Essence of insecurity or civilizational portrayal of transience

• Autorzy: Adamkiewicz M. , Warchał A.

Warianty tytułu

PL

Istota niebezpieczeństwa, czyli cywilizacyjny konterfekt przemijania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article in a broad perspective presents the various proposition describing the explanation of human transience, and stigma of death, as the source of existential fear. The methodological approach adopted for the article, notices reflection on a subject in four plains of philosophy, sociology, psychology, but largely bioethics (and especially thanatology). The text touches upon the metaphysical concerns, in a sense that the human demise is considered as insecurity, mentally rooted in social representation of transience. Such a mode of reasoning is established understanding that the concept of a human corpse becomes a manifestation of an intelligible, through the evolution of life from the state of existence to nonexistence. Recognition of “deadness” as the natural order, seen as the paradox of human existence, persisted in the richness of thoughts, projects, and hopes. In opposition to this perception of life (or rather of impermanence), the authors take the position which excludes the passing away understood as a form of non-existence of consciousness. Views presented through this proposition rest on a fundament of contemporary researches of medicine (e.g., psychiatry, oncology, cardiology, or psychology). From this perspective, the article is a new proposition of a research that can be grounded in contemporary security studies.

PL

Artykuł przedstawia w szerokiej perspektywie różne stanowiska na przemijalność człowieka, dla którego piętnem i źródłem niebezpieczeństwa egzystencjalnego jest śmierć. Przyjęty w materiale sposób myślenia orientuje rozważania na czterech zasadniczych płaszczyznach, które tworzą filozofia, socjologia, psychologia, ale w głównej mierze bioetyka (a zwłaszcza tanatologia). W pewnym sensie tekst ma wymiar metafizyczny, gdzie ubytek bezpieczeństwa jest traktowany jako przypadłość mentalna zakorzeniona w społecznym odbiorze przemijania człowieka. Taki tryb rozumowania jest utwierdzony w tzw. koncepcji trupa, który staje się przejawem zrozumiałej dla ludzi ewolucji życia prowadzącej od stanu istnienia do niebytu. Uznanie martwoty za objaw porządku naturalnego jest paradoksem ludzkiej egzystencji utrwalonej w bogactwie myśli, projektów i nadziei. W opozycji do tego sposobu postrzegania trwałości (a raczej nietrwałości) życia w tekście zawarto stanowiska, które wykluczają przemijanie jako formę nieistnienia świadomości. Poglądy tego pokroju obudowane są stanowiskami obecnymi we współczesnej i otwartej na nowe zapatrywania medycynie (np. psychiatrii, onkologii, kardiologii czy psychologii). Z tej perspektywy artykuł jest nową na gruncie sekuritalnym propozycją badawczą.

Słowa kluczowe

EN

insecurity; death; sociology of security; philosophy; civilization; thanatology

PL

niebezpieczeństwo; śmierć; socjologia bezpieczeństwa; filozofia; cywilizacja; tanatologia

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 6, Nr 10
• Strony: 91--115
• Opis fizyczny: Bibliogr. 81 poz.

Twórcy

autor

Adamkiewicz M.

