Ocena ekotoksykologiczna wpływu Huty Miedzi „Legnica” na organizmy żywe

• Autorzy: Kowalski D. , Wróbel M. , Rybak J.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/91029

Warianty tytułu

EN

Ecotoxicological studies on the impact of copper smelter “Legnica” on living organisms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metale ciężkie zanieczyszczają środowisko i stanowią zagrożenie dla ludzi i innych organizmów żywych. Stąd szczególnie zagrożone są obszary gdzie odbywa się ich wydobycie. Takim obszarem jest Huta Miedzi „Legnica”. W związku z powyższym celem badań była ocena toksyczności środowiska w okolicy huty, a tym samym ocena jej wpływu na organizmy żywe. Hipoteza badawcza zakłada, że huta miedzi ma negatywny wpływ na jakość środowiska na badanym obszarze. Badania wykonano wykorzystując testy ekotoksykologiczne na roślinach oraz mikroorganizmach. W pracy oceniono także potencjalną przydatność gleb do uprawy roślin użytkowych. Na wyznaczonych stanowiskach badawczych zaobserwowano znaczący spadek aktywności dehydrogenaz, ale tylko na jednym ze stanowisk stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych zawartości miedzi w glebie. Podobne toksyczne działanie zaobserwowano na wzrost i rozwój badanych roślin. Wyniki pokazują że metale ciężkie pochodzące z huty miedzi wciąż mogą znacząco wpływać na gleby i żyjące w niej organizmy żywe.

EN

Heavy metals constitute one of the major pollution sources in the environment and pose a constant threat to people and other living organisms. Mining areas are the most endangered and particularly highly exposed to the pollution. A good example of such area is a copper smelter plant „Legnica”. Therefore, the aim of the presented studies was to evaluate the toxicity within the area of smelter and, thus its impact on living organisms. The research hypothesis assumes that a copper smelter plant could have an adverse impact on the environment quality in the studied area. The studies were performed with ecotoxicological tests on plants and microorganisms. A potential susceptibility of the soil for the cultivation of crop plants was assessed as well. In our studies, a significant decrease in dehydrogenases activity was observed at the studied sites, although the permissible concentrations of copper were exceeded only at one site. The toxic effect on the length and development of examined plants was also recorded. Results show that heavy metals deriving from the copper smelter plant can still considerably influence the soil quality and living organisms.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; zanieczyszczenie; toksyczność; huta miedzi

EN

heavy metals; pollution; copper smelter

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 3
• Strony: 30--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Kowalski D.

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

autor

Wróbel M.

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

autor

Rybak J.

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

Bibliografia

• 1. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 5 września 2016 r. Poz. 1395 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi.
• 2. Grotowski A., Speczik S., Bachowski C., Mizera A. 2003. Stan aktualny i perspektywy gospodarki odpadami stałymi w KGHM Polska Miedź S.A. Warsztaty2003 z cyklu „Zagrożenia naturalne w górnictwie”. Mat. Symp. 155-177.
• 3. Januszek K. 1987. Potencjał oksydacyjno-redukcyjny wybranych gleb leśnych Polski Południowej w świetle badań polowych i laboratoryjnych. Część 3. Roczniki Gleboznawcze. 3, 13-22.
• 4. Kabata-Pendias A., Pendias H. 2001. Biogeochemia pierwiastków śladowych, Warszawa 2001.
• 5. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych 2008. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze. 6. Kucharczak-Moryl E., Moryl A., Żmuda R. 2014. Wpływ środowiska na zawartość arsenu w glebach uprawnych rejonu zgorzelecko-bogatyńskiego. Inżynieria Ekologiczna 37, 107-116.
• 7. Kwiatkowska J., Maciejewska A. 2005. Wpływ materia organicznej na plon oraz zawartość i rozmieszczenie metali ciężkich w życie (Secale cereale L.). Fragmenta Agronimica, 1(85), 484-492.
• 8. Lenart A., Chmiel M.J., 2008. Wpływ wybranych jonów metali ciężkich na bakterie glebowe asymilujące azot atmosferyczny z rodzaju Azotobacter w „Przemiany środowiska naturalnego a rozwój zrównoważony. Kraków, Wydawnictwo TBPŚ GEOSFERA, 199-205.
• 9. PN-ISO 10390 Jakość gleby – Oznaczanie pH.
• 10. PN-ISO 11047 Jakość gleby – Oznaczanie kadmu, chromu, kobaltu, miedzi, ołowiu, manganu, niklu i cynku w ekstraktach gleby wodą królewską – metody płomieniowej i elektrotermicznej absorpcyjnej spektrometrii atomowej.
• 11. PN-ISO 11268 Wpływ zanieczyszczeń na dżdżownice.
• 12. PN-ISO 11464 Jakość gleby. Wstępne przygotowanie próbek do badań fizyczno-chemicznych.
• 13. PN-ISO 11466 Jakość gleby – Ekstrakcja pierwiastków śladowych rozpuszczalnych w wodzie królewskiej.
• 14. PN-ISO 16772 Jakość gleby – Oznaczanie zawartości rtęci metodą spektrometrii atomowej techniką zimnych par lub metodą fluorescencyjnej spektrometrii atomowej techniką zimnych par w ekstraktach uzyskanych z gleby z zastosowaniem wody królewskiej.
• 15. PN-ISO 20280 Jakość gleby – Oznaczanie zawartości arsenu, antymonu oraz selenu metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją elektrotermiczną lub z generowaniem wodorków, w ekstraktach uzyskanych z gleby z zastosowaniem wody królewskiej.
• 16. PN-R-04032 Gleby i utwory mineralne. Pobieranie próbek i oznaczanie składu granulometrycznego.
• 17. Rosada J. 2012. Wykonanie badań glebowych w byłej strefie ochronnej i terenie przyległym, sąsiadującym z Hutą Miedzi GŁOGÓW w 2012 roku. Ekspertyza badawcza wykonana przez Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu na zlecenie KGHM Polska Miedź S.A., Oddział Huta Miedzi Głogów.
• 18. Roszyk E., Szerszeń L. 1988. Nagromadzenie metali ciężkich w warstwie ornej gleb stref ochrony sanitarnej przy hutach miedzi Część 1. „Legnica”. Roczniki Gleboznawcze, 4, 135-146.
• 19. Swędrzyńska D., Sawicka A. 2010. Wpływ miedzi na bakterie z rodzaju Azospirillum występujące w ryzosferze siewek kukurydzy i pszenicy. Woda- Środowisko-Obszary Wiejskie, 2 (30), 167-178.
• 20. Weber J., Karczewska A. 2004. Biogeochemical processes and the role of heavy metals in the soil environment. Geoderma, 122, 105-107.
• 21. Wolińska A. 2010. Aktywność dehydrogenazowa mikroorganizmów glebowych i dostępność tlenu w procesie reoksydacji wybranych mineralnych gleb polski. Rozprawy i Monografie. Acta Agrophysica, Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN. Lublin.
• 22. Wyszkowska J., Kucharski J., Borowik A., Boros E. 2008. Response of bacteria to soil contamination with heavy metals. Journal of Elementology, 13, 443-453.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).