Mniszek lekarski – roślina lecznicza o właściwościach prozdrowotnych

• Autorzy: Gazda Patrycja , Glibowski Paweł

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2024.8.8

Warianty tytułu

EN

Dandelion – medicinal plant with health properties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mniszek lekarski z uwagi na swój znaczący potencjał leczniczy i odżywczy zyskał obecnie duże zainteresowanie na całym świecie. Od zarania dziejów był wykorzystywany przez ludzi ze względu na właściwości terapeutyczne, jak również walory smakowe. Ze względu na jego właściwości przeciwutleniające, hipolipidemiczne i przeciwzapalne, przypisuje się mu szereg właściwości leczniczych. stanowi on swoiście naturalny lek w leczeniu wielu schorzeń i chorób. Ponadto zawarte w nim witaminy, składniki mineralne oraz substancje aktywne, w tym polifenole, flawonoidy, karotenoidy i kwasy fenolowe działające antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie inspirują naukowców do odkrywania nowych zastosowań mniszka. Liście mniszka są szczególnie bogate w witaminy (A, C, D, E) i minerały (żelazo, magnez, potas). Jest on używany zarówno w medycynie, jak i w przemyśle spożywczym. Obecnie, ze względu na jego właściwości prozdrowotne obserwuje się stosowanie mniszka lekarskiego w suplementach diety oraz jako dodatek do różnych potraw. Jednakże, przy jego zastosowaniu zaleca się ostrożność ze względu na możliwe interakcje z lekami i przeciwwskazania, takie jak nadkwaśność żołądka i choroby nerek.

EN

A dandelion who, due to his significant healing and nutritional potential, has now gained great interest all over the world. Since the dawn of history, it has been used by people because of its therapeutic properties as well as its taste. Due to its antioxidant, hypolipidemic and anti-inflammatory properties, it is attributed to a number of therapeutic properties. It is a kind of natural medicine in the treatment of many diseases and diseases. In addition, it contains vitamins and minerals and active substances, including polyphenols, flavonoids, carotenoids and phenolic acids that act antioxidant and anti-inflammatory, inspiring scientists to discover new uses. The leaves of the dandelion are particularly rich in vitamins (A, C, D, E) and minerals (iron, magnesium, potassium). Dandelion is used in both medicine and the food industry. Currently, due to its health properties, the use of dandelion is observed in dietary supplements and as an addition to various dishes. However, caution is recommended when using a dandelion due to possible drug interactions and contraindications, such as stomach hyperacidity and kidney disease.

Słowa kluczowe

PL

mniszek lekarski; roślina lecznicza; polifenole; działanie przeciwzapalne

EN

dandelion; medicinal plant; polyphenols; anti-inflammatory effect

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 78, nr 8
• Strony: 66--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz.

Twórcy

autor

Gazda Patrycja

• Katedra Biotechnologii, Mikrobiologii i Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lubinie

• https://orcid.org/0009-0002-0768-6271

autor

Glibowski Paweł

• Katedra Biotechnologii, Mikrobiologii i Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lubinie

