Atrakcje turystyczne „Słowackiego Raju”

• Autorzy: Czaja S. W.

Warianty tytułu

EN

Tourist attractions of „Slovak Paradise”

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Słowacki Raj to jeden z najpiękniejszych regionów środkowej Europy. Do połowy trzeciorzędu była to lekko pofałdowana równina, z której sterczały niewysokie (do 100 metrów) wapienne pagóry, a rzeka Hornad, płynąca dzisiaj głębokim wąwozem, wiła się między tymi wzgórzami. Wtedy to nastąpiło wypiętrzenie dzisiejszego masywu Słowackiego Raju i jednocześnie zapadanie się kotliny Hornadu. Rzeki i potoki gwałtownie zwiększyły swoje spadki i rozcięły wapienno-dolomitowy masy kilkunastoma głębokimi wąwozami. W ekstremalnie wąskich kanionach utworzyły się na odpornych wapieniach płytowych i skalistych ogromne wodospady oraz niezwykłe skalne formy w postaci baszt, iglic, murów itp. Rzeka Hornad została „uwięziona” w obrębie odpornych skał wapiennych, rozcięła więc podłoże, tworząc niezwykle malowniczy przełom. Wody opadowe łatwo wnikają do wnętrza spękanego masywu, tworząc jeden z największych i najciekawszych systemów jaskiniowych na Słowacji, z jedyną w tej części Europy jaskinią lodową.

EN

The Slovak Paradise is one of the most beautiful regions in Central Europe. Till the mid-Tertiary it was a slightly undulating plain, from which low (up to 100 meters) limestone mounds protruded, and the Hornád river, today flowing in deep gorge, meandered between these hills. At that time the uplift of the presentday massif of the Slovak Paradise and simultaneously the subsidence of the Hornád basin happened. Rivers and streams increased in their gradients violently and cut limestone-dolomite masses by many deep gorges. In extremely narrow canyons huge waterfalls and unusual rocky forms - towers, needles, walls etc. were shaped at resistant platy and massy limestones. The Hornád river was „trapped” within resistant limestone rocks and cut the substratum, forming the unusually picturesque gorge. Precipitation waters easily get in the interior of cracked massif, creating one of the largest and interesting cave systems in Slovakia, with ice cave - the one in this part of Europe.

Słowa kluczowe

PL

turystyka; Słowacki Raj; kras

EN

tourism; Slovak Paradise; karst

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 14
• Strony: 65--73
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Czaja S. W.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi

Bibliografia

• Czaja S., 2009: Przewodnik turystyczny dla gości Hotelu Jan, Szczawnica-Szlachtowa, Hotel Jan, 152.
• Droppa A., 1952: Kras na juhowýhodnej strane Malých Karpat, Bratislava, 68-138.
• Jaskinie słowackie udostępnione dla zwiedzających, 2000, Studio GRAFON, Liptowsky Mikuláš, 64.
• Mucha V., 2001: Slovenský Raj, Dajama, Bratislava, 128.
• Nacher A, Styczyński M., Cisowski B., 2004: Spisz od Pienin po Raj, Bezdroża , Kraków, 214.
• Slovenský Raj, 1:25 000, Turistická mapa, 2000, Vojenský kartografický ustav, Harmanec.
• Sołowiej R., 2000: Słowacki Raj, Agencja TEDE, Białystok, 129.
• Tulis J., Novotný L., 1999: Jaskinný systém Stratenskej jaskyne, Osveta, Martin, 128.