Diet composition of the small sandeel (Ammodytes tobianus) in the Polish part of the southern Baltic Sea

• Autorzy: Dziaduch D.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.7754

Warianty tytułu

PL

Dieta tobiasza (Ammodytes tobianus) w polskich wodach południowego Bałtyku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this survey was to determine the diet composition of the small sandeel (Ammodytes tobianus L.) from coastal waters of the middle coast of Poland. The small sandeel is a fish that is only occasionally caught on an industrial scale in the Polish exclusive economic zone, but it does constitute an important food source for predatory fish, seabirds, and mammals. This species throughout the whole life feeds mostly on zooplankton. The fish for the surveys came from manual trawl hauls carried out in various seasons of the year, between November 2014 and September 2015, in the region of the estuary of the river Łupawa to the southern Baltic Sea. The surveys involved both a macroscopic examination of the stomach fullness degree of the small sandeel and a detailed analysis of its diet composition. Studies results indicated that in the course of the year, over 60% of individuals of the small sandeel had their stomachs filled with food in August, while in the early spring and late autumn their stomachs were often empty. When the samples from all analyzed months were taken into account, the diet of the small sandeel varied and consisted of 26 food components. The basis of the diet was mainly made up of Calanoida: Acartia spp. and Temora longicornis. Moreover, freshwater Cyclopoida had a high frequency of occurrence in the diet of the small sandeel throughout the year of surveys, because as organisms typical for the Lake Gardno, through which the river Łupawa flows, they also occurred in the coastal waters. In May, Harpacticoida also appeared in all analyzed individuals of the small sandeel. Only the largest small sandeels fed on fish larvae and Mysidacea. The diet composition of the small sandeel confirmed that these fish are linked with a specific habitat and do not undertake long-distance food migrations.

PL

Celem pracy było określenie składu pokarmowego tobiasza (Ammodytes tobianus L.) z wód przybrzeżnych środkowego wybrzeża Polski. Tobiasz to ryba jedynie okazjonalnie poławiana komercyjnie w polskich obszarach morskich, natomiast stanowiąca ważne źródło pożywienia dla ryb drapieżnych, ptaków morskich i ssaków. Gatunek ten w ciągu całego swojego życia odżywia się przede wszystkim zooplanktonem. Ryby do badań pochodziły z zaciągów włokiem ręcznym z rejonu ujścia rzeki Łupawy do Bałtyku południowego, prowadzonych o różnych porach roku w okresie od listopada 2014 r. do września 2015 r. Badania uwzględniały zarówno makroskopową ocenę stopnia wypełnienia żołądków tobiasza pokarmem, jak i szczegółową analizę składu pokarmowego. Wyniki badań wykazały, że w ciągu roku ponad 60% osobników w sierpniu miało całkowicie wypełnione żołądki pokarmem, podczas gdy wczesną wiosną, jak i późną jesienią żołądki często były puste. Pokarm tobiasza był różnorodny i w jego skład wchodziło 26 składników pokarmowych, biorąc pod uwagę próbki z wszystkich analizowanych miesięcy. Podstawę diety stanowiły głównie Calanoida: Acartia spp. i Temora longicornis. Ponadto słodkowodne Cyclopoida miały wysoką frekwencję występowania w pokarmie tobiasza w całym roku badań, ponieważ jako organizmy charakterystyczne dla Jeziora Gardno, przez które przepływa rzeka Łupawa, występowały również w wodach przybrzeżnych. U wszystkich przeanalizowanych osobników tobiasza w maju pojawiły się także Harpacticoida. Jedynie największe tobiasze odżywiały się larwami ryb i Mysidacea. Skład pokarmowy tobisza potwierdził, że ryby te związane są z określonym siedliskiem i nie wykazują dalekich wędrówek żerowiskowych.

Słowa kluczowe

EN

diet composition; small sandeel; Ammodytidae; Ammodytes tobianus; Baltic Sea

PL

skład pokarmowy; tobiasz; Ammodytidae; Ammodytes tobianus; Morze Bałtyckie

• Wydawca: Instytut Morski w Gdańsku
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 33, No. 1
• Strony: 94--101
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dziaduch D.

• Department of Aquatic Ecology, Maritime Institute in Gdańsk, Poland

Bibliografia

• [1] Beyst B., Cattrijsse A., Mees J. (1999). Feeding ecology of juvenile flatfishes of the surf zone of a sandy beach. Journal of Fish Biology, 55, 1171–1186.
• [2] Bielecka L., Gaj M., Mudrak S., Żmijewska M.I. (2000). The seasonal and short-term changeability of zooplankton taxonomic composition in the shallow coastal area of the Gulf of Gdansk. Oceanological Studies, 29(1), 57–76.
• [3] Bochyńska M. (2012). Charakterystyka biometryczna Anodonta anatina (L.) (Bivalvia, Unionidae) w strefie oddziaływania lądu i morza jeziora Gardno – próba oceny stanu populacji. Słupskie Prace Biologiczne, 9, 57–68.
• [4] Chojnacki J., Machula S., Orłowski A. (2007). Spatial and temporal variability of Copepoda in the pelagic zone of the Pomeranian Bay (2001–2003). Oceanological and Hydrological Studies, Vol. XXXVI, No. 1, 29–54.
• [5] Christensen V. (1983). Predation by sandeel on herring larvae. International Council for the Exploration of the Sea, Biological Oceanography Committee, 2, 1–10.
• [6] Cieśliński R., Drwal J., Chlost I. (2009). Sea water intrusions to the Lake Gardno. Baltic Coastal Zone, 13, 85–98.
• [7] Cieśliński R. (2010). Zróżnicowanie typologiczne i funkcjonalne jezior w polskiej strefie brzegowej południowego Bałtyku. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXVI, 135–144.
• [8] Deurs M., Hal R., Tomczak M., Jonasdottir S., Dolmer P. (2009). Recruitment of lesser sandeel Ammodytes marinus in relation to density dependence and zooplankton composition. Marine Ecology Progress Series, 381, 249–258.
• [9] Deurs M., Koski M., Rindorf A. (2014). Does copepod size determine food consumption of particulate feeding fish? ICES Journal of Marine Science, 71 (1), 35–43.
• [10] Fuiman L.A., Gamble J.C. (1988). Predation by Atlantic herring, sprat, and sandeels on herring larvae in large enclosures. Marine Ecology Progress Series, 44, 1–6.
• [11] Goździejewska A., Paturej E., Krajewska-Sołtys A. (2006). Effects of environmental factors on the occurence of the Harpacticoida in the zooplankton and in the diet of the smelt Osmerus eperlanus (L.) in the Vistula Lagoon. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Fisheries, 9(2).
• [12] Grabda E. (1985). Zoologia. Bezkręgowce, Warsaw, PWN, II/1, 1-345.
• [13] Grygiel W. (2012). Ryby dobijakowate w Bałtyku. Wiadomości rybackie 9–10, 189, 17–20.
• [14] Hilton-Taylor C. (2000). 2000 IUCN Red List of threatened species. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, 1–61.
• [15] Hyslop E.J. (1980). Stomach contents analysis – a review of methods and their application. Journal of Fish Biology, 17, 411–429.
• [16] Jackowski E. (2002). Ryby Zatoki Puckiej. Morski Instytut Rybacki, Gdynia, 1-108.
• [17] Jensen H., Rindorf A., Wright P., Mosegaard H. (2011). Inferring the location and scale of mixing between habitat areas of lesser sandeel through information from the fishery. ICES Journal of Marine Science, 68, 43–51.
• [18] Munk P., Nielsen J.G. (2005). Eggs and larvae of North Sea. Fishes, Denmark, 1–215.
• [19] Paturej E. (2005). Zooplankton przymorskich jezior Pobrzeża Bałtyku. Rozprawy i Monografie. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski in Olsztyn, tom 110, 1–128.
• [20] Paturej E. (2009). A zooplankton-based study of coastal lakes. Baltic Coastal Zone, 13, part II, 25–32.
• [21] Paturej E., Jabłońska I. (1999). The influence of water mass dynamics on the changes of invertebrates’ number in Lake Gardno. Baltic Coastal Zone, 3, 89–101.
• [22] Psuty I., Gaweł W., Grygiel W., Luzeńczyk A., Margoński P., Nadolna-Ałtyn K., Pachur M., Podolska M., Smoliński S., Spich K., Szymanek L., Woźniczka A. (2018). Charakterystyka ekosystemu morskiego w polskich obszarach morskich. Ryby [in:] Aktualizacja wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich, pp. 676.
• [23] Psuty I., Margoński P. (2012). Ichtiofauna. [in:] Wstępna ocena stanu środowiska wód morskich polskiej strefy Morza Bałtyckiego. European Commission Report, 1–465.
• [24] Reay P.J. (1970). Synopsis on the biological data on North Atlantic sandeels of the genus Ammodytes. Fisheries Synopsis, No 82, Food and Agriculture Organisation of the United nations, Rome, 1–50.
• [25] Rindorf A., Wright P., Jensen H., Maar M. (2016). Spatial differences in growth of lesser sandeel in the North Sea. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology, 479, 9–19.
• [26] Russell F.S. (1976). The eggs and planktonic stages of British marine fishes. LondonNew-York-San Francisco, Academic Press, 1–442.
• [27] Rybak J.I. (2000). Bezkręgowe zwierzęta słodkowodne, Warsaw, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1–85.
• [28] Rybak J.I., Błędzki L.A. (2010). Słodkowodne skorupiaki planktonowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1–366.
• [29] Telesh I., Postel L., Heerkloss R., Mironova E., Skarlato S. (2009). Zooplankton of the Open Baltic Sea: Extended Atlas, BMB Publication, No. 21, Meereswiss. Ber., Warnemunde, 79, 1–290.
• [30] Ustups D., Uzars D., Müller-Karulis B. (2007). Structure and feeding ecology of the fish community in the surf zone of the eastern Baltic Latvian coast. Proceedings of the Latvian Academy of Sciences, 61(3), 20–30.
• [31] Więcaszek B., Krzykawski S., Antoszek A. (2007). Meristic and morphometric characters of small sandeel, Ammodytes tobianus L. (Actinopterygii: Ammodytidae), from the Gulf of Gdańsk, Baltic Sea. Acta Ichthyologica et Piscatoria, 37 (1), 37–45.
• [32] Young J.W., Davis T.L.O. (1992). Feeding ecology and interannual variations in diet of larval jack mackerel, Trachurus declivis (Pisces: Carangidae), from coastal waters of eastern Tasmania. Marine Biology, 113, 11–20.
• [33] Żmudziński L. (1990). Świat zwierzęcy Bałtyku. Warsaw, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1–196.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).