Rola infrastruktury transportu jako jednego z czynników rozwoju regionalnego

• Autorzy: Majewski Jakub

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.21.015.15042

Warianty tytułu

EN

The role of transport infrastructure as one of the regional development indicators

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja miejsca infrastruktury transportowej w programowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego oraz analiza charakteru i roli tego czynnika w wybranych teoriach rozwoju regionalnego. Pierwsza część pracy opisuje metodę badań oraz wykorzystywane źródła. Część druga zawiera syntetyczny przegląd literatury z zakresu ekonomiki transportu i wskazuje na elementy kluczowe z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego oraz, co za tym idzie, zainteresowania władz publicznych. W części trzeciej opisana jest dyskusja tocząca się wokół oczekiwanej roli inwestycji infrastrukturalnych oraz ich miejsca w wybranych koncepcjach rozwoju regionalnego. Koncentruje się ona wokół dylematu „wyprzedzającego”, bądź „wtórnego” modelu rozbudowy infrastruktury, a także roli tego zagadnienia na tle innych czynników rozwoju regionalnego. Całość zamyka podsumowanie, które zawiera wnioski na temat roli sfery transportu we wspieraniu rozwoju regionów oraz konkluzję, zgodnie z którą infrastruktura transportu stanowi element niezbędny do kreowania dostępności i równolegle wewnętrznego potencjału regionów.

EN

The aim of this paper is to present the place of transport infrastructure in socio-economic development programming and to analyse the nature and role of this factor in selected theories of regional development. The first part of the paper describes the research method and sources used. The second part contains a synthetic review of the literature on transport economics and indicates the key elements from the point of view of socio-economic development and, consequently, the interest of public authorities. The third part describes the discussion on the expected role of infrastructure investments and their place in selected concepts of regional development. It focuses on the dilemma of the “anticipatory” or “secondary” model of infrastructure development and the role of this issue against the background of other regional development factors. The book closes with a conclusion on the role of the transport sphere in supporting regional development and the conclusion that transport infrastructure is an indispensable element in creating accessibility and, in parallel, the internal potential of regions.

Słowa kluczowe

PL

infrastruktura transportu; polityka transportowa; czynniki rozwoju regionalnego

EN

transport infrastructure; transport policy; regional development

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 24(3)
• Strony: 7--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 64 poz., tab.

Twórcy

autor

Majewski Jakub

• Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), Uniwersytet Warszawski, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-5754-9772