• https://orcid.org/0000-0003-1774-6899

Bibliografia

• [1] Aabideen Z.U., M.W. Mumtaz, M.T. Akhtar, H. Mukhtar, S.A. Raza, T. Touqeer, N. Saari. 2020. Anti-Obesity Attributes; UHPLC-QTOF-MS/MS-Based Metabolite Profiling and Molecular Docking Insights of Taraxacum Officinale. Molecules. 25(21), 1-20. DOI: 10.3390/molecules25214935. PMID: 33114490; PMCID: PMC7663631.
• [2] Almeida L.C., M.R. Salvador, H.M. Pinheiro-Sant’ana, C.M. Della Lucia, R.D.B.L. Teixeira, L.M. Cardoso. 2022. Proximate composition and characterization of the vitamins and minerals of dandelion (Taraxacum officinale) from the Middle Doce River region – Minas Gerais, Brazil. Heliyon, 8(12), 1-8. DOI: 10.1016/j.heliyon.2022.e11949. PMID: 36478818; PMCID: PMC9720560.
• [3] Aremu O.O., A.O. Oyedeji, O.O. Oyedeji, B.N. Nkeh-Chungab, C.R.S. Rusike. 2019. In Vitro and In Vivo Antioxidant Properties of Taraxacum officinale in Nω-Nitro-l-Arginine Methyl Ester (L-NAME)-Induced Hypertensive Rats. Antioxidants (Basel). 8(8), 1-12. DOI:10.3390/antiox8080309.
• [4] Arnaboldi L., A. Corsini, S. Bellosta. 2022. Artichoke and bergamot extracts: a new opportunity for the management of dyslipidemia and related risk factors. Minerva Medica. 113(1), 141-157. DOI: 10.23736/S0026-4806.21.07950-7. PMID: 35313442.ie
• [5] Ata S., F. Farooq, S. Javed. 2011. Elemental profile of 24 common medicinal plants of Pakistan and its direct link with traditional uses. Journal of Medicinal Plants Research, 5(26), 6164–6168. DOI: 10.5897/JMPR11.866.
• [6] Barreira T.F., G.X. de Paula Filho, S.S. Pinheiro, L. de M. Cardoso, R.H.S. Santos, H.M. Pinheiro-Sant’Ana. 2019. Chemical characterization and bioactive compounds of an unconventional vegetable – Erechtites valerianifolia (Wolf) DC. Food Science and Technology, 39, 546-551.
• [7] Braun L., M. Cohen. 2014. Herbs and natural supplements, Elsevier Health Science, 2(4), 172-182, ISBN: 9780729541725.
• [8] Caballero B. 2019. Humans against Obesity: Who Will Win? Advances in Nutrition. 10(1), S4-S9. DOI: 10.1093/advances/nmy055. PMID: 30721956; PMCID: PMC6363526.
• [9] Colitti M., B. Stefanon. 2016. Different anti-adipogenic effects of bio-compounds on primary visceral pre-adipocytes and adipocytes. EXCLI Journal. 15,362-377. DOI:10.17179/excli2016-267.
• [10] Davaatseren M., H.J. Hur, H.J. Yang, J.T. Hwang, J.H. Park, H.J. Kim, M.J. Kim, D.Y. Kwon, M.J. Sung. 2013. Taraxacum official (dandelion) leaf extract alleviates high-fat diet-induced nonalcoholic fatty liver. Food and Chemical Toxicology. 58, 30-36. DOI: 10.1016/j.fct.2013.04.023. PMID: 23603008.
• [11] Dias M.I., L. Barros, R.C. Alves, M.B.P.P. Oliveira, C. Santos-Buelga, I.C.F.R. Ferreira. 2014. Nutritional composition, antioxidant activity and phenolic compounds of wild Taraxacum sect. Ruderalia. Food Research International, 56, 266-271.
• [12] Gonzalez-Castejon M., F. Visioli, A. Rodroguez-Casado. 2012. Diverse biological activities of dandelion, Nutrition Reviews, 70 (9), 534–547.
• [13] Hasan M.U., A.U. Malik, S. Ali, A. Imtiaz, A. Munir, W. Amjad, R. Anwar. 2019. Modern drying techniques in fruits and vegetables to overcome postharvest losses: a review. Journal od Food Processing and Preservation, 43(12), 1-4.
• [14] Jędrzejewski K. 2011. Rośliny lecznicze. Wydawnictwo Bellona, Warszawa, 56-65.
• [15] Kania-Dobrowolska M., J. Baraniak. 2022. Dandelion (Taraxacum officinale L.) as a Source of Biologically Active Compounds Supporting the Therapy of Co-Existing Diseases in Metabolic Syndrome. Foods. 11(18), 1-17. DOI: 10.3390/foods11182858. PMID: 36140985; PMCID: PMC9498421.
• [16] Khoo H.E., K.N. Prasad, K.W. Kong, Y. Jiang, A. Ismail. 2011. Carotenoids and their isomers: color pigments in fruits and vegetables. Molecules, 16(2), 1710-1738.
• [17] Kirschner J., L. Zaveska Drabkova, J. Štěpanek, I. Uhlemann. 2015. Towards a better understanding of the Taraxacum evolution (Compositae-Cichorieae) on the basis of nrDNA of sexually reproducing species. Plant Systematics and Evolution, 301,1135-1156.
• [18] Lim M T.K. 2014. Edible medicinal and non-medicinal plants. Modfied Stems, Roots, Bulbs. Springer Dordrecht Heidelberg, New York, London, 9, 472-493, ISBN 978-94-017-9510-4. ISBN 978-94-017-9511-1. DOI 10.1007/978-94-017-9511-1.
• [19] Lis B., D. Jędrejek, A. Stochmal, B. Olas. 2018. Assessment of effects of phenolic fractions from leaves and petals of dandelion in selected components of hemostasis. Food Research International. 107, 605-612.
