA A. & PAMUKCU C. 2010 - Laboratoryjne badania procesu deterioracji trawertynowych elementów konstrukcyjnych. Prz. Geol., 58: 879-885.
• 10. PINIŃSKA J. & DZIEDZIC A. 2006 - Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał. Region lubelski. Katalog. Cz. 5, t. 9. ZG IHiGI Wydz. Geol. UW, Warszawa: 1-97.
• 11. PINIŃSKA J. & HEMDAN E.-M. 2008 - Geomechanical study of building materials of the Hawara pyramid (Fayoum, Egypt). Geologija, 50, Supplement: S126-130.
• 12. PN-B-04110:1984 - Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymałości na ściskanie. PKN, Warszawa.
• 13. PN-EN 12370:2001 - Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczenie odporności na krystalizację soli. PKN, Warszawa.
• 14. PN-EN 13919:2004 - Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie odporności na starzenie spowodowane działaniem SO2 w obecności wilgoci. PKN, Warszawa.
• 15. SKOCZYLAS J. & ŻYROMSKI M. 2005 - Symbolika kamienia jako element procesu legitymizacji władzy w cywilizacji europejskiej. Wyd. Nauk. UAM, Poznań, s. 178.
• 16. WIERZBOWSKI A., MATYJA B. & ŚLUSARCZYK-RADWAN D. 1983 - Nowe dane o górnej jurze Wyżyny Wieluńskiej i okolic Burzenina oraz jej znaczeniu surowcowym. Kwart. Geol., 27: 517-523.
• 17. YAGIZ S. 2009 - Predicting uniaxial compressive strength, modulus of elasticity and index properties of rocks using the Schmidt hammer. Bull. Eng. Geol. Environ., 68: 55-63.
• 18. YAGIZ S. 2010 - Geomechanical properties of construction stones quarried in South-western Turkey. Sci. Res. Essays, 5: 750-757.
• 19. YAGIZ S. 2011 - P-wave velocity test for assessment of geotechnical properties of some rock materials. Bull. Mater. Sci., 34: 947-953.