Łubin – możliwości wykorzystania

• Autorzy: Tomczak Aneta , Zielińska-Dawidziak Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2019.6.4

Warianty tytułu

EN

Lupine – possibilities of use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lupinus L. w Polsce nadal jest traktowany jako składnik pasz lub poplon. Mimo, iż jest rośliną rodzimą, a produkty z jego dodatkiem coraz częściej możemy znaleźć w sklepach, są one głównie importowane. Nasiona słodkich odmian łubinu są źródłem cennego białka, a produkowana z nich mąka dodawana do pszennej poprawia jej wartość odżywczą. Znajdujemy je w składzie odżywek dla sportowców, w zastępnikach produktów mlecznych i mięsnych dla wegetarian. Ponieważ nie zawierają białek glutenowych produkuje się z nich żywność dla chorujących na celiakię. Nasiona łubinu są źródłem wielu składników prozdrowotnych (prebiotycznych polisacharydów, przeciwutleniaczy, witamin, mikro- i makroelementów). Nowe odmiany pozbawione są alkaloidów, a więc zwiększona jest ich wartość odżywcza, ułatwione przetwórstwo, co powinno spowodować wzrost ich wykorzystania przez polskich producentów. Stosowane są głównie do wytwarzania takich produktów jak: mąka, jogurty, bezmięsne kotlety, pasztety a nawet marynowane nasiona stanowiące doskonałą przekąskę. Jednak ze względu na homologię z białkami innych roślin strączkowych, łubin wpisano na listę alergenów.

EN

Lupinus L. is still treated as a fodder component or a catch crop. Even though it is a native plant and the products containing lupine can be easily found in stores, they are mostly imported. Seeds of sweet varieties of lupine are a source of valuable protein, and flour made from them, when added to wheat flour, improves its nutritional value. We often find the seeds in sports supplements, in the substitutes of dairy and meat products for vegetarians. Becouse they do not contain gluten proteins, they are used in the production of food for people suffering from celiac disease. Lupine seeds are the source of many health-promoting ingredients (prebiotic polysaccharides, antioxidants, vitamins, micro- and macroelements). New varieties have a reduced content of alkaloids, which results in their higher nutritional value and easier processing. This, in turn, should increase their use by Polish producers. They are mainly applied in the production of such foods as: flour, yogurt, meatless chops, pates and even marinated seeds as an excellent snack. However, due to its homology with proteins of other legumes, lupine has been included in the list of allergens.

Słowa kluczowe

PL

rośliny strączkowe; łubin wąskolistny; białko; odżywianie

EN

legumes; narrow-leaved lupine; protein; nutrition

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 73, nr 6
• Strony: 25--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz.

Twórcy

autor

Tomczak Aneta

• Katedra Biochemii i Analizy Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Zielińska-Dawidziak Magdalena

