PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Dynamika zmian roślinności w doświadczeniu modelowym ze złożem odpadów paleniskowych energetyki węglowej

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Dynamics of changes in vegetation of a model experiment on coal combustion waste deposits
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
Opracowanie zawiera ocenę przebiegu rekultywacji z udziałem roślin na eksperymentalnych złożach odpadów paleniskowych energetyki węglowej nawożonych kompostami i osadami ściekowymi. Pierwszy etap doświadczenia, dotyczący rekultywacyjnej efektywności zastosowanych substancji nawozowych, zrealizowano w latach 2006–2007. Etap drugi podjęto w latach 2011–2012, ukazując wstępne tendencje zmian udziału, plonowania i chemizmu roślin w wykonywanym eksperymencie. W celu ukazania szerszego spektrum dynamiki zmian roślinności obserwacje florystyczne kontynuowano w 2013 roku, których wyniki zaprezentowano w niniejszym opracowaniu. Na podstawie tych obserwacji (lata 2011–2013) i uzyskanych wyników stwierdzono, że oprócz roślin wysianych do pojemników doświadczalnych, duży udział w kształtowaniu pokrywy roślinnej ma także flora samosiewna. Wyniki badań florystycznych i ekologicznych dowodzą, że stosowanie kompostów i osadów ściekowych tworzy korzystne warunki dla rozwoju spontanicznej pokrywy roślinnej na złożach odpadów paleniskowych. Na podstawie oszacowanego w poszczególnych modelach stopnia pokrycia gatunków roślin najwyższą efektywność rekultywacyjną wykazano w modelach z kompostami Complex (kC) i Radiowo (kRa), a także w modelu z osadem ściekowym (O). Najniższą efektywność wykazano w modelach z kompostami ZUSOK (kZ) i roślinnym (kr). We wnioskach podkreślono udział ekologicznych, systematycznych i syntaksonomicznych grup roślin w procesie rekultywacji złoża odpadów paleniskowych.
EN
The paper contains the evaluation of the reclamation efficiency on coal combustion waste deposits fertilized with composts and sewage sludge. Based on multiannual studies, the dynamics of changes in vegetation in the performed experiment have been shown. The first phase of the experiment concerning the reclamation efficiency of the employed fertilizers was carried out from 2006 to 2007. The second phase was carried out between 2011 and 2012. In order to show a broader spectrum of dynamics of changes in vegetation, the floristic observation was repeated in 2013 and this paper is the presentation of its outcome. Based on the observation (2011–2013) and its results it was found that apart from plants cultivated in experimental containers also a self-sown flora has had a significant contribution in shaping the vegetation cover. The results of floristic and ecological research have proven that composts and sewage sludge constitute a favorable environment for the development of spontaneous vegetation cover on coal combustion waste deposits. Based on the evaluation of the vegetation cover level in particular models it was shown that models with Complex composts (kC) and Radiowo ones (kRa) as well as the model with sewage sludge have presented the highest reclamation efficiency. The lowest efficiency has been shown in models with ZUSOK composts (kZ) and the plant ones (kr). The conclusions have highlighted the share of ecological, systematic and syntaxonomic plant groups in the process of reclamation of combustion waste deposits.
Rocznik
Tom
Strony
100--121
Opis fizyczny
Bibliogr. 36 poz., tab., fot.
Twórcy
autor
  • Wydział Ekologii, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, ul. Olszewska 12, 00-792 Warszawa
autor
  • Wydział Ekologii, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, ul. Olszewska 12, 00-792 Warszawa
autor
  • Wydział Ekologii, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, ul. Olszewska 12, 00-792 Warszawa
Bibliografia
  • 1. Biernacka E. 1976. Wpływ biologicznej rekultywacji składowisk odpadów paleniskowych na niektóre procesy glebowe i skład chemiczny roślin. Rozprawa habilitacyjna, Zesz. Nauk. SGGW AR, Warszawa, nr 86.
  • 2. Dyguś K.H., Madej M. 2012. Roślinność wielowariantowego doświadczenia modelowego na złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Inż. Ekolog. 30, 227–240.
  • 3. Dyguś K.H., Sienkiewicz J. 2014. Roślinność na składowisku odpadów posodowych w Janikowie po 13 latach rekultywacji. Inż. Ekolog. 36, 65–97.
  • 4. Dyguś K.H., Siuta J., Wasiak G., Madej M. 2012. Roślinność składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych. Wyd. Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania, Warszawa, 134 s.
  • 5. Gilewska M. 1999. Utilization of sewage sludge in the reclamation of post-mining soil and ash disposal sites. Roczniki AR Poznań, 310. Melioracje i Inżynieria Środowiska, 20/II, 273–281.
  • 6. Gilewska M., Przybyła Cz. 2011. Wykorzystanie osadów ściekowych w rekultywacji składowisk popiołowych. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. PAN, 477, 217–222.
  • 7. Gutkowska A., Pawluśkiewicz B. 2006. Kształtowanie zadarnienia i składu florystycznego zbiorowisk trawiastych pod wpływem zabiegów pratotechnicznych na składowisku popiołu EC Siekierki. Annales UMCS, Sec. E, 61, 249–255.
  • 8. Hryncewicz J., Balicka N., Giedrojć B., Małysowa E. 1972. Badania nad utrwalaniem i zagospodarowaniem hałdy popiołowej w elektrowni „Halemba”. XIX Zjazd Naukowy PTGleb., Puławy.
