Parametry określające wejście lotniczego silnika turbinowego w niestateczną pracę sprężarki

• Autorzy: Kozakiewicz A. , Kowalski M.

Identyfikatory

DOI

10.5604/05096669.1226208

Warianty tytułu

EN

Parameters defining entry of the turbine engine into the unstable work of the compressor

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przyczyny generowania nierównomiernego pola parametrów na wejściu do sprężarki lotniczego silnika turbinowego i ich wpływ na kinematykę strumienia powietrza przy obniżającej się wytrzymałości zmęczeniowej łopatki sprężarkowej. Dokonano analizy przebiegu zmian momentu obrotowego wirnika jako funkcji czasu. Przedstawiono przebiegi podstawowych parametrów pracy silnika turbinowego podczas wchodzenia w zakres niestatecznej pracy. Określono istotną rolę w tej ocenie zmian pierwszej pochodnej momentu obrotowego w relacji do zmian przyspieszeń wirnika, która może być istotnym sygnałem o możliwości wystąpienia pompażu w sprężarce. Parametr ten może być sygnałem dla układu sterowania do eliminowania tego szkodliwego zjawiska. Przedstawiono także dynamikę silnika wspartą badaniem podczas pompażu poprzez opracowanie portretów fazowych podstawowych parametrów jego pracy. Artykuł zawiera analizę dynamiki zmian temperatury spalin.

EN

This paper presents reasons for generating non uniform area of parameters on the entry to the compressor of the turbine engine and their influence on the air stream kinematics at the decreasing fatigue strength of the compressor blade. Analysis of the course of the torque rotor changes as the function of time was presented. Courses of basic parameters of the turbine engine work during the ingress into the range of unstable work were presented. The crucial role in this estimation of changes of the first differential of the torque in relation to changes in acceleration of the rotor which can be a significant signal of the possibility of surge occurrence in the compressor were defined. This parameter can be a signal for the control system to eliminate this bad phenomenon. The dynamics of the engine supported with the research during surge through the study of parameters'phase portraits of its work were also presented. The article contains analysis of the dynamics of changes in temperature of combustion gas.

Słowa kluczowe

PL

sprężarka osiowa; pompaż; lotnicze silniki turbinowe; portret fazowy

EN

axial compressor; surge; turbine jet engine; phase portrait

• Wydawca: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa
• Czasopismo: Prace Instytutu Lotnictwa
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 3 (244)
• Strony: 373--384
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., wykr., wzory

Twórcy

autor

Kozakiewicz A.

• Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2,01-476 Warszawa

autor

Kowalski M.

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, ul. Księcia Bolesława 6, 01 -494 Warszawa

Bibliografia

• [1] Balicki W., Chachurski R., Kawalec K., Kozakiewicz A. i Szczeciński S., 2009, „Praca niestateczna silników turbinowych - przyczyny powstawania i sposoby zapobiegania". Prace Instytutu Lotnictwa, 4(199), str. 50-55.
• [2] Campusty N. A., 2004,. Compressor aeodynamics. Floryda, Kireger PC.
• [3] Kazandżan, 1995, Tieoria awiacjonych dwigatielej. Moscow, Mashinostroenie.
• [4] Kotlarz W., 1973, Pieriechodnyje prociesy w gazotiurbinych ustanówikach, Leningrad, Mashinostroenie.
• [5] Kowalski M., Pietraszek M., Szymczak J. i Winczura Z., 2010, Analiza wystąpienia pompażu podczas odpalenia pocisków NLPR-70 ze śmigłowca W-3 W. Warszawa, ITWL Nr V 5786.
• [6] Kozakiewicz A. i Frant M., 2011, ''Construction of an air intake system model for F-100-PW-229 engine in F-16 aircraft for intake vortex development analysis". Transactions of the Institute of Aviation, 4(210), pp. 37-46.
• [7] Mowikow A. C., 2007, Kontrol i diagnostyka techniczeskowo sostajanija gazoturbinych dwigatielej. Moscow, Nauka.
• [8] Orkisz M., 1990, Charakterystyki użytkowe turbinowych silników- odrzutowych, a stateczność pracy sprężarki, Dęblin, WOSL.
• [9] Szczeciński S., 1955, „Zjawisko pompażu w odrzutowych silnikach sprężarkowych ze sprężarkami odśrodkowymi". Warszawa, Wojskowy Przegląd Lotniczy, VIII.
• [10] Szczepanik R. i inni, 2003, Sprawozdanie z pracy pod tytułem: Badania charakterystyk dn/dt=f/n silników 89 celem identyfikacji charakterystycznych punktów portretu fazowego. Warszawa: ITWL Nr V 1209.
• [11] Szlachtjenko C. M., 1987, Tieoria i rasczot wozduszno - rieaktiwnych dwigatielej., Moscow, Mashinostroenie.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę