Kwestionariusz do oceny subiektywnej warunków pracy na jednostkach pływających

• Autorzy: Pleban Dariusz , Kowalski Piotr , Młynarczyk Magdalena , Orysiak Joanna , Pawlak Andrzej , Warszewska-Makuch Magdalena , Zając Jacek

Identyfikatory

DOI

10.54215/BP.2024.12.25.Pleban

Warianty tytułu

EN

Questionnaire for subjective assessment of working conditions on vessels

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Żegluga i rybołówstwo należą do tych gałęzi gospodarki, które charakteryzują się ekstremalnymi warunkami środowiskowymi, a w konsekwencji załogi statków należą do tej grupy pracowników, których zdrowie i życie jest szczególnie narażone. Ponadto stanowią oni specyficzną grupę zawodową - przez znaczną część roku jednostka pływająca jest dla nich nie tylko środowiskiem pracy, lecz także środowiskiem życia. Jest to jedno z dwóch zasadniczych źródeł niezadowolenia z pracy dla tej grupy zawodowej. Drugim źródłem tego niezadowolenia są warunki pracy. W związku z tym w kontekście przeprowadzenia miarodajnej oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych na statkach istotna jest kompleksowa analiza czynników występujących w tym specyficznym środowisku pracy. Powinna ona ujmować zarówno te czynniki fizyczne, których oddziaływanie w powszechnej opinii budzi wiele niepokoju, np. hałas, drgania mechaniczne, oświetlenie elektryczne, pola elektromagnetyczne czy zmienne warunki klimatyczne, jak i psychospołeczne warunki pracy, które równie istotnie wpływają na samopoczucie i zdolność do pracy oraz bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, w tym także na jakość ich życia. W artykule przedstawiono kwestionariusz wywiadu do oceny subiektywnej warunków pracy na jednostkach pływających, opracowany w Centralnym Instytucie Pracy - Państwowym Instytucie Badawczym.

EN

Shipping and fishing are among the sectors of the economy which are characterised by particularly extreme environmental conditions and, as a consequence, ship crews belong to the group of workers whose health and lives are particularly vulnerable. In addition, they are a specific occupational group - for a significant part of the year, the vessel is not only their working environment, but also their living environment. This is one of the two main sources of job dissatisfaction for this professional group. The second source of this dissatisfaction is working conditions, and therefore, a comprehensive analysis of the factors present in this specific working environment is important in regard of a reliable assessment of the occupational exposure of workers employed on ships. It should take into account both those physical factors which are generally considered to be of great concern, such as noise, mechanical vibrations, lighting, electromagnetic fields, changing climatic conditions, but also psychosocial working conditions, which also have a significant impact on the well-being and ability to work, as well as the safety and health of workers, including their quality of life. The article presents an survey questionnaire for the subjective assessment of working conditions on vessels, developed at the Central Institute for Labour Protection - National Research Institute.

Słowa kluczowe

PL

jednostka pływająca; kwestionariusz badania ankietowego; warunki pracy

EN

vessel; survey questionnaire; working conditions

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 12
• Strony: 13--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Pleban Dariusz

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-1351-9584

autor

Kowalski Piotr

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-4066-9967

autor

Młynarczyk Magdalena

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-9218-9781

autor

Orysiak Joanna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-4998-2274

autor

Pawlak Andrzej

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-2735-2199

autor

Warszewska-Makuch Magdalena

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-7633-4483

autor

Zając Jacek

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-2975-6680

Bibliografia

• [1] FERARACITI A. On the quays with the fishig community. HesaMag. 2021, 23: 32-35.
• [2] BAKER C.C., SEAH A.K. Maritime accidents and human performance - the statistical trail. MARTECH, 2004, s. 225-239.
• [3] WRÓBEL K. Searching for the origins of the myth: 80% human error impact on maritime safety. Reliability Engineering & System Safety. 2021, 216: 107942.
• [4] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2022. Warszawa, Szczecin: Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2022.
• [5] Ustawa z dnia 31 sierpnia 2012 r. o Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1374).
• [6] SLIŠKOVIĆ A., PENEZIĆ Z. Lifestyle factors in Croatian seafarers as relating to health and stress on board. Work. 2017, 56(3): 371-380.
• [7] PICU L., PICU M., RUSU E. An Investigation into the Health Risks Associated with the Noise and Vibrations on Board of a Boat - A Case Study on the Danube River. Journal of Marine Science and Engineering. 2019, 7(8): 258; doi: 10.3390/ jmse7080258.
• [8] TURAN O. et al. Crew noise exposure on board ships and comparative study of applicable standards. Ships Offshore Structures. 2011, 6(4): 323-338; doi: 10.1080/17445302.2010.514716.
• [9] OROSA J.A., OLIVEIRA A.C. Assessment of work-related risk criteria onboard a ship as an aid to designing its onboard environment. Journal of Marine Science and Technology. 2010, 15: 16-22; doi: 10.1007/s00773-009-0067-0.
• [10] ISO/TS 15666:2021. Acoustics. Assessment of noise annoyance by means of social and socioacoustic surveys.
• [11] PN-EN ISO 1055:2002. Ergonomia środowiska termicznego. Ocena wpływu środowiska termicznego z zastosowaniem skal osądu subiektywnego.
• [12] BAKA L. Kopenhaski Kwestionariusz Psychospołeczny (COPSOQ II). Podręcznik do polskiej wersji narzędzia. Warszawa: CIOP-PIB, 2019.
• [13] GOLDBERG D.P., HILLIER V.F. A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychological Medicine. 1979, 9(1): 139-145.
• [14] MAKOWSKA Z. et al. The validity of general health questionnaires, GHQ-12 and GHQ-28 in mental health studies of working people. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health. 2002, 15(4): 353-362.
• [15] De JONG-GIERVELD J., KAMPHUIS F. The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement. 1985, 9: 289-299.
• [16] GRYGIEL P. et al. Validating the Polish adaptation of the 11-item de Jong Gierveld Loneliness Scale. European Journal of Psychological Assessment. 2013, 29(2): 129-139.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).