Bioakumulacja metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych w biomasie koniczyny łąkowej uprawianej na podłożach zawierających odpady wiertnicze

• Autorzy: Kujawska J. , Pawłowska M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2018.4.10

Warianty tytułu

EN

Bioaccumulation of alkali and alkaline earth metals in the biomass of red clover grown on soils amended with drill cuttings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Odpady wiertnicze, w skład których wchodzi zużyta płuczka i urobek wiertniczy (zwierciny) charakteryzują się dużą zawartością metali, których wodorotlenki alkalizują środowisko. Migracja tych metali do otoczenia stanowi potencjalne zagrożenie dla gleb i wód ze względu na możliwość zakłócania szlaków przemian chemicznych związków mineralnych i organicznych oraz ich toksyczne działanie na organizmy żywe. Wysokie stężenie kationów zasadowych może utrudniać wybór metody zagospodarowania odpadów wiertniczych, ale może być również argumentem za ich stosowaniem w charakterze środka odkwaszającego na rekultywowanych składowiskach odpadów mineralnych zawierających składniki kwasogenne, np. piryt. W celu oceny potencjalnego ryzyka związanego z obecnością odpadów wiertniczych w środowisku glebowym przeprowadzono doświadczenie wazonowe na glebie kwaśnej z dodatkiem odpadów wiertniczych (stanowiących 2,5%, 5%, 10%, 15% mas. podłoża), z użyciem koniczyny łąkowej (Trifolium pratense) jako rośliny testowej. Określono zawartość Ca, Mg, K i Na w podłożach glebowych oraz w biomasie roślin i oceniono wpływ zawartości wielkości dawki odpadu na stężenia poszczególnych metali w podłożu oraz ich akumulację w roślinach. Stwierdzono, że odpady wiertnicze wpłynęły na zwiększenie akumulacji Na, K i Ca w biomasie nadziemnej i korzeniowej koniczyny w stosunku do roślin kontrolnych.

EN

Drilling cuttings were added (2.5-15% by mass) to soil and used for growing red clover (Trifolium pratense). The effect of the concn. of Ca, Mg, K and Na in soil on their bioaccumulation inside the biomass was studied. Migration of the metals inside the plant tissues was also evaluated. The addn. of drilling waste to the soil resulted in an increase in the accumulation of Na, K, and Ca both in the overground and underground parts of the plant.

Słowa kluczowe

PL

metale alkaliczne; metale ziem alkalicznych; koniczyna łąkowa; biomasa; odpady wiertnicze; bioakumulacja metali

EN

alkali metals; alkaline earth metal; red clover; biomass; drilling waste; drill cuttings; bioaccumulation of metals

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 97, nr 4
• Strony: 565--570
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kujawska J.

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Lubelska, ul. Nadbystrzycka 40B, 20-618 Lublin

autor

Pawłowska M.

• Politechnika Lubelska

Bibliografia

• [1] E. O. Abbe, M. S. Grimes, D. G. Fowler, R. A. Boccaccini, J. Mater. Sci. 2009, 60, 1.
• [2] A. S Ball, R. J. Stewart, K. Schliephake, Waste Manage. Res. 2012, 30, 5.
• [3] D. Pozebon, E. C Lima, S. M. Maia, J. M. G Fachel, Fuel 2005, 84, 1.
• [4] D. W. Nelson, S. L. Liu, L. E. Sommers, J. Environ. Quality 1984, 13, 536.
• [5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 lipca 2011 r. w sprawie kryteriów zaliczania odpadów wydobywczych do odpadów obojętnych, Dz. U. 2011, nr 175, poz. 1048.
• [6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2013 r. w sprawie charakterystyki odpadów wydobywczych, Dz. U. 2013, poz. 759.
• [7] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, Dz. U. 2013, nr 0, poz. 21.
• [8] D. Bielewicz, Płyny wiertnicze, Wydawnictwo AGH, Kraków 2009.
• [9] A. Karczewska, Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, UWP, Wrocław 2012.
• [10] PN-EN ISO 11269-2:2013-06, Jakość gleby. Oznaczanie wpływu zanieczyszczeń na florę glebową. Cz. 2. Wpływ zanieczyszczonej gleby na wschody i wczesny wzrost roślin wyższych.
• [11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, Dz. U. 2016, poz. 1395.
• [12] B. Dobrzański, S. Zawadzki, Gleboznawstwo, PWRiL, Warszawa 1995.
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie procesu odzysku R 10, Dz. U. 2015, nr 0, poz. 132.
• [14] Inspekcja Ochrony Środowiska, Monitoring chemizmu gleb ornych w latach 2010-2012, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2012.
• [15] G. Hołubowicz-Kliza, Wapnowanie gleb w Polsce, Wydawnictwo IUNG-PIB, Puławy 2006.
• [16] R. Munns, Plant Cell Environ. 2002, 25, 239.
• [17] M. L. Jackson, Soil chemical analysis prentice hall of englewood cliffs, New Jersey, USA, 1967.
• [18] U. Pokojska, [w]: Badania ekologiczno-gleboznawcze (red. R. Bednarek, H. Dziadowiec, U. Pokojska, Z. Prusinkiewicz), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• [19] T. A. Bauder, K. A. Barbarick, J. A. Ippolito, J. F. Shanahan, P. D. Ayers, J. Environ. Quality 2005, 10, 9.
• [20] B. Markert, Water Air Soil Pollution, 1992, 64, 533.
• [21] J. Sampaio, M. B. Nelson, S. do Amaral, Z. Everaldo, L. O. Marcio, L. Magalhães, Rev. Bras. Eng. Agríc. Ambient. (RBEAA) 2015, 19.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)