Bibliografia

• [1] Aghion P., Howitt P., 2005, Appropriate Growth Policy: A Unifiying Framework, Journal of the European Economic Association, 4(2-3), 269-314.
• [2] Bąk M., 2014, Infrastruktura transportu w rankingach konkurencyjności – kraje Europy Środkowej i Wschodniej na tle wiodących gospodarek, Ekonomika Transportu i Logistyka, 49, 107-121.
• [3] Banister D., 2007, Sustainable Transport: Challenges and Opportunities, Transportmetrica, 3, 91-106.
• [4] Barca F., McCann P., Rodríguez‐Pose A., 2012, The case for regional development intervention: place‐based versus place‐neutral approaches, Journal of Regional Science, 52, 134-152.
• [5] Brdulak J., Pawlak P., Krysiuk C., Zakrzewski B., 2014, Podstawowe teorie lokalizacji działalności gospodarczej oraz znaczenie czynnika transportu, Logistyka, 6, 2254-2260.
• [6] Burnewicz J., 2014, Infrastruktura transportu jako czynnik rozwoju ekonomicznego, Ekonomika Transportu i Logistyka, 49, 7-54.
• [7] Burnewicz J., Wojewódzka-Król K., 1993, Europejska polityka transportowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• [8] Capello R., 2007, Regional Economics, Routledge, London.
• [9] Churski P., Perdał R., Konecka-Szydłowska B., Herodowicz T., 2018, Redefinicja czynników rozwoju regionalnego w świetle megatrendów społeczno-gospodarczych, Studia Regionalne i Lokalne, 3(73), 70-98.
• [10] Cigu E., Agheorghiesei D., Gavriluță A., Toader E., 2019, Transport Infrastructure Development, Public Performance and Long-Run Economic Growth: A Case Study for the Eu-28 Countries, Sustainability, 11(1).
• [11] Domański B., 1992, Percepcja i waloryzacja środowiska naturalnego i antropogenicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• [12] Frey R., 1970, Infrastruktur. Grundlagen der Planung Öffentlicher Investitionen, J.C.P. Mohr, Tübingen.
• [13] Fujita M., Krugman P., 2004, The new economic geography: Past, present and the future, Papers in Regional Science, 83, 139-164.
• [14] Gałązka A., 2017, Teoretyczne podstawy rozwoju regionalnego – wybrane teorie, czynniki i bariery rozwoju regionalnego, Studia BAS, 1(49), 9–61.
• [15] Głuszczuk D., 2011, Istota rozwoju regionalnego i jego determinanty, Ekonomia, 5(17), 68-80.
• [16] Gorzelak G., Smętkowski M., 2005, Rozwój metropolii w gospodarce informacyjnej: znaczenie układu globalnego i regionalnego, Studia Regionalne i Lokalne, 2 (20), 5-23.
• [17] Grzywacz W., Wojewódzka-Król K., Rydzkowski W., 2005, Polityka transportowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• [18] Hausner J., 2008, Zarządzanie publiczne, Scholar, Warszawa.
• [19] Hoszman A., 2014, Dostępność transportowa: determinanty, pomiar i efekty społeczno-gospodarcze, SGH, Warszawa.
• [20] Hryniewicz J., 2017, Czynniki lokalnego rozwoju gospodarczego – 20 lat później, Samorząd Terytorialny, 6, 5-23.
• [21] Impact of Transport Infrastructure Investment on Regional Development, 2002, OECD, Paryż.
• [22] Jaskólski M., 1999, Słownik historii doktryn politycznych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• [23] Kamińska T., Rusak M., 2000, Kryteria społeczno-ekonomiczne decyzji infrastrukturalnych w transporcie, Przegląd Komunikacyjny, 3, 12-17.
• [24] Knieper K., 1966, Wettbewerbsverzerrungen in der Verkehrswirtschaft bei finanzieller Eigenständigkeit der Infrastruktur, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen.
• [25] Komornicki T., 2010, Ocena wpływu inwestycji infrastruktury transportowej realizowanych w ramach polityki spójności na wzrost konkurencyjności regionów, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• [26] Koźlak A., 2014, Miejsce dostępności transportowej w koncepcji czynników konkurencyjności regionów, Ekonomika Transportu i Logistyka, 49, 75-89.
• [27] Krugman P., 1991, Increasing returns and economic geography, Journal of Political Economy, 99(3), 483-499.
• [28] Krugman P., 1995, Development Geography, and Economic Theory, MIT Press, London.
• [29] Krzemiński S., 2005, Źródła finansowania rozwoju transportu, Przegląd Komunikacyjny, 12, 14-16.
• [30] Kunzmann K., 1998, Planning for spatial equity in Europe, International Planning Studies, 3(1), 101-120.
• [31] Lakshmanan T., 2011, The broader economic consequences of transport infrastructure investments, Journal of Transport Geography, 19(1), 1-12.
• [32] Liberadzki B., Mindur L., 2007, Polityka transportowa państwa – podstawowe założenia [w:] B. Liberadzki, L. Łatuszyńska M., 2004, Metody przewidywania efektów rozwoju międzynarodowej infrastruktury transportu, Problemy Ekonomiki Transportu, 1, 29-39.
• [33] Majewski J., 2016, Analiza doktryn współczesnej polityki transportowej, Ekonomika Transportu i Logistyka, 59, 77-87.
