Wpływ intensywnych opadów deszczu na wymywanie substancji biogennych ze zlewni rolniczej

Krasowska, M.

doi:10.12912/23920629/62840

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wpływ intensywnych opadów deszczu na wymywanie substancji biogennych ze zlewni rolniczej

Autorzy

Krasowska M.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/62840

Warianty tytułu

Effect of intense precipitation on the leaching of biogenic compounds from agricultural catchment

Języki publikacji

Abstrakty

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów wielkości opadów atmosferycznych, natężenia przepływu oraz stężenia azotanów, fosforanów i jonów amonowych w wodach niewielkiego cieku w krajobrazie rolniczym w okolicach Białegostoku. Stwierdzono, że występowanie gwałtownych opadów deszczu może przyczynić się do pogorszenia jakości wód cieku w krajobrazie rolniczym. Stężenie substancji rozpuszczonych rośnie w trakcie zwiększonego natężenia przepływu wody w cieku, a maleje w trakcie niskich stanów wody. Podczas półrocza letniego w 2009 r. wody niewielkiego cieku transportowały około 365 kg ładunku azotanów, 12 kg jonów amonowych i około 5 kg fosforanów. Natomiast w roku 2010 w miesiącach maj – wrzesień, w wodzie cieku odnotowano około 1139 kg ładunku azotanów, 8 kg jonów amonowych i około 19 kg fosforanów. W związku z tym wezbrania wywołane opadami deszczu są okresem intensywnego wymywania biogenów.

Studies on the influence of hydrological and meteorological events to leaching of NO₃^-, NH₄⁺⁴^3-. were carried out in the years 2009 and 2010, in a small agricultural catchment near Bialystok. The results of measurements of weather conditions, rate of flow and chemical composition of the flow were presented in the work. It was found that a sudden rainfall is a critical period for courses in the agricultural landscape. The concentration of dissolved substances increases during the increased flow of water in the watercourse, whereas it decreases during the low water levels. In the year 2009, during the summer of a small stream of water transported about 365 kg load of nitrate, 12 kg of ammonium ions and about 5 kg of phosphate. However, in the year 2010 in the months of May – September, approximately 1139 kg load of nitrate, 8 kg of ammonium ions and about 19 kg of phosphate. Therefore, the flooding caused by pouring rains is a period of intense leaching of NO₃^-, NH₄⁺⁴^3-.

Słowa kluczowe

substancje biogenne wezbrania opadowe zlewnia rolnicza

biogenic compounds flood runoff agricultural catchment

Wydawca

Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Inżynieria Ekologiczna

Rocznik

2016

Tom

Nr 47

Strony

1--9

Opis fizyczny

Bibliogr. 25 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Krasowska M.