• [20] Majewski M., B. Lis, J. Juskiewicz, K. Ognik, M. Borkowska-Sztachańska, D. Jędrejek, A. Stochmal, B. Olas. 2020. Phenolic Fractions from Dandelion Leaves and Petals as Modulators of the Antioxidant Status and Lipid Profile in an In Vivo Study. Antioxidants (Basel). 9(2), 1-13. DOI:10.3390/antiox9020131.
• [21] Martinez M., P. Poirrier, R. Chamy, D. Prufer, C. Schulze-Gronover, L. Jorquera, G. Ruiz G. 2015. Taraxacum officinale and related species – An ethnopharmacological review and its potential as a commercial medicinal plant. Journal of Ethnopharmacology, 169, 244-262.
• [22] Mir M.A., S.S. Sawhney, M.M. Jassal. 2015. In-vitro antidiabetic studies of various extracts of Taraxacum officinale. The Pharma Innovation Journal, 4(1), 61-66.
• [23] Murtaza I., O. Laila, I. Drabu, A. Ahmad, W. Charifi, S.M. Popescu, S. Mansoor. 2022. Nutritional Profiling, Phytochemical Composition and Antidiabetic Potential of Taraxacum officinale, an Underutilized Herb. Molecules, 27(17), 1-14. DOI: 10.3390/molecules27175380. PMID: 36080148; PMCID: PMC9457557.
• [24] Nnamdi C.C., A. Uwakwe, L. Chuku. 2012. Hypoglycemic effects of aqueous and ethanolic extracts of dandelion (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) leaves and roots on streptozotocin-induced albino rats. Global Journal of Research on Medicinal Plants & Indigenous Medicine. 1(6), 211–217.
• [25] Perumal N., M. Nallappan, S. Shohaimi, N.K. Kassim, T.T. Tee, Y.H. Cheah. 2022. Synergistic antidiabetic activity of Taraxacum officinale (L.) Weber ex F.H.Wigg and Momordica charantia L. polyherbal combination. Biomed Pharmacotherapy. 145, 1-13. DOI:10.1016/j.biopha.2021.112401.
• [26] Pfingstgraf I.O., M. Taulescu, R.M. Pop, R. Orăsan, L. Vlase, A. Uifalean, D. Todea, T. Alexescu, C. Toma, A.E. Parvu. 2021. Protective Effects of Taraxacum officinale L. (Dandelion) Root Extract in Experimental Acute on Chronic Liver Failure. Antioxidants (Basel), 10(4):504, 1-14. DOI: 10.3390/antiox10040504. PMID: 33804908; PMCID: PMC8063808.
• [27] Prasadi N.P.V., I.J. Joye. 2020. Dietary Fibre from Whole Grains and Their Benefits on Metabolic Health. Nutrients,12(10):3045, 1-20.
• [28] Rolnik A., B. Olas. 2019. Mniszek pospolity (taraxacum officinale) – skarbnica związkow prozdrowotnych. Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 68(1), 97-101.
• [29] Rynkowska S., M. Tąpolska, M. Owecki. 2019. Epidemiologia otyłości w Polsce i na świecie. Postępy Biologii Komórki. 46(3), 235-242.
• [30] Saini R.K., Y.S. Keum. 2018. Significance of Genetic, Environmental, and Pre- and Postharvest Factors Affecting Carotenoid Contents in Crops: A Review. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 66(21), 5310-5324. DOI: 10.1021/acs.jafc.8b01613.
• [31] Schutz K., R. Carle, A. Schieber. 2006. Taraxacum- a review on its phytochemical and pharmacological profile. Journal of Ethnopharmacology, 107(3), 313-323. DOI: 10.1016/j.jep.2006.07.021.
• [32] Sharma K., R. Zafar. 2014. Simultaneous estimation of taraxerol and taraxasterol in root callus cultures of Taraxacum officinale Weber. International Journal of Pharmacognosy and Phytochemical Research, 6 (3), 540-546.
• [33] Sircelj H., M.M. Petkovsek, R. Veberic, M. Hudina and A. Slantnar. 2018. Lipophilic antioxidants in edible weeds from agricultural areas. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 42(1), 1-10.
• [34] Soares S., S. Kohl S., S. Thalmann, N. Mateus, W. Meyerhof, V. de Freitas. 2013. Different phenolic compounds activate distinct human bitter taste receptors. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 61(7), 1525-1533. DOI: 10.1021/jf304198k. Epub 2013 Feb 6. PMID: 23311874.
• [35] Sweeney B., M. Vora, C. Ulbricht, E. Basch. 2009. Evidence-based systematic review of dandelion (Taraxacum officinale) by natural standard research collaboration. Journal of Herbal Pharmacotheraphy, 5(1), 79-93. PMID: 16093238.
• [36] Wirngo F.E., M.N. Lambert, P.B. Jeppesen. 2016. The Physiological Effects of Dandelion (Taraxacum Officinale) in Type 2 Diabetes. The Review of Diabetic Studies, 13(2-3):113-131. DOI: 10.1900/RDS.2016.13.113. PMID: 28012278; PMCID: PMC5553762.
• [37] Yarnell E., K. Abascal. 2009. Dandelion Taraxacum officinale and T. mongolicum. Integrative Medicine, 8, 35-38.
• [38] Zhang X., H. Xiong, L. Liu. 2012. Effects of taraxasterol on inflammatory responses in lipopolysaccharide-induced RAW 264.7 macrophages. Jouranl of Ethnopharmacoly, 141(1), 206–211.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).