• Wojskowa Akademia Techniczna

autor

Warchał A.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• [1] Antropologia śmierci. Myśl francuska, choice and transl. S. Cichowicz i J.M. Godzimirski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• [2] Aries Ph., Człowiek i śmierć, przekł. E. Bąkowska, PIW, Warszawa 1989.
• [3] Beauregard M., Brain Wars, Harper One, New York 2012.
• [4] Beauregard M., O’Leary M.D., The Spiritual Brain: A Neuroscientists Case for Existence of the Soul, Harper One, New York 2009.
• [5] Benedict R., Wzory kultury, transl. J. Prokopiuk, teksty poetyckie Z. Kierszys, PWN, Warszawa 1966.
• [6] Bortkieiwicz P., Tanatologia. Zarys problematyki moralnej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2000.
• [7] Bowker J., Sens śmierci, transl. J. Łoziński, PIW, Warszawa 1996.
• [8] Brehant J., Thanatos. Chory i lekarz w obliczu śmierci, transl. K. Sudolska, Wydawnictwo Ancher, Warszawa 1993.
• [9] Buddyjska wizja śmierci i umierania, choice of J. Sieradzana i R. Palusińskiego, Wydawnictwo T.T, Kraków 1997.
• [10] Bystroń J.S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII, T. 2, PIW, Warszawa 1976.
• [11] Cantalamessa R., Siostra śmierć, transl. K. Homa, Wydawnictwo WAM Księża Jezuici, Warszawa 1994.
• [12] Chabanis Ch., Śmierć, kres czy początek, przekł. A. D. Tuszyńska, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987.
• [13] Dominirski A., Reinkarnacja. Szkic monograficzny, Oficyna Wydawnicza Zetpress, Warszawa 1989.
• [14] Feifel H. [edit.], The Meaning of Death, McGraw Hill, New York 1959.
• [15] Ferry L., Człowiek – Bóg czyli o sensie życia, przekł. A. and H. Miś, PIW, Warszawa 1996.
• [16] Frossard A., 36 dowodów na istnienie diabła, transl by. Z. Ławrynowicz, W drodze, Poznań 1996.
• [17] Gałuszka M., Szewczyk K., Bioetyka kulturowa wobec zagadnienia śmierci, [in:] Umierać bez lęku. Wstęp do bioetyki kulturowej, edited by M. Gałuszka and K. Szewczyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Łódź 1996.
• [18] Glaser B., Strauss A., A Time for Dying, Aldine, Chicago 1968.
• [19] Glaser B., Strauss A., Awareness of Dying, Aldine, Chicago 1965.
• [20] Greyson B., Consistency of Near-Death Experience account over two decades: Are reports embellished over time? “Resuscitation” (2007) 73.
• [21] Hempoliński M., Miłość i śmierć w perspektywie filozoficznej, [w:] Miłość i śmierć, edited by. K. Imieliński, Wydawnictwo SPAR, Warszawa 1991.
• [22] Hinton J., Dying, Penguin Books, Middlesex (England) 1967.
• [23] Holden J. M., Greyson B., James D., The handbook of Near-Death Experiences: Thirty Years Investigation, Harper One, New York 2009.
• [24] Holzer H., Tamten świat, transl. E. Maciejewska, J&BF, Warszawa 1998.
• [25] Ishikawa H., Miłość i śmierć w Japonii, [in:] Miłość i śmierć, edited by K. Imieliński, Wydawnictwo SPAR, Warszawa 1991.
• [26] Kamiński B., Lekarz wobec śmierci, [in:] Człowiek wobec śmierci, KAW, Warszawa 1976.
• [27] Kastenbaum R., Po tamtej stronie życia, transl. R. Nowakowski, Diogenes, Warszawa 1998.
• [28] Kessler D., Śmierć jest częścią życia. O prawo do godnego umierania, transl. E. Czerwińska, Świat Książki, Warszawa 1999.
• [29] Kielanowski T., Rozmyślania o przemijaniu, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980.
• [30] Kizik E., Śmierć w mieście hanzeatyckim w XVI-XVII wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1998.
• [31] Kojiki, czyli księga dawnych wydarzeń, transl. and introduction W. Kotarbiński, PIW, Warszawa 1986.
• [32] Kotarbiński T., Infeld L., Russell B., Religia i ja, Książka i Wiedza, Warszawa 1981.
• [33] Kowalczyk S., Postawy człowieka wobec śmierci, „Colloquium Salutis” 1975, 7th y.
• [34] Kübler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, transl. I. Dolżak-Nowicka, Pax, Warszawa 1979.
• [35] Lewis J.R., Życie po śmierci. Encyklopedia wierzeń, mitów, zjawisk, transl. J. Korpanty, Świat Książki, Warszawa 1999.
• [36] Lommel van P., Wieczna świadomość. Nukowa wizja „Życia po życiu”, transl. Małgorzata Woźniak-Diederen, Wyd. ArtVitae, Warszawa 2010.
• [37] Long J., Perry P., Evidence of the Afterlife: The Science of Near-Death Experience, Harper One, New York 2010.
• [38] Lubaszewska A., Młodopolska antropologia śmierci i literacki świat wartości, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1995.
• [39] Maisonneuve J., Rytuały dawne i współczesne, przekł. M. Mroczek, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1995.
• [40] Malinowski B., Życie seksualne dzikich w Północno-Zachodniej Melanezji, [w:] Tenże, Dzieła, t. 2, PWN, Warszawa 1980.