• Katedra Biochemii i Analizy Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• [1] Bhardwaj H.L., A.A. Hamama. 2012. „Yield and Nutritional Quality Traits of White Lupin Sprouts”. Journal of Agricultural Science 4 (1) : 58.
• [2] Dagnia S. 1990. „The use and acceptability of lupin seed and sprout as a food ingredient”. Retrieved from https://ro.ecu.edu.au/theses_hons/213.
• [3] Dubieniecka H., K. Dziubiński, A. Kupidura, T. Milewski, D. Miziołek, R. Pacuszka, W. Rafa, Z. Ruszkowska. 2018. „Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2017 r.”. GUS. Warszawa: Informacje statystyczne.
• [4] Duranti M., A. Consonni, C. Mangi, F. Sessa, A. Scarafoni. 2008. „The major protein of lupin seeds: characterization and molecular properties for use and functional and nutraceutical ingredients”. Journal of Food Sciences and Technology 19 (12) : 624-633.
• [5] Dooper M., C. Plassen, L. Holden, C.K. Faeste. 2009. „Immunoglobulin E cross-reactivity between lupine conglutins and peanut allergens in serum of lupine-allergic individual”. Journal of Investigational Allergology and Clinical Immunology 19 (4) : 283-291.
• [6] Lampart-Szczapa E., M. Zielińska-Dawidziak, J. Czubiński. 2016. „Łubin – składnik europejskiej żywności tradycyjnej, wegetariańskiej i specjalnego przeznaczenia”. W II Wielkopolska Konferencja Nauka Gospodarce Żywnościowej. Materiały konferencyjne, 76, Poznań.
• [7] Jayasena V., P.P.Y. Leung, S.M. Nasar-Abbas. 2010. „Effect of lupin flour substitution on the quality and sensory acceptability of instant noodles”. Journal of Food Quality 33 (6) : 709-727.
• [8] Jędrzejczyk H., M. Hoffmann. 2006. „Substancje polepszające jakość pieczywa. Część II. Polepszacze naturalne w produkcji pieczywa”. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 16 (1) : 58-62.
• [9] Kapusta F. 2012. „Rośliny strączkowe źródłem białka dla ludzi i zwierząt”. Nauki Inżynierskie i Technologie 1 (4) : 16-32.
• [10] Kopeć A., A. Bać. 2013. „Wpływ dodatku mąki łubinowej na jakość chleba pszenżytniego”. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość 5 (90) : 142-153.
• [11] Magni C., F.A. Sessa, E.Accardo, M. Vanoni, P. Morazzoni, A. Scarafoni, M. Duranti. 2004. „Conglutin gamma, a lupin seed protein, binds insulin in vitro and reduces plasma glucose levels of hyperglycemic rats”. Journal of Nutritional Biochemistry 15 (11) : 646-650.
• [12] Pastor-Cavada E., R. Juan, J.E. Pastor, M. Alaiz, J. Vioque. 2009. „Analytical nutritional characteristics of seed proteins in six wild Lupinus species from Southern Spain”. Food Chemistry 117 (3) : 466-469.
• [13] Peeters K.A., J.A. Nordlee, A.H. Penninks, L. Chen, R.E. Goodman, C.A. Bruijnzeel-Koomen, S.L. Hefle, S.L. Taylor, A.C. Knulst. 2007. „Lupine allergy: not simply cross-reactivity with peanut or soy”. Journal of Allergy and Clinical Immunology 120 (3) : 647-653.
• [14] Prusiński J. 2014. Soja czy rodzime dla Europy rośliny strączkowe? W Łubin we współczesnym rolnictwie, 13-18. Olsztyn.
• [15] Reinhard H., H. Rupp, F. Sager, M. Streule, O. Zoller. 2006. „Quinolizidine alkaloids and phomopsins in lupin seeds and lupin containing food”. Journal of Chromatography A, 1112 (1-2) : 353-360.
• [16] ] Rochfort S., J. Panozzo. 2007. „Phytochemicals for health, the role of pulses”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 55 (20) : 7981-7994.
• [17] Schopen K., A.C. Ewald, P. Frings-Meuthen. 2015. „Short term effects of lupin versus whey protein on glucose and insulin responses to a standardized meal”. In Proceedings of the XIV International Lupin Conference, 82. Italy.
• [18] Sedláková K., E. Straková, P. Suchý, J. Krejcarová, I. Herzig. 2016. „Lupin as a perspective protein plant for animal and human nutrition – a review”. Acta Veterinaria Brno 85 (2) : 165-175.
• [19] Singh B., T.K. Bhat, B. Singh. 2003. „Potential therapeutic applications of some antinutritional plant secondary metabolites”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 51 (19) : 5579-597.
• [20] Strona internetowa: www.farmer.pl.
• [21] Strona internetowa: www.madewithluve.de.
• [22] Sujak A., A. Kotlarz, W. Stobel. 2006. „Compositional and nutritional evaluation of several lupin seeds”. Food Chemistry 98 (4) : 711-719.
• [23] Święcicki W., A. Rutkowski, J. Szukała. 2014. „Quo vadislupine”. W Łubin we współczesnym rolnictwie, 9-11. Olsztyn.
• [24] Tomczak A., M. Zielińska-Dawidziak, D. Piasecka-Kwiatkowska, E. Springer. 2018.Immunoreaktywne właściwości białek łubinu wąskolistnego. W Towarzystwo Wydawnictw Naukowych “Libropolis”, 110-121.
• [25] Tomczak A., M. Zielińska-Dawidziak, D. Piasecka-Kwiatkowska, E. Springer, E. Lampart-Szczapa. 2018 „Cross-reactions between Proteins isolated from New Barrow-leafed lupine breeding lines and antibodies present in the sera of patients sensitized to soybeans and peanuts”. European Food Research and Technology 245 (2) : 433-441.
• [26] www.dietetycy.org
• [27] Zielińska-Dawidziak M. 2015. „Plant ferritin – a source of iron to prevent its deficiency”. Nutrients 7 (2) : 1184-1201.
• [28] Zielińska-Dawidziak M., E. Lampart-Szczapa. 2017. „Czy łubin może stać się polską soją?”. Przemysł Spożywczy 71 (1) : 39-41.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).