  • 9. Kozłowska B. 1995. Zastosowanie osadu ściekowego do biologicznego zagospodarowania składowisk odpadów paleniskowych. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. PAN, 418, 859–868.
  • 10. Klimont K. 2011. Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych na bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego i popiołów paleniskowych. Problemy Inżynierii Rolniczej, 2/2011, 165–176.
  • 11. Maciak F., Liwski S., Biernacka E. 1976. Rekultywacja rolnicza składowisk odpadów paleniskowych (popiołów) z węgla brunatnego i kamiennego. Cz. 1. Wzrost roślinności na składowiskach popiołu w zależności od zabiegów agrotechnicznych i nawozowych. Rocz. Glebozn. t. XXVII, z. 4, 149–169.
  • 12. Majtkowski W., Głażewski M., Schmidt J. 1999. Roślinność trawiasta składowiska fosfogipsów w Wiślince koło Gdańska. Fol. Uniw. Agric. Stein. 197, Agricultura 75: 207–210.
  • 13. Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
  • 14. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering Plants and pteridophytes of Poland a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Wyd. W. Szafer Institute of Botany, PAS, Kraków.
  • 15. Nowak W. 2006. Rekultywacja biologiczna hałdy fosfogipsu w zakładach chemicznych „Wizów” S.A. Zesz. Nauk. Uniw. Przyr. we Wrocławiu. Ser. Rolnictwo 88, 545, 195–203.
  • 16. Polkowski M, Sułek St. 1999. Kompostowanie masy roślinnej ze strefy bezleśnej przy Zakładach Azotowych Puławy. Kompostowanie i użytkowanie kompostu. Wyd. IOŚ, IUNG, PTIE. Warszawa, 71–74.
  • 17. Rosik-Dulewska Cz. 1980. Rozwój roślin uprawnych na składowiskach popiołu z elektrowni Halemba i ich ocena jakościowa. Rozprawa doktorska AR we Wrocławiu.
  • 18. Rostański A. 2006. Spontaniczne kształtowanie się pokrywy roślinnej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  • 19. Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN. Warszawa.
  • 20. Siuta J. 1999. Koncepcja rekultywacji składowiska odpadów posodowych w Janikowskich Zakładach Sodowych (maszynopis). IOŚ, Warszawa.
  • 21. Siuta J. 2002. Przyrodnicze użytkowanie odpadów. IOŚ, Warszawa.
  • 22. Siuta J. 2005. Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych na składowiskach odpadów przemysłowych. Acta Agrophysica, 2005, 5(2), 417–425.
  • 23. Siuta J. 2007. System uprawy i kompostowania roślin na składowisku odpadów posodowych w Janikowie z zastosowaniem osadów ściekowych. Inżynieria Ekologiczna 19, 38–58 + 6 fot.
  • 24. Siuta J., Dyguś K.H. 2013. Plony i chemizm roślin wielowariantowego doświadczenia na modelowym złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Inżynieria Ekologiczna 35, 7–31.
  • 25. Siuta J., Kutla 2005. Rekultywacyjne działanie osadów ściekowych na złożach odpadów paleniskowych w energetyce węglowej. Inż. Ekolog. 10, 58–69.
  • 26. Siuta J., Pasińska C., Wasiak G. i in. 1988. Przyrodnicze zagospodarowanie osadów ściekowych. PWN, Warszawa, 357 s.
  • 27. Siuta J., Sienkiewicz J., Dyguś K. 2013. Rozwój szaty roślinnej i gleby na składowisku odpadów posodowych w Janikowie w latach 2000–2013. Monografia. IOŚ-PIB, Warszawa, 172 s.
  • 28. Siuta J., Wasiak G. 2000. Kompostowanie i użytkowanie kompostu. Monografia. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 60 s.
  • 29. Siuta J., Wasiak G., Chłopecki K. i in. 1996. Przyrodniczo-techniczne przetwarzanie osadów ściekowych na kompost. IOŚ, Warszawa, 40 s.
  • 30. Siuta J., Wasiak G., Chłopecki K., Mamełka D. 1997. Rekultywacja efektywności osadu ściekowego na bezglebowych podłożach w doświadczeniu lizymetrycznym. W: II konf. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych. Puławy-Lublin-Jeziórko, 135–154.
  • 31. Siuta J., Wasiak G., Kozłowska B. 1993. Agrotechniczne przetwarzanie osadów ściekowych na kompost. Cz. 2. Roślinne zagospodarowanie bezglebowych gruntów użyźnionych osadem ściekowym. Ekol. i Techn. 4, 10–14.
  • 32. Siuta J., Wasiak G., Madej M. 2008. Rekultywacja efektywności kompostów i osadów ściekowych na złożu odpadów paleniskowych w doświadczeniu modelowym. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 34, 145–172 + 26 fot.
  • 33. Wysocki W. 1984. Reclamation of Alkalien Ask Piles USEPA Cincinnati. Ohio.
  • 34. Wysocki W. 1988. Rekultywacja składowisk odpadów elektrowni węglowych. Sozologia i Sozotechnika, 26, AGH Kraków.
  • 35. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. W. Szafer Institute of Botany, PAS, Kraków.
  • 36. Żak M. 1972. Wpływ powłok asfaltowych przeciwdziałających wtórnemu pyleniu składowisk popiołów lotnych na wegetację roślin. XIX Zjazd Naukowy PTGleb., Puławy
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-0671a72e-d40d-4501-a329-d7898d88cc10
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.