Petrograficzne odmiany skały kwarcowej z rejonu Wądroża Wielkiego (blok przedsudecki) w nowych odsłonięciach

Wołkowicz, K.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Petrograficzne odmiany skały kwarcowej z rejonu Wądroża Wielkiego (blok przedsudecki) w nowych odsłonięciach

Autorzy

Wołkowicz K.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Petrographic varieties of quartz rock from the Wądroże Wielkie area (Fore-Sudetic Block) in new outcrops

Języki publikacji

Abstrakty

W skale kwarcowej z Wądroża Wielkiego, na podstawie charakterystycznych cech strukturalno-teksturalnych, wyróżniono cztery podstawowe typy: skałę kwarcową o strukturze nierównokrystalicznej, skałę drobnokrystaliczną, porowatą z dużymi kryształami kwarcu, kwarc żyłowy w zrostach wielkokrystalicznych i kwarc żyłowy w zrostach heterogranularnych. Wspólną cechą wszystkich odmian skały kwarcowej jest wieloetapowy rozwój. Jest on widoczny w narastaniu kolejnych generacji kwarcu na starszych kryształach lub ich fragmentach i w zabliźnianiu młodszym kwarcem różnego rodzaju spękań. W różny sposób przejawia się metasomatyczna geneza skały. Oprócz skupień drobnego kwarcu, serycytu i reliktów starszej mineralizacji kwarcowej, pospolite są drobne wpryśnięcia kalcytu w kwarcu. Geneza skały kwarcowej z Wądroża Wielkiego jest związana z roztworami hydrotermalnymi – z krystalizacją z tych roztworów oraz z ich metasomatycznym oddziaływaniem na skały wcześniejsze.

As evidenced by specific structural and textural features, the quartz rock from Wądroże Wielkie is represented by four basic petrographic types: (1) inequicrystalline quartz rock, (2) finely crystalline porous rock with large quartz crystals, (2) vein quartz in macro¬crystalline intergrowths, and (4) vein quartz in heterogranular intergrowths. A common feature of all types of quartz rock is a multistage development. It is visible on the growing succeeding quartz generations on the older crystals and their fragments and in the fills of different kinds of fissures by the younger quartz. The metasomatic origin of the quartz rock is manifested in different ways. Small calcite inclusions in the quartz are common, accompanied by fine quartz, sericite and relics of earlier quartz mineralization. The origin of the quartz rock is related to the circulation of hydrothermal solutions and their metasomatic effect on the pre-existing rocks.

Słowa kluczowe

skała kwarcowa blok przedsudecki masyw Wądroża Wielkiego roztwory hydrotermalne metasomatoza

quartz rock Fore-Sudetic Block Wądroże Wielkie Massif hydrothermal fluids metasomatosis

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

Rocznik

2016

Tom

nr 466

Strony

343--359

Opis fizyczny

Bibliogr. 34 poz., 3 k. tabl., rys., zdj.

Twórcy

autor

Wołkowicz K.