m.krasowska@pb.edu.pl

Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45A, 15-351 Białystok

Bibliografia

1. Banaszuk H., Banaszuk P., Kondratiuk P., 1996. Walory przyrodnicze gminy Choroszcz. W: Banaszuk H. (red.) Środowisko przyrodnicze północno-wschodniej Polski. Stan walory i zagrożenie wybranych ekosystemów. Wyd. PB, 9, 69–80.
2. Banaszuk P., 2007. Wodna migracja składników rozpuszczonych do wód powierzchniowych w zlewni górnej Narwi. Wyd. Polit. Bialost. Białystok, ss. 18.
3. Bates B.C., Kundzewicz Z.W., Wu S., Palutikof J.P., 2008. Climate Change and Water. Technical Paper of the Intergovernmental Panel on Climate Change, ss. 214.
4. Chomicz K., 1971. Struktura opadów atmosferycznych w Polsce. Prace PIHM, ss. 101.
5. Curtis C., Simpson G., 2007. Freshwater Umbrella – The Effects of Nitrogen Deposition and Climate Change on Freshwaters in the UK. Report to DEFRA under Contract CPEA17, July 2007. ECRC Research Report No. 115, Environmental Change Research Centre, University College London, London, ss. 222.
6. Frey C, Davies H.C., Gurtz J., Schär C. 2000. Climate dynamics and extreme precipitation and flood events in Central Europe. Integrated Assessment, 1, 4, 281–299.
7. Górniak A., Zieliński P., 1999. Rozpuszczona materia organiczna w wodach rzek północno-wschodniej Polski. W. Ochrona zasobów jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Wyd. Ekon. i Środ. Białystok, 127–123.
8. Górniak A., 2000. Klimat województwa podlaskiego. IMiGW, Białystok, ss. 119.
9. Gromiec M., Dojlido J., 2006. Zmiany jakości wody wybranych zbiorników wodnych. IMiGW, Warszawa.
10. Grygorczuk-Petersons E.H., 2008. Wpływ opadów atmosferycznych na skład zbiornika wodnego Zarzeczany woj. podlaskie. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, PAN Kraków Nr 5, 129–137.
11. House W.A., Leach D.V., Armitage P.D., 2001. Study of dissolved silicon and nitrate dynamics in a freshwater stream. Water Res. 35, 11, 2749–2757.
12. IPCC, 2007. Climate Change. Synthesis Report.
13. Jaskuła J., Sojka M., Wicher-Dysarz J., 2015. Analiza tendencji zmian stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej. Inżynieria Ekologiczna 44, 154–161.
14. Jekatierynczuk-Rudczyk E., Zieliński P., Górniak A., 2006. Stopień degradacji rzeki wiejskiej w bezpośrednim sąsiedztwie Białegostoku. Woda Środ. Obsz. Wiej. T. 6 z. 2(18), 143–153.
15. Koc J., Szymczyk S., Cymes I., 2003. Odpływ substancji z gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 493, 395–400.
16. Kupczyk E. 1997. Opad na powierzchni ziemi. W: Soczyńska U. (red.) Hydrologia dynamiczna. PWN, 108–121.
17. Kupczyk E., Suligowski R. 1997. Statystyczny opis struktury opadów atmosferycznych jako element wejścia do modeli hydrologicznych. W: Soczyńska U. (red.) Predykcja opadów i wezbrań o zadanym czasie powtarzalności. Warszawa, 21–86.
18. Kyselý,J., Beranová, R., 2008. Climate-change effects on extreme precipitation in central Europe: uncertainties of scenarios based on regional climate models. Theoret. Appl. Climatol. 95, 3–4, 361–374.
19. Łomnicki A., 1999. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. PWN Warszawa, ss. 261.
20. Oenema O., Roest C.W.J., 1998. Nitrogen and pfospforus losses from agriculture into surfece waters, the effects of policies and measures in the Netherlands. Water Scien Technical, 2, 19–30.
21. Pociask-Karteczka J., 2006. Zlewnia właściwości i procesy. Kraków: Wyd. UJ, 145–153.
22. Popek Z., Wasilewicz M., Bańkowska A., Boczoń A., 2014. Sezonowa zmienność odpływu wody i ładunków biogenów ze zlewni Wielkiej Strugi do jeziora Zdworskiego. Monografie komitetu gospodarki wodnej PAN, z. XX, tom 2, 341–354.
23. Scholz G., Quinton J.N., Strauss P. 2007. Soil erosion from sugar beet in Central Europe in response to climate change induced seasonal precipitation variations. Catena, 10.1016.
24. Senior C.A., Jones R.G., Lowe J.A., Durman C.F., Hudson D. 2002. Predictions of extreme precipitation and sea-level rise under climate change. Phil. Trans. R. Soc. Lond. A 360, 1301–1311.
25. Sojka M., Murat-Błażejewska S., Kanclerz J., 2008. Wymywanie związków azotu i fosforu ze zlewni rolniczej w zróżnicowanych okresach hydrometeorologicznych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 526, 443–450.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-083af5c8-f1fa-47b5-be14-b9e50be994b9