Wyspa w krajobrazie jako problem regionalizacji fizycznogeograficznej na przykładzie Garbu Opola

• Autorzy: Badora K.

Warianty tytułu

EN

Island in landscape as problem of physical-geographical regionalization on example of Opole Hummock

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W regionalizacji fizycznogeograficznej Polski obszar Garbu Opolskiego zaliczony został do makroregionu Nizina Śląska i mezoregionu Pradolina Wrocławska. Kwalifikacja ta nie jest zgodna z kryteriami wyróżniania mezoregionów i makroregionów. Garb Opolski pod względem budowy geologicznej może być identyfikowany jako część nieodległej Wyżyny Śląskiej, choć położony jest na znacząco mniejszej wysokości niż granica hipsometryczna między nizinami a wyżynami. Przykład Garbu Opolskiego pokazuje problem określenia przynależności wyspowych jednostek fizyczno-geograficznych na pograniczu wyżyn i nizin Polski. Na podstawie przeprowadzonych badań wskazano na dwie możliwości rozwiązania podobnych problemów: przyłączenie do przyległych jednostek podobnych genetycznie lub akceptację wyspy o odmiennym charakterze niż otaczająca jednostka. Dokonano podziału obszaru na mikroregiony. Wskazano na konieczność doprecyzowania definicji mezoregionu oraz kryteriów wydzieleń makro- i mikroregionów.

EN

In physical-geographical regionalization of Poland the Opole Hummock was qualified to the Silesian Lowland macroregion and the Wroclaw Glacial Valley mesoregion. This classification isn't matching criteria of mesoregions and macroregions distinguishing. The Opole Hummock in terms of the geological structure can be identified as the part of the nondistant the Silesian Upland, although is located on considerably of smaller height than hypsometrical border lowlands - uplands. The example of the Opole Hummock is showing the problem of determining the membership of island physical-geographical individuals in the borderland of uplands and lowlands of Poland. On the basis of the study indicated two possibilities of solving similar problems: incorporating into adjacent similar units genetically or approval of the island about different character than the surrounding individual. The division of area into microregions was performed. Need to clarify the definition mesoregion and of criteria of allocating macro- and of microregions was shown.

Słowa kluczowe

PL

regionalizacja fizycznogeograficzna; mezoregion; mikroregion; wyspy krajobrazowe; Garb Opola

EN

physical-geographical regionalization; mesoregion; microregion; landscape islands; Opole Hummock

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 33
• Strony: 67--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., ryc.

Twórcy

autor

Badora K.

• Uniwersytet Opolski, Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Opole, Polska

Bibliografia

• Badora K., 2006: Fizyczno-geograficzne uwarunkowania różnorodności przyrodniczej miasta Opola [w:] Strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności przyrodniczo-krajobrazowej miasta Opola, pod red. K. Badory, PTG Opole: 9-20.
• Badura J., Przybylski B., 2000: Korelacja morfologiczna i wiekowa tarasów głównych rzek regionu dolnośląskiego. PIG, Warszawa.
• Biernat S., 1960: Budowa geologiczna kredy opolskiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego, nr 152: 173-228.
• Gilewska S., 1972: Wyżyny Śląsko-Małopolskie [w:] Geomorfologia Polski, t. 1. Polska Południowa, góry i wyżyny, pod red. M. Klimaszewskiego, PWN, Warszawa: 232-339.
• Kondracki J., 1976: Podstawy regionalizacji fizyczno-geograficznej. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 1994: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 2002: Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., Richling A., 1997: Regiony fizyczno-geograficzne [w:] Atlas Rzeczpospolitej Polskiej, Główny Geodeta Kraju, Warszawa.
• Mojski J., 2005: Ziemie Polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. PIG, Warszawa.
• Ostaszewska K., 2002: Geografia krajobrazu. PWN, Warszawa.
• Pawlak J., 2008: Podział fizyczno-geograficzny. [w:] Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego, (red.) W. Pawlaka i J. Pawlak, Wydawnictwo UWr.: 25-26.
• Poprawski L., 1984: Budowa geologiczna i ewolucja doliny Odry między Krapkowicami i ujściem Małej Panwi. Materiały i Studia Opolskie, nr 52/53: 89-115.
• Richling A., 1993: Metody szczegółowych badań kompleksowej geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
• Richling A., 2002: Kompleksowa geografia fizyczna. PWN, Warszawa.
• Richling A., 2005: Regionalizacja fizyczno-geograficzna [w:] Geografia fizyczna Polski, pod red. A. Richlinga i K. Ostaszewskiej, PWN, Warszawa: 324-335.
• Solon J., 2008: Przegląd wybranych podejść do typologii krajobrazu. Problemy Ekologii Krajobrazu, t. 20: 25-33.
• Solon J., Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Kistowski M., 2014: Zadanie III.1. Opracowanie szczegółowej instrukcji postępowania, prowadzącej wykonawcę audytu od rozpoczęcia prac do pełnego zakończenia Wersja 02. GDOŚ, Warszawa.
• Stupnicka S., 1997: Geologia regionalna Polski. Wydawnictwo UW, Warszawa.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).