krystyna.wolkowicz@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

1. BARANOWSKI Z., HAYDUKIEWICZ A., KRYZA R., LORENC S., MUSZYŃSKI A., URBANEK Z., 1987 — Rozwój struktury wschodniej części Gór Kaczawskich na podstawie dotychczasowego rozpoznania stratygrafii, warunków sedymentacji i wulkanizmu. Przew. 58 Zjazdu PTG w Wałbrzychu. Inst. Geol. Uniw. Wroc., Kraków: 61-73.
2. BARANOWSKI Z., HAYDUKIEWICZ A., KRYZA R., LORENC S., MUSZYŃSKI A., SOLECKI A., URBANEK Z., 1990 — Outline of the geology of the Góry Kaczawskie (Sudetes, Po- land). Neues Jahrb. Geol. Palaont. Abh., 179: 223-257.
3. BEREZOWSKA B., BEREZOWSKI Z., 1979a — Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów. Skala 1: 25 000. Ark. Wądroże Wielkie.
4. BEREZOWSKA B., BEREZOWSKI Z., 1979b — Objaśnienia do szczegółowej mapy Sudetów. Arkusz Wądroże Wielkie, 84 str.
5. CYMERMAN Z., 2002 — Analiza strukturalno-kinematyczna i waryscyjska ewolucja tektoniczna kompleksu kaczawskiego. Pr. Państw. Inst. Geol., 175: 147 str.
6. CWOJDZIŃSKI S., ŻELAŹNIEWICZ A., 1995 — Podłoże krystaliczne bloku przedsudeckiego. W: Geologia i ochrona środowiska bloku przedsudeckiego. 50 lat polskich badań geologicznych na Dolnym Śląsku, Wrocław. Cz. 1: Przewodnik LXVI Zjazdu PTG. Ann. Soc. Geol. Pol., wydanie specjalne: 11-28.
7. CZYŻOWA T., MAJEROWICZ A., 1965 — Wstępne wiadomości o złożu kwarcu w Taczalinie k Legnicy. Prz. Geol. 13, 4: 151-155.
8. GRODZICKI A., 1972 — Petrografia i mineralogia piasków złotonośnych Dolnego Śląska. Geol. Sudetica, 6: 233-291.
9. HEFLIK W., SMOLARSKA I., 1962 — Utwory przeobrażone w żyle kwarcowej w Sadach koło Świdnicy na Dolnym Śląsku. Rocznik PTG, 32; 3: 303-312.
10. HEFLIK W., SMOLARSKA I., 1966 — Badania petrograficzne skały kwarcowej z Kraskowa koło Świdnicy na Dolnym Śląsku. Zeszyty naukowe AGH, 123, Gęologia, 7: 23-32.
11. HOBBS B.E., 1968 — Recrystallization of single crystal of quartz. Tectonophysics, 6, 5: 353-401.
12. JAMROZIK L., 1995 — Tektonika osłony masywu granitoidowego Strzegom-Sobótka. W: Przewodnik 66 Zjazdu PTG: 181-191.
13. KOZŁOWSKA M., 1957 — Metasomatic evolution of granitegneiss of Wądroże Wielkie (Lower Silesia). Bull. Acad. Pol. Sc. Terre, 5, 5: 551-554.
14. KOZŁOWSKA-KOCH M., 1959 — Granitognejsy Wądroża Wielkiego. Arch. Miner. 21, 2: 383-408.
15. KOZŁOWSKI A., 1978 — Pneumatolytic and hydrothermal activity in the Karkonosze - Izera block. Acta Geol. Pol., 28 2: 171-222.
16. KOZŁOWSKI A., 2002 — Metasomatic origin of the granitoid pegmatites. Spec. Papers PTMin, 20: 112-116.
17. KOZŁOWSKI A., METZ P., 1989 — Fluid inclusion studies in quartz from the reportedly gold-bearing veins from Lower Silesia. Proceedings of International Symposium on Gold Geology and Exploration (ISGGE). Shenyang: 731-735.
18. KOZŁOWSKI A., METZ P., 1990 — Fluid inclusion studies in quartz from the reportedly gold-bearing veins from Lower Silesia. European Journal of Mineralogy, 2, 1: 139.
19. KRYZA R., MUSZYŃSKI A., 2003 — Kompleks metamorficzny Gór Kaczawskich - fragment waryscyjskiej pryzmy akrecyjnej. W: Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu (red A. Ciężkowski i in.). Wyd. WIND, Wrocław: 95-104.
20. MANECKI A., MUSZYŃSKI M. (red.), 2008 — Przewodnik do petrografii. AGH. Kraków: 552 str.
21. MIZERSKI W., SYLWESTRZAK H., 2002 — Słownik geologiczny. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 242 str.
22. OBERC J., 1972 — Budowa geologiczna Polski t. 4. Tektonika cz. 2. Sudety i obszary przyległe: 276 str.
23. OLIVER G.J.H., KELLEY S., 1993 — 40Ar-39Ar fusion ages from the Polish Sudetes: Variscan tectonothermal reworking of Caledonian protoliths. Neues. Jahrb. Geol. Paldont. Monatsh.: 321-344.
24. RYKA W., MALISZEWSKA A., 1991 — Słownik petrograficzny. WG. Warszawa. 415 str.
25. SROGA C., KOŹMA J., 2010 — Stan rozpoznania i możliwości powiększenia zasobów kwarcu żyłowego na Dolnym Śląsku. Zeszyty Naukowe Inst. Gosp. Sur. Min. i Energ. PAN 79: 223– 232.
26. Tietze O., 1925 — Erlauterungen zu BlattWahlstatt. Geol. Karte v. Preussen und benachbarten deutchen Landern 1:25 000. Lief. 222. Preuss. Geol. Landesanst. Berlin.
27. UBERNA J., 1959 — Kaolin i żyły kwarcowe w rejonie Wądroża Wielkiego. Prz. Geol., 7, 12: 536-537.
28. WOJCIECHOWSKA I., DUMICZ M., MIERZEJEWSKI M.P., TEISSEYRE A.K., SOLECKI A., MASTALERZ M., 1984 — Mineralogia i tektonika masywu granitoidowego Strzegom– Sobótka. Mat. konf. nauk., Wydaw. UWrocł.: 19-57.
29. WOŁKOWICZ K., 2005 — Ślady przeszłości w sudeckich kwarcach żyłowych. Prz. Geol., 53, 4: 349.
30. WOŁKOWIĆZ K., 2015a — Warunki powstania mineralizacji kwarcowej w granitognejsach Wądroża Wielkiego na podstawie badań inkluzji fluidalnych. Rozprawa doktorska. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB Warszawa, 190 str.
31. WOŁKOWICZ K., 2015b — Minerały akcesoryczne w skale kwarcowej rejonu Wądroża Wielkiego (Blok Przedsudecki) – wstępne dane. Biul. Państw Inst. Geol., 464: 79-90.
32. WOŁKOWICZ K., SROGA C., 2011 — Kwarc żyłowy. W: Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski według stanu na 31.12.2009 r. (red. S. Wołkowicz i in.): 205-208.
33. ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., 2008 — Regionalizacja tektoniczna Polski – Polska południowo-zachodnia. Prz. Geol., 56, 10: 904-911.
34. ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., BUŁA Z., KARNKOWSKI P.H., KONON A., OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKA A., ŻABA J., ŻYTKO K., 2011 — Regionalizacja tektoniczna Polski. KNG PAN. Wrocław.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-06352f7c-36e9-43a7-a897-6872d6fe360d