• [41] Mandelbaum G., Social Uses of Funeral Rites, [w:] The Meaning of Death, pod red. H. Feifel, McGraw-Hill, New York – Toronto – London 1959.
• [42] Matka Teresa, Prosta droga, zebrała L. Vardey, przekł. R. Grzybowska i J. Węcławik SVD, Wydawnictwo Verbinum, Warszawa 1996.
• [43] Mauss M., Idea śmierci wpajana przez zbiorowość i jej wpływ na ciało jednostki (Australia, Nowa Zelandia), [w:] Socjologia i antropologia, przekł. J. Szacki, PWN, Warszawa 1973.
• [44] Mauss M., Związki psychologii i socjologii w sferze faktów i w sferze badań, [in:] Socjologia i antropologia, przekł. J. Szacki, PWN, Warszawa 1973.
• [45] Messori V., Wyzwanie wobec śmierci, przekł. T. Jania i B. Zawada, Wydawnictwo „m”, Kraków 1995.
• [46] Michalak A., Tradycje i współczesność polskiej obrzędowości pogrzebowej, Wydawnictwo TKKŚ, Łódź 1987.
• [47] Moody R.A., W stronę światła, transl. S. Studniarz, Limbus, Bydgoszcz 1992.
• [48] Moorjani A., Umrzeć by stać się sobą, Studio Astropsychologii, Białystok 2013.
• [49] Morin E., Antropologia śmierci, [in:] Antropologia śmierci. Myśl francuska, wybór i przekł. S. Cichowicz, J. M. Godzimirski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• [50] Mroczkowski I., Zło i grzech. Studium filozoficzno-teologiczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2000.
• [51] Neuman B.M., Modlitwy za zmarłych, „Grapio”, Warszawa 1997
• [52] Nowicka-Jeżowa A., Pieśni czasu i śmierci, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1992.
• [53] Nowicka-Jeżowa A., Sarmaci i śmierć, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• [54] Ogryzko-Wiewiórowska M., Rodzina i śmierć, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994.
• [55] Ostrowska A., Kultura masowa. Krytyka i obrona, PWN, Warszawa 1980.
• [56] Ostrowska A., Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1997.
• [57] PWN leksykon. Filozofia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• [58] Rahner K., Vorgrimler H., Mały słownik teologiczny, transl. T. Mieszkowski i P. Pachciarek, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987.
• [59] Randall N., Życie po śmierci, przekł. D. Bakalarz, Studio Emka, Warszawa 1996.
• [60] Raynauld I., The Mystical Brain, LAP Lambert Academic Publishing, Saarbrucken 2006.
• [61] Ring K., Cooper Sh., Mindsight: (Mind sight?) Near-Death and Out-of-Body Experiences in the Blind: A study of Apparent Eyeless Vision, UC Press, Mansfield 2008.
• [62] Ring K., Life at death. Ascientific investigation of the near-death experience, Coward McCann and Geoghenan, New York 1980.
• [63] Rinpoche S., Tybetańska księga życia i umierania, A. Kozieł, Wydawnictwo EM, Warszawa 1996.
• [64] Rok B., Zagadnienie śmierci w kulturze Rzeczypospolitej czasów saskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1991.
• [65] Sandars N.K., Gilgamesz, przekł. R. Stiller, PIW, Warszawa 1980.
• [66] Sarna J., Człowiek i filozofia, Oficyna Wydawnicza „Ston 2”, Kielce 2000.
• [67] Saunders C., Care of the Dying, The Macmillan Company, London 1967.
• [68] Smart N., The Religious Experience of Mankind, wyd. III, Charles Scribner’s Sons, New York 1984.
• [69] Sokołowska M., Socjologia medycyny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980.
• [70] Staszczak Z., Obrzęd a obyczaj, PWN, Warszawa – Poznań 1985.
• [71] Sudnow D., Passing On. The Social Organization of Dying, Prentice Hall Inc., Englewood Cliffs NJ 1967.
• [72] Taylor J., Czarne dziury: koniec wszechświata?, transl. M. Kalinowski i J. Piesiak, PIW, Warszawa 1987.
• [73] Thomas L-V., Trup. Od biologii do antropologii, transl. K. Kocjan, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1991.
• [74] Toynbee A., Człowiek wobec śmierci, przekł. D. Petchs, PIW, Warszawa 1973.
• [75] Turek K., Ludowe zwyczaje, obrzędy i pieśni pogrzebowe na Górnym Śląsku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1993.
• [76] Wańczowski M., Księga żałoby i śmierci, Nakład Autora, Opole 1993.
• [77] Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, transl. B. Wolniewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• [78] Wołynowicz T., Mój ostatni zachód słońca... A co potem?, Nasza Przyszłość, Bydgoszcz 1998.
• [79] Yankelevitch V., Tajemnica śmierci i zjawisko śmierci, [in:] Antropologia śmierci. Myśl francuska, choosen and transl. by. S. Cichowicz, J.M. Godzimirski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• [80] Ziemba K., Jan Kochanowski jako poeta egzystencji, Towarzystwo „Ogród Ksiąg”, Warszawa 1994.
• [81] Zwoliński A., Życie... ile razy?, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).