Higieniczne podstawy wentylacji – ewolucja poglądów w Polsce

• Autorzy: Sowa Jerzy

Warianty tytułu

EN

Hygienic basics of ventilation – the evolution of opinions in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł poświęcony jest analizie ewolucji poglądów na pożądaną intensywność wentylacji w budynkach w Polsce. Tekst został przygotowany jako uzupełnienie artykułu „Co wiemy, a co powinniśmy wiedzieć o wentylacji” autorstwa Pawła Wargockiego. Pokazano, jak narodził się błędny, dominujący przez wiele lat postulat, że głównym zadaniem wentylacji powinno być przede wszystkim stworzenie sprzyjającego klimatu wnętrza. Dodatkowo przedstawiono trudności, z jakimi borykają się inżynierowie HVAC w przyswojeniu osiągnięć stosunkowo młodej, interdyscyplinarnej dziedziny naukowej, jaką jest jakość powietrza w pomieszczeniach. W artykule wskazano także na niezbędne działania standaryzacyjne oraz prawne, by jakość powietrza w polskich budynkach sprzyjała zdrowiu, komfortowi oraz produktywnej pracy.

EN

The article is devoted to analyzing the evolution of views on the desired ventilation intensity in Poland buildings. The text was prepared to supplement the article „What we know and what we should know about ventilation” by Paweł Wargocki. It is presented how the erroneous postulate, dominating for many years, was born that the main task of airing should be primarily to create a favorable interior climate. Additionally, the difficulties faced by HVAC engineers in acquiring achievements of a relatively young interdisciplinary scientific field, which is indoor air quality, are presented. The text also underlines the necessary standardization and legal measures to ensure that the air quality in Polish buildings is conducive to health, comfort, and productive work.

Słowa kluczowe

PL

wentylacja; jakość powietrza wewnętrznego; higiena; perspektywa historyczna; Polska; wnętrze

EN

ventilation; indoor air quality; hygiene; historical perspective; Poland

• Wydawca: Grupa MEDIUM Sp. z o.o. Sp.k.a.
• Czasopismo: Rynek Instalacyjny
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 1-2
• Strony: 52--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., tab.

Twórcy

autor

Sowa Jerzy

• Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska

Bibliografia

• 1. Agreed EU-LCI values – substances with their established EU-LCI values and summary fact sheets, https://ec.europa.eu/docsroom/documents/44905 (dostęp: 14.01.2022)
• 2. Bąkowski Franciszek, Dzisiejszy stan techniki ogrzewania i wietrzenia, [w:] Sprawozdanie z I Zjazdu Ogrzewników Polskich, Warszawa 1936
• 3. Ferencowicz Jan, Wentylacja i klimatyzacja, Arkady, Warszawa 1962
• 4. Hänninen Otto, Asikainen Arja, Efficient reduction of indoor exposures: Health benefits from optimizing ventilation, filtration and indoor source controls, National Institute for Health and Welfare (THL), Report 2/2013, Helsinki 2013
• 5. Jabłczyński Kazimierz, Doświadczenia z chemji w życiu codziennem, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, 1911
• 6. Kołodziejczyk Leon, Malicki Maksymilian, Wasilewski Witold, Zajączkowski Janusz, Ogrzewanie i wentylacja. Poradnik, Arkady, Warszawa 1966
• 7. Lampe Gerhard, Pfeil Axel, Schmittlutz Rüdiger, Tokarz Mathias, Projekt klimatyzacji a projekt budynku, Arkady, Warszawa 1981
• 8. Makowiecki Jerzy, Montaż i eksploatacja urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, Arkady, Warszawa 1973
• 9. Makowiecki Jerzy, Problemy ogrzewania i wietrzenia budynków mieszkalnych, VI Zjazd Ogrzewników Polskich, Materiały konferencyjne, Tom I, s. 7–21, Warszawa 1974
• 10. Malicki Maksymilian, Wentylacja i klimatyzacja, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1965
• 11. Nowakowski Brunon, Jak spopularyzować wietrzenie pomieszczeń?, [w:] Sprawozdanie z I Zjazdu Ogrzewników Polskich, Warszawa 1936
• 12. Nowakowski Brunon, Zasady wietrzenia i ogrzewania zakładów pracy, Państwowe Wydawnictwa Techniczne, Warszawa 1953
• 13. PN-B-03430:1959 (wersja polska – projekt) Wentylacja naturalna w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym. Wymagania techniczne
• 14. PN-B-03430:1964 (wersja polska) Wentylacja naturalna w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym. Wymagania techniczne
• 15. PN-B-03430:1974 (wersja polska) Wentylacja. Wentylacja w budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej. Wymagania
• 16. PN-B-03430:1983 (wersja polska) Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania
• 17. PN-B-03430:1983/Az3:2000 Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania
• 18. PN-B-03431:1973 (wersja polska) Wentylacja mechaniczna w budownictwie – wymagania
• 19. PN-EN 15251:2012 Parametry wejściowe środowiska wewnętrznego dotyczące projektowania i oceny charakterystyki energetycznej budynków, obejmujące jakość powietrza wewnętrznego, środowisko cieplne, oświetlenie i akustykę
• 20. PN-EN 16798-1:2019-06 (wersja angielska) Charakterystyka energetyczna budynków. Wentylacja budynków. Część 1: Parametry wejściowe środowiska wewnętrznego do projektowania i oceny charakterystyki energetycznej budynków w odniesieniu do jakości powietrza wewnętrznego, środowiska cieplnego, oświetlenia i akustyki. Moduł M1-6
• 21. Recknagel Hermann, Sprenger Eberhard, Ogrzewanie i klimatyzacja. Poradnik, Arkady, Warszawa 1976
• 22. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002, nr 75, poz. 690, z późn. zm.)
• 23. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2018, poz. 1286, z późn. zm.)
• 24. Sowa Jerzy, Tanabe Shin-Ichi, Wargocki Paweł, Economic Consequences, [in:] Zhang Y., Hopke P.K., Mandin C. (eds), „Handbook of Indoor Air Quality”, Springer, Singapore 2022
• 25. Sowa Jerzy, Wpływ wymagań dotyczących jakości powietrza w pomieszczeniach na nowe rozwiązania systemów wentylacji i klimatyzacji, Jubileuszowy XI Zjazd Ogrzewników Polskich, „Problemy Ciepłownictwa, Ogrzewnictwa, Wentylacji i Klimatyzacji”, s. 306-320, Warszawa 1996
• 26. Sowa Jerzy, Wpływ zewnętrznych zanieczyszczeń powietrza na jego skład wewnątrz pomieszczeń, Rozdział 3 w książce „Smog. Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń powietrza” (red. nauk. Mazurek H., Badyda A.), PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018
• 27. Wargocki Paweł, Co wiemy, a co powinniśmy wiedzieć o wentylacji, „Rynek Instalacyjny” 1-2/2022
• 28. Yaglou Constantin, Physical and physiologic principles of air conditioning: Part II, „Journal of the American Medical Association”, 109(12), 1937, p. 945-950
• 29. Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (Monitor Polski 1996, nr 19, poz. 231)