• [34] Markowski K., 1992, Rola państwa w gospodarce rynkowej, PWE, Warszawa.
• [35] Matczak R., Churski P., Komornicki T., Mogiła Z., Szlachta J., Zaleski J., Zaucha J., Żuber P., 2020, Przestrzenny wymiar polityki spójności Unii Europejskiej w Polsce w latach 2021-2027, Policy Brief KPZK PAN, 2020/1.
• [36] Meersman H., Nazemzadeh M., 2017, The contribution of transport infrastructure to economic activity: The case of Belgium, Case Studies on Transport Policy, 5(2), 316-324.
• [37] Mindur L. (red.), 2007, Uwarunkowania rozwoju systemu transportowego Polski, Instytut Technologii Eksploatacji, Radom.
• [38] Nieciuński W., 1991, Rozpad i dziedzictwo socjalizmu realnego a transformacja społeczeństwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, Białystok.
• [39] North D., 1981, Structure and Change in Economic History, W. W. Norton, New York.
• [40] Pająk K., Dahlke P., Kvilinskyi O., 2016, Determinanty rozwoju regionalnego – współczesne odniesienie, Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 9, 109-122.
• [41] Paprocki W., Pieriegud J., 2005, Wpływ procesów demonopolizacji i konsolidacji w transporcie na sprawność i efektywność jego funkcjonowania, SGH, Warszawa.
• [42] Pastuszka S., 2014, Interwencjonizm czy liberalizacja w polityce regionalnej?, Gospodarka Narodowa, 6(274), 5–29.
• [43] Pawłowska B., 2014, Polityka transportowa w zakresie inwestycji infrastrukturalnych w realizacji inicjatyw strategii Europa, Ekonomika Transportu i Logistyka, 49, 55-74.
• [44] Ratajczak M., 2000, Infrastruktura a wzrost i rozwój gospodarczy, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4, 83-102.
• [45] Rietveld P., Stough R., 2004, Institutions, regulations and sustainable transport: a cross‐national perspective, Transport Reviews, 24(6), 707-719.
• [46] Rimmer P., 2004, Global flows, local hubs, platforms, corridors and regional economic integration in Northeast Asia, Journal of International Logistics and Trade, 1(2), 1-24.
• [47] Rimmer P., Kam B., 2018, Consumer Logistics: Surfing the Digital Wave, Edward Elgar Publications, Cheltenham.
• [48] Rodriguez-Pose A., Fratesi U., 2004, Between development and social policies: the impact of European Structural Funds in Objective 1 regions, Regional Studies, 38(1), 97-113.
• [49] Rosik P., 2004, Infrastruktura transportu jako czynnik rozwoju regionalnego, Zeszyty Studiów Doktoranckich, 19, 45-66.
• [50] Rosik P., Szuster M., 2008, Rozbudowa infrastruktury transportowej a gospodarka regionów, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
• [51] Rydzkowski W., Wojewódzka-Król K., 1997, Współczesne problemy polityki transportowej, PWE, Warszawa.
• [52] Schumpeter J., 1934, Theory of Economic Development, Transaction Books, New Brunswick, New Jersey.
• [53] Schumpeter J., 1939, Business Cycles. A theoretical, Historical and Statistical Analysis of the Capitalist Process, McGraw-Hill Book Company, New York.
• [54] Schumpeter J., 1952, Process of Economic Growth, W. W. Norton, New York.
• [55] Ślawska J., 2019, Czynniki wyboru modelu świadczenia usługi lokalnego transportu w Polsce, Studia Regionalne i Lokalne, 4(78), 95-114.
• [56] Smętkowski M., 2013, Rozwój regionów i polityka regionalna w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie transformacji i globalizacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• [57] Smętkowski M., Gorzelak G., Kozak M., Olechnicka A., Płoszaj A., Wojnar K., 2012, Europejskie metropolie i ich regiony: Od krajobrazu gospodarczego do sieci metropolii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• [58] van Wee B., 2016, Accessible accessibility research challenges, Journal of Transport Geography, 51, 9-16.
• [59] Ważna A., 2014, Relacje między inwestycjami infrastrukturalnymi w transporcie a innymi czynnikami determinującymi poziom konkurencyjności regionu, Ekonomika Transportu i Logistyka, 49, 91-106.
• [60] Wielowiejski J., 1984, Na drogach i szlakach Rzymian, PIW, Warszawa.
• [61] Wittneben B., Bongardt D., Dalkmann H., Sterk W., Baatz C., 2009, Integrating Sustainable Transport Measures into the Clean Development Mechanism, Transport Reviews, 29, 91-113.
• [62] Wojewódzka A., 2000, Infrastruktura jako czynnik rozwoju lokalnego i regionalnego, Logistyka, 3.
• [63] Wojtowicz D., Olechnicka A., 2016, Short-Term Problems and Long-Term Oriented Policy: EU Cohesion Policy Responding to Crisis, Barometr Regionalny, 14(3), 25-32.
• [64] Wołek M., Hebel K., 2019, The quality of life in sustainable urban mobility planning. The case study of the Polish city of Piotrków Trybunalski, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego, 63(10), 129-143.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).