Porównanie metod do wyznaczania przepływu środowiskowego na przykładzie zlewni górskiej

• Autorzy: Młyński D. , Wałęga A. , Wachulec K.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/60044

Warianty tytułu

EN

Comparison of methods for determining environmental flow in selected mountain basins

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy wyznaczono wartości przepływów środowiskowych za pomocą metod: Tennanta, Tessmana i metodą bazującą na krzywych sum czasów trwania przepływów wraz z wyższymi oraz przepływ nienaruszalny za pomocą parametrycznej metody Kostrzewy. Obliczenia przeprowadzono dla zlewni potoku Młyniska (przekrój Zakopane), która jest położona w dorzeczu górnego Dunajca. Dane do obliczeń, w postaci serii obserwacyjnej przepływów dobowych z wielolecia 2000–2014, pozyskano z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB w Warszawie. Dane poddano weryfikacji pod kątem jednorodności i niezależności, przy wykorzystaniu testu Manna-Kendalla -Sneyersa. Obliczenia wykazały różnice pomiędzy wartościami przepływów nienaruszalnych i środowiskowych a także pozwoliły na stwierdzenie, że wyznaczone przepływy środowiskowe znajdowały się powyżej poziomu wyznaczonego przez przepływ najniższy w wieloleciu. Ponadto stwierdzono, że zasoby dyspozycyjne wód cieku Młyniska, przy różnych metodach do wyznaczania przepływu nienaruszalnego i środowiskowego nie różnią się istotnie.

EN

The paper describes the way of determining environmental flows, based on the use of Tennant and Tessman methods, a method based on flow duration curves, as well as instream flows using the methods of Kostrzewa. Calculations were conducted for the catchment of Młyniska River (cross-section Zakopane), which is located in upper Dunajec basin. Input data, obtained from the Institute of Meteorology and Water Management, National Research Institute in Warsawincluded observation series of daily flows for the years 2000–2014. The data were evaluated in terms of homogeneity and independence, using the Mann-Kendall-Sneyers. The calculations have shown differences between values of instream flow and environmental flow and also allowed us to conclude that the computed environmental flows were above the level determined by the absolutely low flow. Also conducted that disposable resources of water by Młyniska river, limited by instream flow and environmental flowdo not differ significantly.

Słowa kluczowe

PL

przepływ środowiskowy; przepływ nienaruszalny; zasoby dyspozycyjne

EN

environmental flow; instream flow; disposable resources

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 44
• Strony: 184--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Młyński D.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków

autor

Wałęga A.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków

autor

Wachulec K.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków

Bibliografia

• 1. Davis R., Hirji R. 2003. Water resources and environment: Rechnical Note C2, Working Paper, Work package 4 – Preserving Water Bodies Ecosystems. Report No. 26122.
• 2. Epler P., Książek L. (red.) 2011. Gospodarka rybacka w aspekcie udrażniania cieków dorzecza Małej i Górnej Wisły. Polska Akademia Nauk, Kraków.
• 3. Fatyga J., Kaczmarczyk M., 1998. Kształtowanie się zasobów wodnych w górskich zlewniach rolniczych. Raport końcowy z realizacji tematu 2.4.2/4R z 1998 r. Wrocław: Zesp. Sudecki DOB.
• 4. Fabijański P. 2003. Parki narodowe. Podsiedlik- Raniowski i Spółka, Poznań.
• 5. Grela J., Stochliński T. 2005, Doświadczenia w zastosowaniu metody IFIM do obliczenia wielkości przepływu hydrobiologicznego na obszarze Karpat. Gospodarka Wodna nr 2, 52–53.
• 6. Gupta A.D. 2008: Implication of environmental flows in river basin management. Physics and Chemistry of the Earth, no 33, 298–303.
• 7. Gutry-Korycka M, Sadurski A, Kundzewicz Z. W., Pociask-Karteczka J., Skrzypczyk L. 2014. Zasoby wodne a ich wykorzystanie. Nauka, nr 1, 77–98.
• 8. Kendall, M.G., Stuart A. 1968. The Advanced Theory of Statistics, Volume 3 – Design and analysis, and time series, Second edition, Griffin, London.
• 9. King J., Brown C., Sabet H. 2003. A scenario-based holistic approach to environmental flow assessments for rivers. River Research and Applications, no 19, 619–639.
• 10. Korsgaard L. 2006. Environmental flows in integrated water resources management: linking flows, services and values. Ph.D. Thesis. Institute of Environment and Resources, Technical University of Denmark.
• 11. Kostrzewa H. 1977. Weryfikacja kryteriów i wielkości przepływu nienaruszalnego dla rzek Polski. Mat. Badawcze, seria: Gospodarka Wodna i Ochrona Wód. IMGW, Warszawa.
• 12. Kuczyński W., Żuchowicki W. 2010. Ocena aktualnej sytuacji w zaopatrzeniu w wodę w Polsce na tle sytuacji w świecie. Ochrona Środowiska, nr 12, 419–465.
• 13. Li C., Kang L. 2014. A New Modified Tennant Method with Spatial-Temporal Variability. Water Resources Management, no. 14, 4911–4926.
• 14. Mioduszewski W., Szymanek T., Kowalewski Z. 2011. Gospodarka Wodna jako dyscyplina naukowa w służbie rolnictwa. Woda-Środowiska-Obszary Wiejskie, nr 11, 179–202.
• 15. Mitosek H.T. 2009. Metody statystyczne w hydrologii. Wyd. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce.
• 16. Ozdemir A.D., Karaca O., Erkus M.K., 2007. Low Flow Calculation to Maintain Ecological Balance in Streams. [In:] International Congress on River Basin Management (Antalya, Turkey), 402–412.
• 17. Pullin A. 2005. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa.
• 18. Ramowa Dyrektywa Wodna (Dyrektywa 2000/60/ WE Rady i Parlamentu Europejskiego z dn. 23 października 2000 r.)
• 19. Rozporządzenie Nr 4/2014 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie warunków korzystania z wód regionu wodnego Górnej Wisły.
• 20. Sneyers R. 1977. Sur l’analyse statistique des series d’observations. Note Technique, 143, OMM-No. 415, Geneve, 192.
• 21. Sneyers R., Tuomenvirta H., Heino R. 1998. Observations of inhomogeneities and detection of climate change. The case of the Oulu (Finland) air temperature series. Geophysica, 34(3), 159–178.
• 22. Tennant D.L. 1976. Instream flow regimens for fish, wildlife, recreation and related environmental resources. [In:] J.F. Orsborn and C.H. Allman, (Eds.] Proceedings of the symposium and specialty conference on instream flow needs. American Fisheries Society, Bethesda, 359–373.
• 23. Tessman S.A. 1980 Environmental Assessment, Technical Appendix E. Environmental Use Sector Reconnaissance Elements of the Western Dakotas Region of South Dakota Study. Water Resources Research Institute, South Dakota State University, Brookings, SD.
• 24. Tharme R.E. 2003. A Global Perspective on Environmental Flow Assessment: Emerging Trends in the Development and Application of Environmental Flow Methodologies for Rivers. River Research and Applications, 19, 397–441.
• 25. Witowski K., Filipkowski A., Gromiec M.J. 2008. Obliczanie przepływu nienaruszalnego: poradnik. IMGW. Warszawa.